กว่าจะถึงฮ่องกง : บันทึกการดำเนินการให้ความช่วยเหลือทางกฎหมาย กับ ด.ช.สมบูรณ์ ริมพู และด.ญ.กิติยา ริมพู กรณีการเดินทางไปต่างประเทศ ของคนไร้สัญชาติในประเทศไทย ตอน ผลการพิจารณาของกระทรวงมหาดทไทย เรื่อง ขอความอนุเคราะห์พิจารณาการอนุญาตเดินทางออกนอกประเทศและเดินทางกลับเข้าประเทศ ของ ด.ช.สมบูรณ์ และ ด.ญ.กิติยา การทำเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว และการขอ Re-entry Visa
กว่าจะถึงฮ่องกง : บันทึกการดำเนินการให้ความช่วยเหลือทางกฎหมาย
กับ ด.ช.สมบูรณ์ ริมพู และด.ญ.กิติยา ริมพู
กรณีการเดินทางไปต่างประเทศ ของคนไร้สัญชาติในประเทศไทย
วันอังคารที่ 20 ธันวาคม 2554
ตอน ผลการพิจารณาของกระทรวงมหาดทไทย เรื่อง ขอความอนุเคราะห์พิจารณาการอนุญาตเดินทางออกนอกประเทศและเดินทางกลับเข้าประเทศ ของ ด.ช.สมบูรณ์ และ ด.ญ.กิติยา การทำเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว และการขอ Re-entry Visa
ดำเนินการขั้นตอนที่ 1
- เช้านี้ข้าพเจ้าได้ประสานกับทางคุณนภาภัทร เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานกองตรวจลงตราและเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว กระทรวงการต่างประเทศ และทราบว่าอธิบดีกรมการกงสุลได้พิจารณาเอกสารประกอบซึ่งทางโครงการบางกอกคลินิกฯ จัดส่งให้เมื่อวานนี้เรียบร้อยแล้ว ผลการพิจารณาประกอบกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ทางกรมการกงสุล สามารถออกเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว (T.D) และ Re-entry Visa ให้กับสมบูรณ์กับกิติยาได้ เอกสารที่ยื่นเสนอไปเมื่อวานนี้ครบ ขาดเพียงหนังสืออนุญาตให้เดินทางไปต่างประเทศและกลับเข้ามาประเทศไทยฉบับจริงจากกระทรวงมหาดไทยเท่านั้น และหากสามารถนำหนังสืออนุญาตดังกล่าวพร้อมทั้งเดินทางมาถึงกรมการกงสุลได้ ภายในช่วงเช้าของวันนี้ กระทรวงการต่างประเทศก็สามารถออกเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว (T.D.) และ Re-entry Visa ได้ภายในวันนี้เช่นกัน
ดำเนินการขั้นตอนที่ 2
- เช้าวันนี้ ข้าพเจ้าในฐานะนักกฎหมายผู้ดูแลเคส สมบูรณ์ กิติยา พร้อมทั้งอาจารย์โรงเรียนสวนลุมพินี และคุณสุญานี นักกฎหมายผู้สังเกตการณ์ มาถึงกระทรวงมหาดไทยแต่เช้า เพื่อรอฟังผลการอนุญาตจากกระทรวงมหาดไทย โดยมีครูแดง หรือคุณเตือนใจ ดีเทศน์ อีกหนึ่งท่านที่ทำงานเพื่อคนที่มีปัญหาสถานะบุคคลมาโดยตลอด ตามมาติดตามผลการอนุญาตและให้ความช่วยเหลือกับเด็กทั้งสองในเวลาใกล้เคียงกัน
- ข้าพเจ้าทราบข่าวว่า ปลัดกระทรวงมหาดไทยรับทราบเรื่องการขออนุญาตไปต่างประเทศและกลับเข้ามาในประเทศของสมบูรณ์และกิติยาแล้ว ทางผู้อำนวยการกองการต่างประเทศของกระทรวงมหาดไทยได้หารือกับข้าพเจ้าว่าการยื่นคำขอเดินทางลักษณะนี้อยู่ในอำนาจหน้าที่ของหน่วยงานใดในกระทรวงมหาดไทย ซึ่งก็ได้ผลเข้าใจตรงกันและถูกต้องตามที่คณะทำงานฯของเราได้ดำเนินการมาก่อนหน้านี้ทุกประการ กล่าวคือยื่นคำขอต่อสำนักกิจการความมั่นคง แล้วก็จะผ่านขั้นตอนภายในฝ่ายปกครองเพื่อเสนอยังปลัดกระทรวงผู้รักษาการตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การอนุญาตให้คนต่างด้าวบางจำพวกเข้ามาอยู่ในราชอาณาจักรเป็นการชั่วคราวเพื่อรอการส่งกลับและกำหนดเขตพื้นที่ควบคุม เพื่อพิจารณาอนุญาต
- สมบูรณ์และกิติยา ได้รับผลการอนุญาตให้เดินทางไปต่างประเทศเพื่อแข่งขันประกวดวงโยธวาทิต และเดินทางกลับเข้ามาประเทศไทย เมื่อเวลาประมาณ 11.00น.
ดำเนินการขั้นตอนที่ 3
- เราทุกคนเดินทางถึงกองตรวจลงตราและเอกสารเดินทางคนต่างด้าว กรมการกงสุล กระทรวงการต่างประเทศ ในเวลา 12.00น. และแม้เป็นช่วงพักกลางวัน คุณนภาภัทรและเจ้าหน้าที่คนอื่นๆ ก็ยินดีดำเนินการรับคำขอทำเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว และ Re-entry Visa ของสมบูรณ์ และกิติยาทันที
- ข้าพเจ้าสอบถามกับเจ้าหน้าที่เรื่องกฎหมาย และนโยบายที่มารองรับให้อำนาจกับกรมการกงสุล กระทรวงการต่างประเทศออกเอกสารเดินทางดังกล่าวให้กับคนไร้สัญชาติซึ่งได้ความว่า โดยหลักแล้ว กระทรวงการต่างประเทศมีหน้าที่พิจารณาเฉพาะออกเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว (T.D) เท่านั้น ส่วนการออก/แสดงตรา Re-entry Visa ตามคำอนุญาตให้คนไร้สัญชาติเดินทางกลับเข้าประเทศของกระทรวงมหาดไทยนั้น เป็นหน้าที่ของสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง โดยอาศัยกฎหมายว่าด้วยคนเข้าเมือง และกฎเกณฑ์ภายในของสำนักตรวจคนเข้าเมืองเอง แต่ด้วยกรณีที่ผ่านมาสำนักตรวจคนเข้าเมืองปฏิเสธที่จะออก Re-entry Visa เพื่อการกลับเข้าประเทศของคนไร้สัญชาติ ทำให้เกิดปัญหาว่าคนไร้สัญชาติที่จะเดินทางกลับเข้าประเทศจะยื่นขอ Re-entry Visa กับหน่วยงานราชการใด
ดังนั้นระยะหลัง 3-4 กรณีที่ผ่านมาทางกระทรวงการต่างประเทศ โดยอาศัยอำนาจดุลยพินิจในการพิจารณาเป็นการทั่วไปของอธิบดีกรมการกงสุล กระทรวงการต่างประเทศ เพื่อคุ้มครองสิทธิในการเดินทางของคนไร้สัญชาติ จึงได้พิจารณาออกเอกสารคือ Re-entry Visa ให้กับผู้ยื่นคำขอซึ่งเป็นคนไร้สัญชาติที่ได้รับอนุญาตให้มีเอกสารเดินทาง และมีสิทธิเดินทางกลับเข้าประเทศได้
ทางสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง ก็ยอมรับการออก Re-entry Visa โดยกระทรวงการต่างประเทศ ให้ใช้ได้จริงในทางปฏิบัติในคราวที่ผ่านด่านเพื่อเดินทางออกไปนอกประเทศและกลับเข้าประเทศ
- การยื่นคำขอเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว (T.D) และ Re-entry Visa นั้นทั้งสมบูรณ์ และกิติยาต่างต้องกรอกคำร้องในแบบฟอร์มคนละชุด ดังต่อไปนี้
1.คำร้องขอ/ขอต่ออายุ เอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว (Application Form for Travel Document for Aliens
2. คำร้องขอให้ตรวจลงตราหนังสือเดินทาง (แบบ 5) (Visa Application Form)
พร้อมทั้งยื่นเอกสารดังต่อไปนี้ประกอบ
1. รูปถ่าย 2.5 นิ้วจำนวน 3 รูป
2. สำเนาบัตรประจำตัวบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน
3. สำเนาแบบรับรองรายการทะเบียนประวัติบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน
(ทร.38ข)
4. หนังสืออนุญาตให้เดินทางไปต่างประเทศ และเดินทางกลับเข้าประเทศจากกระทรวงมหาดไทย ฉบับจริง
5. หนังสือมอบอำนาจจากบิดามารดาของสมบูรณ์ และกิติยา ที่มอบอำนาจให้นักกฎหมายและอาจารย์โรงเรียนสวนลุมพินี ติดต่อกระทรวงการต่างประเทศแทนบิดามารดา(ทั้งนี้โดยหลักแล้วบิดามารดาของผู้เยาว์ต้องมาติดต่อกระทรวงการต่างประเทศด้วยตนเอง เพื่อให้แน่ใจได้ว่า การเดินทางไปต่างประเทศนี้ของผู้เยาว์ไม่ได้เป็นไปโดยมีวัตถุประสงค์อันขัดต่อกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองเด็ก)
6. สำเนาเอกสารประจำตัวของบิดามารดาของสมบูรณ์ และกิติยา แนบถ่ายหนังสือมอบอำนาจ
7. สำเนาชุดเอกสารที่ยื่นต่อกระทรวงมหาดไทยเพื่อขออนุญาตเดินทาง กล่าวคือ
- สำเนาหนังสือเชิญเข้าร่วมการแข่งขันจากไทยมาร์ชชิ่งแบนด์
- สำเนาหนังสือเชิญเข้าร่วมการแข่งขันวงโยธวาทิตจาก Hong Kong Marching Band & Drum Corps Association
- สำเนาเกียรติบัตรรางวัลชนะเลิศ จากการแข่งขัน Thailand International Marching Band Competition 2011
- สำเนาหนังสือขออนุญาตให้นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมจากโรงเรียนวัดปทุมวนาราม
- หนังสือรับรองของโรงเรียนของโรงเรียนสวนลุมพินี
- รายชื่อผู้เข้าร่วมการประกวดวงโยธวาทิต ณ เขตปกครองพิเศษฮ่องกง
ดำเนินการขั้นตอนที่ 4
-
เรารอฟังผลว่ากระทรวงการต่างประเทศ จะสามารถออกเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว และ Re-entry Visa ได้ทันวันนี้หรือไม่ และระหว่างการรอคอย ครูแดง คุณเตือนใจ ดีเทศน์ ก็ได้เป็นตัวแทนของภาควิชาการซึ่งทำงานด้านสถานะบุคคล สื่อสารกับสื่อมวลชนท่านหนึ่งซึ่งติดตามเรื่องการเดินทางไปต่างประเทศของสมบูรณ์ และกิติยา โดยครูแดงได้ยกกรณีตัวอย่างที่ผ่านมาของบุตรแรงงานต่างด้าวอย่างน้องหม่อง ทองดี มาคราวนี้คือสมบูรณ์ และกิติยา เพื่อกล่าวใน 2 ประเด็น (ที่แม้สุดท้ายจะไม่ถูกนำเสนอออกไป) คือ
1.เด็กไร้สัญชาติในสถานบันการศึกษาของประเทศไทย ที่มีความสามารถจนสามารถไปสร้างชื่อเสียงให้กับประเทศไทย ในต่างประเทศได้ แต่กระบวนการเพื่อเดินทางไปต่างประเทศในแต่ละครั้งกลับประสบกับอุปสรรคต่างๆ และขาดความชัดเจนแน่นอน จึงควรแล้วหรือไม่ที่จะมีระเบียบ หรือกฎเกณฑ์ที่แน่นอน เพื่อคุ้มครองสิทธิในเสรีภาพในการเดินทางไปต่างประเทศของคนไร้สัญชาติเหล่านี้
2. เด็กไร้สัญชาติอย่างสมบูรณ์ และกิติยา เป็นบุตรของแรงงานต่างด้าวที่ผ่านการพิสูจน์สัญชาติตาม MOU ระหว่างประเทศไทยและประเทศพม่าแล้ว แต่กระบวนการเพื่อขจัดความไร้สัญชาติให้กับบุตรของแรงงานต่างด้าวเหล่านี้กลับยังไม่มีความชัดเจนแน่นอนแต่อย่างใด
และด้วยกรมการกงสุล เข้าใจสถานการณ์ของสมบูรณ์ และกิติยา ที่เหลือเวลาอีกไม่กี่วันในการดำเนินการต่างๆ โดยเฉพาะการขอวีซ่าจากสถานทูตจีน เพื่อเดินทางไปฮ่องกง อธิบดีกรมการกงสุลจึงพิจารณาออกเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว และ Re-entry Visa ในวันนั้น ส่วนเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานก็เร่งมือ จนสามารถออกเอกสารเดินทางสำหรับคนต่างด้าว (T.D) (รูปร่างคล้ายกับหนังสือเดินทาง—passport ของคนไทย แต่เป็นเล่มสีเหลือง) และ Re-entry Visa ให้กับสมบูรณ์ และกิติยา ได้ภายในวันนี้คือ วันที่ 20 ธันาวาคม เพื่อให้นำไปติดต่อสถานทูตจีนได้ในวันรุ่งขึ้น ^__^