ความเป็นครู.....ของ...แม่
ห่างหายจากบันทึก gotoknow เสียนาน กลับมาในวันแม่ รู้สึกดีจังที่น้องมะปรางค์ นำกิจกรรมเรื่องเล่าถึงแม่ มาให้ทำ คิดเก็บไว้หลายวัน ว่าจะเขียนถึง"บทบาทของความเป็นแม่" ว่าอย่างไร ด้วยตัวเอง ก็ไม่มีลูก เลยไม่รู้ว่า ต้องทำบทบาทตัวเองอย่างไรในความเป็นแม่
แต่...จำได้แม่นว่า บทบาทที่แม่ปฏิบัติต่อ"ลูกๆ"เป็นอย่างไร
แม่มักจะไม่ใช้คำสอนให้ลูกๆมากนัก แต่กลับเป็นนักปฏิบัติที่ให้ลูกๆดู น้อยครั้งมากที่แม่จะห้่ามลูกว่า "อย่าทำอย่างนั้น อย่าทำอย่างนี้" โดยไม่มีเหตุผล และมักจะได้รับคำชม จากแม่ อยู่เสมอ
ป้าแดงเองเป็นเด็กบ้านนอก เป็นคนอิสาน ชีวิตส่วนใหญ่ จึงอยู่แวดล้อมด้วยญาติมิตรมากมาย บ้านแต่ละหลัง จะไม่มีรั้ว สามารถเดินหากันได้โดยง่าย ลูกๆหลานๆก็จะมาวิ่งเล่นด้วยกันที่ีลานบ้าน
งานประจำอย่างนั้นที่ลูกของแม่ ต้องทำคือ การนำกับข้าวไปให้ ปู่้-ยา-ตา-ยาย ให้อะไรก็ต้องให้เหมือนกันทั้งสองบ้าน แม่กำลังสอน"ให้ลูกรู้จักความกตัญญู และความยุติธรรม นั่นเอง"
"แม่....ปู่บอกว่า ไม่อร่อย"...ลูกจะกลับมาฟ้องแม่
"ไม่เป็นไร..เป็นหน้าที่ของลูก ที่ต้องเลี้ยงดู พ่อ-แม่" แม่มักจะตอบเสมอ
ตอนนั้น รู้สึกกังวลมาก ว่า เราจะเลี้ยงดูพ่อ-แม่ ได้อย่างไร กับข้าวก็ทำไม่เป็น แม่ทำอร่อยขนาดนี้ ปู่ยังบอกว่า ไม่อร่อยเลย
"ปู่..สอน ให้เรา อดทน ให้เราปรับปรุงตัว" แม่ยังต่อได้อีก คิดบวกมากมาย
..................
บทบาทของความรักและสามัคคี
แม่ไม่เคยตีลูกเลย มีอยู่ครั้งหนึ่ง แม่..ให้พ่อ...ตีป้าแดงหนักมาก เพราะป้าแดงไปขยับเก้าอี้ออกจากก้นของพี่สาว พี่สาว ป้าแดง เป็นโรคข้ออักเสบ ตั้งแต่เป็นเด็กนักเรียน ต้องได้ออกจากโรงเรียน พี่สาวอีกคนก็ไม่ได้เรียนหนังสือต่อ เพราะแม่ต้องตะเวนพาพี่สาวไปรักษาตัวตามจังหวัีดต่างๆ เงินทองก็หล่อยหลอลงไป
แต่...พี่สาวมีความสามารถในการเย็บปักถักร้อยมาก สมัยก่อน มีการชิงโชคทางโทรทัศน์ พี่สาวส่งกล่องยาสีฟันไปชิงโชค ได้จักรเย็บกลับมา ซึ่งพี่สาว ใช้ชื่อของป้าแดง ส่งไป พี่สาวจึงเห็นว่าป้าแดงเป็นตัวนำโชค
ด้วยความเป็นเด็ก ก็จะไปคลอเคลียอยู่กับพี่สาว แล้วก็ขยับเก้าอี้ โดยที่พี่สาวไม่รู้ตัว พี่สาวก้นจ้ำเบ้า แม่.....ตกใจมาก เพราะพี่สาวกระดูกไม่ดี ป้าแดงเองก็ร้องไห้อย่างหนัก แม่ว่า จะร้องไห้มากเพียงใด แม่ก็ ให้อภัยไม่ได้ ต้องให้พ่อตีทำโทษ เพราะไม่ฟังแม่ ที่แม่สอนให้รักกัน ให้รักพี่สาว พี่สาวสบาย
มือพ่อ...หนักมาก พี่สาวต้องทายาหม่องให้ จำเสียงแม่ได้ขึ้นใจว่า "ลูกเห็นไหม พี่สาวก็เจ็บ แต่เขารักน้องมากกว่า"
........................
บทบาทของคนมีกลยุทธ์
บ้านของเราอยู่ติดแม่น้ำ แต่ไม่ใช่แม่น้ำโขง เป็นแม่น้ำสายเล็กๆที่ไหลลงสู่แม่น้ำโขง ผู้คนอยู่แถบนี้ เมื่อเสร็จหน้่าทำนา หน้าทำไร่ ก็จะข้ามไปขายของฝั่งประเทศลาว ซึ่งตอนนั้น เราสองฝั่ง ยังสามารถเดินทางไปมาหาสู่กันได้โดยง่าย
ขากลับแม่ก็จะซื้อขนม ที่มาจากเมืองจีน ที่ลูกๆชอบไม่ว่าจะเป็นลูกเกด ลูกพรุน บางครั้งมีคนฝากซื้อ แม่ก็จะขนกลับมาเยอะๆ แล้วขนมพวกนี้ จะค่อนข้างหนัก สมัยก่อนยังไม่นิยมการใช้รถเข็น มัีกจะใช้การหาบแทน ในยามที่แม่ค้าข้ามกลับมา ตำรวจก็มักจะออกตรวจ หาบที่หนักๆของแม่ แม่จะทำเป็นเดินตัวปลิว เมื่อเห็นตำรวจผ่านมา
ถนนหน้าบ้านจากท่าน้ำ เมื่อก่อนจะเป็นดินร่วนสีขาว เวลาเดินหาบของหนักๆก็จะเมื่อยขาเพราะถนนดินจะไม่แข็งพอ
ทุกวัน ก็จะวิ่งไปรับหาบของแม่........."ทำไม ไม่รับหาบ แม่ละวัีนนี้" แม่ก็จะต่อว่า เมื่อเดินมาใกล้กลุ่มเด็กๆ
"ก็ เห็น หาบ เบาๆ" มักจะมีเหตุผลเสมอ "แม่เห็นตำรวจ"
อืมมม.......มันเป็น แทคติกของแม่ นั่นเอง สอนลูกให้เป็นคนมีกลยุทธ์ นะแม่
........
บทบาทความเป็นคนอยู่เบื้องหลัง
แม่ของป้าแดง เป็นคนสวย รูปร่างดี ผอมสูง แม่บอกว่า แม่เคยเป็นนางงาม และดูเหมือนว่าแม่จะเป็น ผู้สรรหา สาวงาม เวลาที่วัดหรืออำเภอมีงานบุญ ที่ต้องมีขบวนแห่ อย่างเช่น สงกรานต์ แห่เทียนพรรษา เป็นต้น
วันนั้น แม่กลับมาบ้านบอกว่า ไม่รู้จะไปหาใครเพิ่ม สาวงามยังไม่ครบ มองดูลูกสาวหล้า ก็ "เป็นเส้กเล้ก ไม่เป็นวาดเป็นทรง" แม่คงหมายถึง รูปร่างเราไม่ดี บุคลิกก็ยังไม่ดีอีก แต่..ความจริงลูกของแม่ ดูดีกันทุกคน เพราะมีแม่สวย พ่อเองก็หล่อ แต่แม่ ไม่เคยเลือกลูกตัีวเองไปเป็นนางงามเลย จนกว่าลูกเพื่อนๆจะหาไม่ได้อีกแล้ว
เรื่องราวแบบนี้ ป้าแดงเองก็ได้จากแม่มา ด้วยความเป็นคนชอบอยู่เบื้องหลังและสุดท้ายก็ได้เป็น Fa ในที่สุด
.............
บทบาทของความซื่อสัตย์
มีอยู่วันหนึ่ง พี่สาวคนเล็กมาบ่นให้พี่สาวคนโต ฟังว่า วัีนนี้ แม่ทอนเงิืนผิด ให้เดินเอาเงินไปคืนเขา ตั้งไกล
แม่กับพี่สาวเป็นแม่ค้าด้วย จะไปขายของพวกผักดอง ปลาร้า ผักสดที่ตลาด นานๆครั้งป้าแดงก็จะไปช่วยแม่ และแม่ก็จะบอกว่าให้พี่สาวถอนเงิืนนะ เดี๋ยวจะถอนผิด แล้วเอาเงินลงในกล่องนะ อยากได้อะไร บอกแม่ อย่าหยิบเงินไปเฉยๆ โดยที่ไม่บอก หรือตั้งใจขโมย
วันนั้น......เลยบอกพี่สาวไปว่า แม่ไม่อยากให้เราเป็นคนขี้โกง อยากให้ซื่อสัตย์ โดยเฉพาะลูกค้าของเรา แม่จะทำกับเขาดีมากๆ ไ่ม่เห็นเหรอ
พวกเรา จึงมักจะได้รับคำชมเสมอว่า "ลูกบ้านนี้ ไว้ใจได้ ฝากเงิืนฝากของไปให้พ่อ-แม่ ถึงแน่นอน"
............
บทบาทของแม่ที่ต้องชื่นชมในยามทำดี
มักจะได้คำชม จากแม่ อยู่เสมอ
ชีวิตลูกอิืสาน สิ่งหนึ่งที่หนีไม่พ้น ก็คือการทำนา ในการทำนาก็ต้องมีการไถคราดเตรียมดิน เมื่อก่อน ผืนแผ่นดินเราอุดมสมบูรณ์ มีน้ำที่ไหนมีปลาที่นั้น ผู้ชายเป็นคนไถนา ผู้หญิงจะเป็นฝ่ายตามเก็บปลา แม่ก็จะสอนวิธีจับปลา จากเช้าจนสาย ป้าแดงก็จับปลาไม่ได้สักตัว จับได้ที่ไร ก็เป็นก้อนดินเป็นก้อนโคลน น้าๆอาๆ ก็จะแซวว่า "จะคุ้มค่าข้าว รึป่าว น้อ จะได้เรื่อง รึป่าวนะ"
และ.....สุดท้าย ป้าแดงก็จับได้ ปลาช่อนตัวเคือง ด้วยความแปลกใจว่า "ก้อนขี้ไถ(ก้อนดินที่เกิดจากการไถดิน)" ทำไม ยาวๆๆ โอ้....ดินดิ้นได้ แม่บอกว่า นั่นเป้นปลาช่อน วัีนนี้ คุ้มค่าข้าวแล้วละ" แล้ว แม่ก็ยิ้ม
หลังจากทำนาเสร็จ เราก็จะไปทำไร่ยาสูบ ไร่พริก ไร่มะเขือ ป้าแดง ตอนเด็ก จะแพ้พวกกลิ่นต่างๆ อย่างเช่น กลิ่นยาสูบ กลิ่นพริก มักจะมีอาการเวียนหัว แม่ก็จะให้้เป็นคนทำกับข้าวไว้รอ โดยก็จะทำให้ดูก่อน แล้ววันต่อไป ก็จะบอกวิธีการแล้วให้เราทำเอง สงสัยอะไรก็ตะโกนถามแม่
อาหารโปรดของป้าแดงอย่างหนึ่ง ก็คือ อ่อมปลา แต่อ่อมที่ป้าแดงจะทำจะมีรสหวานกว่าอ่อมทั่วไป จำไม่ได้ว่า เราเรียกกันว่าอะไร เพราะทุกวันนี้ กินแต่ ผัด ปิ้ง ย่าง สำเร็จรูปเสียส่วนใหญ่
ป้าแดงก็จะออกไปถามแม่ตลอดว่า ตำพริกแกงแล้วนะ หม้อน้ำตั้งไฟแล้วนะ ทุกขั้นตอน ไม่มีผิดพลาด รู้สึกว่า ภาคภูมิใจมาก แล้วก็คนเสียจนเนื้อปลาเละไปหมด พอทุกคนกลับมา เตรียมกินข้าว เมื่อตักเสริฟ ต่างถามว่า นี่มันอะไร โจ๊กเหรอ
แม่หัวเราะใหญ่ บอกว่า คงคน จนเนื้อละเีอียดหมดเลยสิ แล้วแม่ก็ลองชิืมดู "อืมมม..อร่อย" แม่ให้กำลังใจดีมาก จำได้ว่า อาหารชามนั้น อร่อยจริงๆๆๆ แล้วพี่ๆๆมักจะให้เราทำให้กินอีก แต่ไม่ต้องคน มากนัก
........
บทบาทในการปกป้องลูก
พอจบโรงเรียนมัธยม แม่ก็ให้ป้าแดงเรียนพยาบาล ด้วยความที่คิดว่า นักเรียนพยาบาลมีความปลอดภัย ประหยัด พอปิดเทอมกลับมาบ้าน ป้าแดงผอมโซมาก จนญาติบางคนจำไม่ได้เมื่อเดินเข้่าบ้าน นาฬิการาคาที่แพงที่สุดในอำเภอที่แม่ซื้อให้ หน้าปัดมีรอยร้าวไปหมด เพราะป้าแดงต้องเดินข้ามสพานและต้องชิดซ้ายหลีกทางให้รุ่นพี่ หน้าปัดจึงไปขูดกับราวสะพาน คุณยายทวดซึ่งรักป้าแดงมาก เลยบอกให้ลาออกมาเลี้ยงยาย แม่..เองก็เห็นด้วย คล้ายว่ารู้สึกผิดที่ให้ไปเรียนพยาบาล ตัวป้าแดงก็ไม่อยากเรียนเท่าใดนัก แม่..จึงให้พี่ชาย ไปสอบถามเรื่องการใช้ทุน แต่พี่ชายกลับบอกว่า "ไม่เคยเห็นนักเรียนพยาบาลคนไหนตายเพราะเรียนพยาบาล"
แม่จึงตะเวนไปถามพี่พยาบาลที่เรียนจบมาก่อนว่า ต้องทำอย่างไรบ้าง จึงจะมีความสุขในการเรียนและการอยู่หอ พี่ๆก็ช่างดี แนะนำกันใหญ่ ป้าแดง มีพี่ชายเป็นพยาบาล น้องสาวพี่สะใภ้ก็เป็นพยาบาล จึงได้กลยุทธ์กลับเข้าหอพักอย่างมากมาย พี่ชายซื้อมาม่าแพคเต็มกระเป๋าให้ กลับบ้านอีกครั้ง อ้วนกลมจนทุกคนบอกว่า "ต้องลดน้ำหนักนะ ตอนนี้เป็นสาวแล้ว"
.........
บทบาทความเป็นพุทธศาสนิกชน
ดูเหมือนพ่อแม่ คล้ายว่าจะเป็นผู้มีอันจะกินคนหนึ่งในตำบล จึงกลายเป็นโยมอุปถัมถ์วัด ดูแลบัญชี สนับสนุนช่วยหาทุนในการทำนุบำรุงวัด ความจริงชีวิตคนอิสานก็ผูกพันกับวัดมาตั้งแต่เด็ก แต่แม่ ฝึกให้เรารักและทำนุบำรุงศาสนาด้วย แม่จะปลุกให้ไปใส่บาตรหน้าบ้าน ไปจังหัน ไปเพล มีงานบุญก็ให้ไปช่วย ไ่ม่ให้ทอดทิ้ง จะไปไหนมาไหน ก็ให้หลวงพ่อรดน้ำมนต์ผูกแขนให้
หลายครั้งที่แม่กลับจากวัดด้วยอาการเศร้าๆและบ่นถึงเรื่องความเห็นไม่ตรงกันของคนมาวัด และเรื่องการพูดถึงคนอื่นในเรื่องไม่ดีื ลูกๆของแม่จึงไม่ค่อยอยากไปวัดกัน ประกอบความเจริญได้เข้ามาทำลายวัฒนธรรมไปเสียเกือบหมด แม่จึงมีความกังวลมากในเรื่องนี้ เมื่อแม่ไม่สบายและไปวัดไม่ไหว หากลูกๆไำม่ไปวัด แม่ก็จะซึมเศร้า และพร่ำบอกเสมอว่า "หากไม่ใส่บาตร ไม่ถวายอาหาร แม่ตายไปก็จะไ่ม่มีอะไรกิน"
เมื่อแม่จากไปแล้วววว...........ป้าแดงจึงต้องปฏิบัติภารกิจที่แ่ม่กังวล กลัวว่าแม่จะไม่ได้กินอะไร จึงต้องพยายามไปทำบุญ และรับปากกับแม่ว่า จะช่วยทำนุบำรุงศาสนาต่อจากพ่อกับแม่.......
เมื่อสิ้นแม่ ชีวิตก็ดูเดียวดายและไร้สีสัีน ไม่มีแม่ ที่มาคอยรับฟังเหตุผลของลูกที่คิืดว่า "ตัวเองไม่ได้เถียง" ไม่มีแม่ให้กอดในยามที่ท้อแท้ เหลือเพียงกลิ่นอายและความทรงจำที่รู้สึกว่า แม่อยู่ใกล้ๆตลอดเวลา ต้องเป็นคนแกร่งให้่เหมือนแม่ ต้องต่อสู้และอดทน เหมือนที่แม่เคยทำให้ดู และลูกต้องทำได้ เพราะลูก คือ ลูกของแม่ ที่เลี้ยงดูห่วงใยไม่ว่า ลูกจะเด็กจะสาวหรือจะแก่ แล้วก็ตาม..............
ขอให้แ่ม่อยู่ในแดนสุขาวดี ที่มีแต่ความสุข ความเท่าเทียบ ความรักและความเมตตา
รักแม่ป็นที่สุด
ความเห็น (9)
ประทับใจมากค่ะ ขอร่วมรำลึกพระคุณแม่ด้วยค่ะ
สวัสดีครับป้าแดง
ผมได้อ่านเรื่องราวเกี่ยวกับบทบาทของแม่ของป้าแดงแล้ว
รู้สึกและรับสัมผัสได้ถึงบทบาทหน้าที่ของแม่ที่มีต่อลูกได้อย่างวิเศษมาก
เขียนได้ดีมากครับ มีข้อพิจารณาอยู่ตรงบทบาทของความซื่อสัตย์อยู่นิดนึง
ที่ผมอาจเข้าใจอะไรผิดไปบ้าง
ขอบคุณที่ให้ความรู้และแบ่งปันนะครับ
- สวัสดีค่ะ พี่ใหญ่
- ขอบคุณมากค่ะ
- ตอนนี้ เดียวดายมากมายค่ะ
สวัสดีค่ะ พี่หนาน
ป้าแดง เขียนบันทึกแบบเร็วไปหน่อยไม่ได้ไล่เรียงไว้ก่อนค่ะ ผิดพลาดขออภัยมากๆค่ะ ช่วยแก้ไขและแนะนำด้วยนะคะ
ขอบคุณค่ะ
- ปฏิบัติขัดเกลาเข้าทางพระ
- ถือธรรมะวิถีเป็นที่พึ่ง
- อุทิศบุญหนุนนำในคำนึง
- ด้วยซาบซึ้งถึงบุญคุณแม่เอย
ขอบพระคุณ อาจารย์โสภณค่ะ
ป้าแดงคะ
เข้ามาอ่านรอบแรกก็ให้ดอกไม้เพราะชอบใจ
วันนี้เข้ามาอ่านรอบสอง เพราะชอบบันทึกนี้จัง ยิ่งอ่านก็ยิ่งมีความสุขค่ะ
ป้าแดงสะท้อนบทบาทของแม่ได้น่าสนใจมากค่ะ ประเด็นที่เล่าในบันทึกถือได้ว่าเป็นการถอดบทเรียนที่ตกผลึกมาแล้ว
ขอบคุณป้าแดงนะค่ะ ที่นำมาเรื่องเล่าบทบาทของคุณแม่มาแบ่งปันค่ะ ^_^
สวัสดีค่ะ
แวะมาชื่นชมคุณแม่ด้วยคนค่ะ
แม่เป็นได้ทุกบทบาทจริงๆค่ะ
สวัสดีค่ะป้าแดง
ขอบคุณป้าแดงที่แบ่งปันเรื่องราว เรื่องเล่าที่อบอุ่นน่าประทับใจนี้ค่ะ ทุกบทบาทของแม่น่าชื่นชมค่ะ
- แม่เราเหมือนกันเลยนะคะ ตรงที่ "สอนลูกด้วยการปฏิบัติให้เห็นเป็นแบบอย่าง" ซึ่งได้ผลดีกว่าการสอนโดยพูดให้ฟัง
- เขียนถูกต้องตามหลักการเขียนที่ดีเลยค่ะ มีการแยกหัวข้อตามประเด็น ทำให้ผู้อ่านเข้าใจได้ง่ายขึ้น