ขอบคุณนศ.กบ. ภณัสรา และปวีณา ที่สรุป Problem Based Learning (PBL) ในกิจกรรมบำบัดเพื่อสุขภาพกาย ม.มหิดล ที่ได้สรุปภาพบทบาทนักกิจกรรมบำบัดในผู้รับบริการเอดส์ได้น่าสนใจ ซึ่งเป็นกรณีศึกษาในต่างประเทศ
การประเมินแรกรับสำหรับ คุณ เจ (นามสมมติ) อายุ 38 ปี เดิมอาชีพผู้บริหารธนาคาร ได้รับการวินิจฉัย AIDS, Neuropathy, Pneumonia
พบความสามารถในการทำกิจกรรมการดำเนินชีวิตที่มีอยู่และกำลังได้รับผลกระทบจากความบกพร่องทางร่างกายและจิตสังคม ได้แก่
- มีสุขภาพจิตสังคมไม่เหมาะสม เนื่องจากสนใจในกิจกรรมทางศาสนามากกว่าสนใจในคุณค่าของตนเอง
- มีความทนทานของร่างกายต่ำและมีความล้าทางร่างกายสูง ขณะทำกิจกรรมการดูแลตนเอง การทำงานและกิจกรรมยามว่างที่สนใจ เช่น การถ่ายภาพ การชมคอนเสริต การทำงานตกแต่งบ้าน การร้องเพลง ฯลฯ
- มีกล้ามเนื้อส่วนล่าง (ขาและเท้า) อ่อนแรงและรับความรู้สึกไวกว่าปกติ ทำให้ทรงตัวในท่ายืนไม่ดี
เป้าหมายการพัฒนาคุณภาพชีวิตทางกิจกรรมบำบัด ประกอบด้วย
- เป้าหมายระยะสั้น (3-6 สัปดาห์ๆ ละ 1-3 วัน ในการฝึกกับนักกิจกรรมบำบัด): เพิ่มความรู้ความเข้าใจในทักษะการจัดการความคิดของตนเองในการยอมรับความสามารถที่มีคุณค่า เพิ่มทักษะการใช้เวลาว่างในการดูแลตนเอง เน้นกิจกรรมทางร่างกายและจิตสังคม เช่น ช่วยงานศาสนาในการช่วยเหลือผู้ที่ยากจนและเป็นเอดส์ การไปนั่งชมดนตรีในบรรยากาศที่หายใจสะดวก และ/หรือมีอุปกรณ์ทางการแพทย์เตรียมช่วยเหลือ เป็นต้น รวมทั้งเพิ่มทักษะความสามารถทางร่างกายในการสงวนพลังงานในการดูแลตนเองและการทำงานบ้าน และเรียนรู้การลดความไวพร้อมๆ กับการเพิ่มความทนทานของขาและเท้าในการทำกิจกรรมในท่ายืน
- เป้าหมายระยะยาว (อย่างน้อย 6 สัปดาห์ๆ ละ 5 วัน): เพิ่มคุณภาพชีวิตมากขึ้นจากการมีส่วนร่วมทำประโยชน์ต่อสังคมและจัดตารางชีวิตช่วงสุดท้ายอย่างมีความสุข
กรอบอ้างอิงที่ใช้: กรอบอ้างอิงบุคคล-สิ่วแวดล้อม-กิจกรรมการดำเนินชีวิต-ความสามารถ กับกรอบอื่นๆ เช่น กรอบชีวกลศาสตร์ กรอบการฟื้นฟูสมรรถภาพทางร่างกายและจิตสังคม
เทคนิคที่ใช้: ใช้คนเป็นผู้บำบัด การวิเคราะห์สังเคราะห์กิจกรรม กระบวนการสอนและการเรียนรู้ การดัดแปรสิ่งแวดล้อม
อยากเชิญชวนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการให้ความช่วยเหลือผู้ที่มีประสบการณ์เอดส์ได้เปิดโอกาสให้นักกิจกรรมบำบัดไทยได้มีโอกาสใช้กระบวนการข้างต้นในกรณีศึกษาไทยบ้างครับ