Is QS Asian University Ranking 2011 credible? เชื่อถือได้แค่ไหน กับการจัดอันดับมหาวิทยาลัยเอเชียโดย QS ตอนที่ 2

 

 

 

 

 

ผลการจัดอันดับในภาพรวม (Overall) ของมหาวิทยาลัยในเอเชียโดย QS ประจำปี 2011 โดย 50 อันดับแรกแสดงไว้ในตารางที่ 3. ครับ

ตารางที่ 3. มหาวิทยาลัยในเอเชีย 50 อันดับแรกโดย QS

Rank	School Name	Country		Classification	Score
1	The Hong Kong University of Science and Technology		Hong Kong	M|CO|	100
2	University of Hong Kong		Hong Kong	L|FC|	99.8
3	National University of Singapore (NUS)		Singapore	XL|FC	99.3
4	The University of Tokyo		Japan	L|FC|	97.4
5	The Chinese University of Hong Kong		Hong Kong	L|FC|	97.2
6	Seoul National University		Korea, South	L|FC|	96.9
7	Kyoto University		Japan	L|FC|	96.3
8	Osaka University		Japan	L|FC|	96.09
9=	Tohoku University		Japan	L|FC|	94.3
9=	Tokyo Institute of Technology		Japan	M|CO|	94.3
11	KAIST - Korea Advanced Institute of Science & Technology		Korea, South	M|CO|	94.2
12	Pohang University of Science And Technology (POSTECH)		Korea, South	S|FO|	93.59
13	Peking University		China	L|FC|	93.3
14	Nagoya University		Japan	L|FC|	92.8
15	City University of Hong Kong		Hong Kong	M|CO|	91.2
16	Tsinghua University		China	XL|FC	90.2
17	Nanyang Technological University (NTU)		Singapore	L|CO|	89.4
18=	Yonsei University		Korea, South	XL|FC	86.9
18=	Kyushu University		Japan	L|FC|	86.9
20	Hokkaido University		Japan	L|FC|	85.8
21=	Fudan University		China	L|FC|	85.09
21=	National Taiwan University (NTU)			XL|FC	85.09
23	University of Tsukuba		Japan	L|FC|	82.3
24=	Keio University		Japan	XL|FC	81.9
24=	University of Science and Technology of China		China	L|CO|	81.9
26	Korea University		Korea, South	XL|FC	80.8
27=	Sungkyunkwan University		Korea, South	L|FC|	79.59
27=	Zhejiang University		China	XL|FC	79.59
29	Nanjing University		China	L|FC|	79.2
30	The Hong Kong Polytechnic University		Hong Kong	L|CO|	79.09
31	National Tsing Hua University		Taiwan	M|CO|	77.8
32	National Cheng Kung University		Taiwan	L|FC|	77.59
33	Shanghai Jiao Tong University		China	XL|FC	77.5
34	Mahidol University		Thailand	L|FC|	77.09
35	Kobe University		Japan	L|FC|	75.8
36	Indian Institute of Technology Kanpur (IITK)		India	S|CO|	74.9
37	Indian Institute of Technology Delhi (IITD)		India	M|CO|	74.7
38	Indian Institute of Technology Bombay (IITB)		India	M|CO|	74.3
39	Universiti Malaya (UM)		Malaysia	L|FC|	73.7
40	National Yang Ming University		Taiwan	S|FC|	73.5
41	Hiroshima University		Japan	L|FC|	72.8
42	Kyung Hee University		Korea, South	L|FC|	71.9
43	Indian Institute of Technology Madras (IITM)		India	M|CO|	71.4
44	Hanyang University		Korea, South	L|FC|	71.09
45	Ewha Womans University		Korea, South	L|FC|	70.7
46	Waseda University		Japan	XL|CO	70.3
47	Chulalongkorn University		Thailand	XL|FC	69.9
48	Indian Institute of Technology Kharagpur (IITKGP)		India	M|FO|	69.3
49	Hong Kong Baptist University		Hong Kong	M|FC|	68.7
50	University of Indonesia		Indonesia	XL|FC	67.8

เมื่อเปรียบเทียบผลการจัดอันดับมหาวิทยาลัยในเอเชียของปี 2011กับปีที่ผ่านมาพบว่ามหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ยังเป็นมหาวิทยาลัยเดิมที่เคยติดอันดับ แต่บางแห่งอาจมีการเปลี่ยนแปลงอันดับเพียงเล็กน้อย อย่างไรก็ตามในปี 2009และ 2010 พบว่า University of Hong Kong วึ่งครองอันดับหนึ่งมาทั้ง 2 ปี แต่ในปี 2011 University of Hong Kong หล่นไปอยู่ในอันดับที่ 2  โดยมี  The Hong Kong University of Science and Technology ขึ้นมาเป็นอันดับหนึ่งแทน และในปีนี้ Tohoku University และ Tokyo Institute of Technology ครองอันดับที่ 9 ร่วมกัน ดังนั้นอันดับที่ 10 จึงเลื่อนไปเป็น 11 แทนครับ

Rank	Year 2009	Year 2010	Year 2011
1.	University of HONG KONG	University of Hong Kong	The Hong Kong University of Science and Technology
2.	The CHINESE University of Hong Kong	The Hong Kong University of Science and Technology	University of Hong Kong
3.	University of TOKYO	National University of Singapore	National University of Singapore (NUS)
4.	HONG KONG University of Science and Technology	The Chinese University of Hong Kong	The University of Tokyo
5.	KYOTO University	The University of Tokyo	The Chinese University of Hong Kong
6.	OSAKA University	Seoul National University	Seoul National University
7.	KAIST - Korea Advanced Institute of Science & Technology	Osaka University	Kyoto University
8.	SEOUL National University	Kyoto University	Osaka University
9.	TOKYO Institute of Technology	Tohoku University	Tohoku University and Tokyo Institute of Technology
10.	National University of Singapore (NUS) and PEKING University	Nagoya University	-

เมื่อมาดูการจัดอันดับตามสาขาวิชา ของทั้ง 10 อันดับตามตารางที่ 4  โดยตัวเลขข้างหน้าคืออันดับที่ของมหาวิทยาลัยในแต่ละสาขาและตัวเลขในวงเล็บคือคะแนนของมหาวิทยาลัยแต่ละแห่งครับ

 

ตารางที่ 4 อันดับของมหาวิทยาลัยและคะแนน (ตัวเลขในวงเล็บ) จำแนกตามสาขาวิชา

Rank	Overall	Art and Humanities	IT and Engineering	Social science and Management	Natural Science	Life Science and Medicine
The Hong Kong University of Science and Technology	1 (100)	48 (9.3)	7 (44.10)	11 (33)	15 (18.9)	15 (15)
University of Hong Kong	2 (99.8)	5 (67.2)	18 (26.00)	4 (55.9)	14 (22.8)	5 (40.5)
National University of Singapore (NUS)	3 (99.3)	2 (89.4)	3 (71.80)	1 (100)	4 (45.5)	2 (70.2)
The University of Tokyo	4 (97.4)	1 (100)	1 (100)	2 (92.8)	1 (100)	1 (100)
The Chinese University of Hong Kong	5 (97.2)	38.5 (10)	28 (15.60)	9 (36.8)	20 (15.8)	11 (18.9)
Seoul National University	6 (96.9)	7 (51.2)	8 (39.8)	5 (52)	6 (34.3)	6 (39)
Kyoto University	7 (96.3)	4 (68.7)	4 (56.90)	6 (48.8)	2 (70.59)	3 (59.4)
Osaka University	8 (96.09)	23 (19)	15 (29.80)	23 (20.7)	7 (27.8)	8 (29.9)
Tohoku University	=9 (94.3)	40 (10.4)	19 (25.40)	56 (8.3)	9 (26.3)	44 (7.8)
Tokyo Institute of Technology	=9 (94.3)	65 (6.4)	5 (53.50)	87 (4)	10 (25.4)	32 (9.5)

ถ้าดูจากตัวเลขในวงเล็บซึ่งเป็นคะแนนของแต่ละมหาวิทยาลัยในแต่ละสาขาวิชาจะเห็นได้ชัดนะครับว่า The University of Tokyo ได้คะแนนสูงสุดเป็นอันดับหนึ่งถึง 4 สาขาวิชาจากทั้งหมด 5 สาขาวิชา โดยมีเพียงสาขา Social science and Management เท่านั้นที่ National University of Singapore (NUS) ได้คะแนนสูงสุดเป็นอันดับหนึ่ง เมื่อมองอย่างนี้ทุกท่านคงจะคิดนะครับว่า The University of Tokyo นั้นมีคะแนนเป็นอันดับหนึ่งถึง 4 สาขาวิชาซึ่งได้คะแนนเต็ม 100คะแนน อันดับในภาพรวมก็น่าจะเป็นที่หนึ่งของการจัดอันดับด้วย แต่ทำไมกลายเป็นว่า The Hong Kong University of Science and Technology ซึ่งไม่เคยได้คะแนนเป็นอันดับหนึ่งสักสาขาวิชากลับได้คะแนนรวมสูงสุดเป็นอันดับที่หนึ่งของภาพรวม ผมเองก้สงสัยเหมือนกันครับ ความน่าสงสัยของการจัดอันดับยังไม่หมดเพียงเท่านี้นะครับ ลองไปดูผลการจัดอันดับตามตัวชี้วัดกันบ้างว่าเป็นอย่างไรบ้าง ในตารางที่ 5 ครับ

ตารางที่ 5 อันดับของมหาวิทยาลัยและคะแนน (ตัวเลขในวงเล็บ) จำแนกตามตัวชี้วัด

Rank	Academic reputation (30%)	Employer reputation (10%)	Student per Faculty (20%)	Citation per paper (15%)	Internationla Faculty (2.5%)	International Student (2.5%)
The Hong Kong University of Science and Technology	12 (99.4)	15 (96.3)	28 (92.59)	35 (93.2)	3 (100)	4 (100)
University of Hong Kong	7 (100)	13 (97.3)	13 (98.7)	3 (99.9)	5 (100)	3 (100)
National University of Singapore (NUS)	2 (100)	1 (100)	18 (96.8)	28 (94.6)	2 (100)	2 (100)
The University of Tokyo	1 (100)	2 (100)	12 (98.9)	2 (99.9)	100 (28.6)	43 (68.4)
The Chinese University of Hong Kong	11 (99.59)	27 (89.7)	62 (80.3)	19 (96.3)	10 (100)	9 (99.7)
Seoul National University	5 (100)	18 (95.4)	16 (97.2)	34 (93.3)	37 (65.8)	17 (88.2)
Kyoto University	3 (100)	7 (99.3)	19 (96)	5 (99.8)	85 (34.4)	56 (59.1)
Osaka University	10 (99.7)	16 (95.59)	17 (96.8)	4 (99.8)	110 (27.2)	52 (61.6)
Tohoku University	22 (96.59)	28 (89.09)	10 (99.2)	22 (96)	46 (49)	57 (57.7)
Tokyo Institute of Technology	20 (97.5)	14 (96.8)	36 (88)	44 (89.2)	52 (43.2)	23 (85)

ทาง QS นำเอาผลการจัดอันดับจำแนกตามตัวชี้วัดมาลงในเวบไซต์เพียงแค่ที่ผมแสดงในตารางครับ ซึ่งหากย้อนกลับไปดูตัวชี้วัดของ QS ที่ใช้ในการจัดอันดับมหาวิทยาลัยในเอเชียทั้งหมดแล้ว ทุกท่านคงสังเกตเห็นนะครับว่าบางตัวชี้วัดนั้นทางQS ไม่ได้นำมาแสดงผลการจัดอันดับไว้ด้วย ซึ่งที่ขาดไปก็มี Papers per Faculty (15%), Inbound Exchange Student (2.5%) และ Outbound Exchange Student (2.5%) ซึ่งผมเองก็ไม่ทราบว่าทำไมถึงไม่มีผลการจัดอันดับของตัวชี้วัดนี้แสดงไว้ในเวบไซต์การจัดอันดับด้วย ทำให้เรามองภาพของคะแนนทั้งได้ไม่ครบ 100 % ของการจัดอันดับครับ อย่างไรก้ตามเมื่อดุจากผลคะแนนตามตัวชี้วัดทุกท่านคงเห็นได้อย่างชัดเจนนะครับว่า ตัวชี้วัดที่นับเป็นตัวชี้ขาดของการจัดอันดับเนื่องจากมีค่าน้ำหนักของคะแนนค่อนข้างสูงคือ Academic Reputation ซึ่งมาจากการสำรวจความคิดเห็นของนักวิชาการในเอเชีย (Asian Peer Review) มีค่าน้ำหนัก 30 %, Student per Faculty (20%), Citation per paper (15%) และ Employer reputation (10%) ตัวชี้วัดเหล่านี้ทาง The University of Tokyo ได้อันดับคะแนนสูงกว่า The Hong Kong University of Science and Technology นอกจากนี้ หากดูจากตัวชี้วัดทุกตัวตามตารางที่ 5 ก็จะเห็นนะครับว่า National University of Singapore (NUS) และ University of Hong Kong เองก็ได้คะแนนสูงกว่า The Hong Kong University of Science and Technology แต่พอกลับไปดูการจัดอันดับในภาพรวมกลับกลายเป็น The Hong Kong University of Science and Technology นั้นได้คะแนนเป็นอันดับหนึ่ง ทั้งๆที่การจัดอันดับในภาพรวมนั้นต้องนำเอาคะแนนจากตัวชี้วัดเหล่านี้มาใช้ในการคำนวน ซึ่งดูยังไงๆก็ไม่มีทางเป็นไปได้ที่ The Hong Kong University of Science and Technology จะได้คะแนนรวมสูงกว่าทั้งสามแห่ง ยกเว้นเสียแต่ว่าคะแนนในส่วนของตัวชี้วัดสามตัวที่เหลือที่ทาง Qs ไม่ได้แสดงไว้ให้เห็นคือ Papers per Faculty (15%), Inbound Exchange Student (2.5%) และ Outbound Exchange Student (2.5%) นั้นทาง The Hong Kong University of Science and Technology จะได้คะแนนดีกว่าทั้งสามมหาวิทยาลัยมากๆซึ่งผมก็มองว่าเป็นไปไม่ได้อีกเช่นกัน นอกจากนี้หากดูจากการจัดอันดับของตัวชี้วัดในตารางก็จะพบอีกว่าบางตัวชี้วัดมีหลายมหาวิทยัยที่ได้คะแนนเท่ากัน ซึ่งความจริงต้องครองอันดับเท่ากันในตัวชี้วัดนั้นๆดังนั้น เช่น ตัวชี้วัดด้าน  Academic reputation ทั้ง University of Hong Kong, National University of Singapore (NUS), The University of Tokyo, Seoul National University และ Kyoto University ได้คะแนน 100 คะแนนเท่ากัน ดังนั้นต้องครองอันดับ 1 ร่วมกันในตัวชี้วัดนี้ แต่ทาง QS กลับให้ The University of Tokyo เป็นอันดับที่ 1 และ National University of Singapore (NUS) เป็นอันดับที่ 2 Kyoto University เป็นอันดับที่ 3 Seoul National University เป็นอันดับที่ 5 และ University of Hong Kong เป็นอันดับที่ 7 ซึ่งไม่น่าจะถูกต้องในแง่การจัดอันดับ และเมื่อดูการจัดอันดับทั้งหมดตามสาขาวิชาหรือตัวชี้วัดซึ่งมีทั้งหมดประมาณ 400 กว่าอันดับโยอันดับที่ 201 เป็นต้นไปไม่ได้เรียงอันดับตามคะแนนแต่ทาง QS เพียงแสดงคะแนนของแต่ละมหาวิทยาลัยเท่านั้นครับ สิ่งที่พบคือมีบางมหาวิทยาลัยที่ปรากฎชื่อซ้ำกันในการจัดอันดับของบางสาขาวิชาหรือตัวชี้วัด เช่น พบชื่อ Kansai University หรือ Tokyo Denki University ซ้ำกันสองครั้งในการจัดอันดับสาขา Technology and Engineering เป็นต้น นอกจากนี้ยังพบว่ามีการขาดหายไปของอันดับมหาวิทยาลัยบางอันดับในการจัดอันดับแยกตามรายสาขาวิชาและตามตัวชี้วัด เช่น ไม่ปรากฎอันดับหนึ่งของการจัดอันดับในตัวชี้วัด International Student

Rank	School Name	Country	Classification	Score
2	National University of Singapore (NUS)	Singapore	XL|FC	100
3	University of Hong Kong	Hong Kong	L|FC|	100
4	The Hong Kong University of Science and Technology	Hong Kong	M|CO|	100
5	Nanyang Technological University (NTU)	Singapore	L|CO|	100
6	Multimedia University (MMU)	Malaysia		99.9
7	International Islamic University Malaysia (IIUM)	Malaysia	L|FC|	99.8
8	Singapore Management University	Singapore		99.8
9	The Chinese University of Hong Kong	Hong Kong	L|FC|	99.7
10	The Hong Kong Polytechnic University	Hong Kong	L|CO|	99.3

หรือ อันดับที่ 21 หายไปจากการจัดอันดับของสาขา Social science and Management นอกจากนี้ก็ยังมีคำถามว่าเหตุใดมหาวิทยาลัยที่มีคะแนนเท่ากันในการจัดอับดับตามสาขาวิชาและตามตัวชี้วัดถึงไม่ได้ครองอันดับเท่ากันในการจัดอันดับของสาขาหรือตัวชี้วัดนั้นๆ เช่น

Rank	School Name	Country	Classification	Score
30	Thammasat University	Thailand	XL|FC	13.9
31	Kyung Hee University	Korea, South	L|FC|	13.9

จะเห็นว่าทั้ง 2 มหาวิทยาลัยคะแนนเท่ากันแต่ QS ให้ Thammasat University อยู่อันดับที่ 30 และ Kyung Hee University อยู่อันดับที่ 31 แทนที่จะให้ครองอันดับร่วมกันซึ่งน่าจะถูกต้องมากกว่าครับ

และในบางครั้งทำไม QS ถึงไม่ได้เว้นอันดับและเลื่อนอันดับอื่นๆลงไปในกรณีที่อันดับก่อนหน้านั้นเป็นการครองอันดับร่วมกัน เช่น

Rank	School Name	Country	Classification	Score
1	Tokyo Medical and Dental University	Japan		100
1	Yokohama City University	Japan		100
2	The University of Tokyo	Japan		99.9
3	University of Hong Kong	Hong Kong		99.9

เมื่อมีอันดับหนึ่งร่วมกันสองมหาวิทยาลัยก็ต้องเว้นอันดับที่สองและเลื่อนอันดับของมหาวิทยาลัยที่ต่อจากนั้นเป็นอันดับที่สาม แต่บางครั้ง QS ก็ไม่ได้ทำเช่นนั้นครับ

ทั้งหมดที่เกิดขึ้นจึงเกิดคำถามว่าการจัดอันดับมหาวิทยาลัยในเอเชียโดย QS (QS Asian University Ranking) นั้นมีความน่าเชื่อถือหรือไม่หละสามารถเชื่อถือได้มากน้อยเพียงใด และเหตุใดมหาวิทยาลัยที่ได้คะแนนน้อยกว่าบางมหาวิทยาลัยทั้งในแง่ของการจัดอันดับตามสาขาวิชาและการจัดอันดับตามตัวชี้วัด ถึงได้กลับกลายมาเป็นมหาวิทยาลัยที่ได้คะแนนเป็นอันดับหนึ่งในการจัดอันดับภาพรวมไปได้ดังเช่นกรณีของ The Hong Kong University of Science and Technology ที่มีคะแนนในแต่ละสาขาและแต่ละตัวชี้วัดน้อยกว่า National University of Singapore (NUS) และ University of Hong Kong อย่างเห็นได้ชัดแต่กลับกลายเป็นมหาวิทยาลัยอันดับหนึ่งของเอเชียอย่างไม่น่าเป็นไปได้ เพราะดูจากคะแนนแล้ว The Hong Kong University of Science and Technology ควรอยู่อันดับต่ำกว่าทั้งสองมหาวิทยาลัยด้วยซ้ำครับ

ผมเห็นว่าปัจจุบันการจัดอันดับมหาวิทยาลัยนั้นมีการทำกันอย่างหลายหลาย ซึ่งมีหลายหน่วยงานทั้งในประเทสและของต่างประเทสที่มีการจัดอันดับ ซึ่งในการจัดอันดับของแต่ละหน่วยงานก็มีวัตถุประสงค์แตกต่างกันไป รวมทั้งตัวชี้วัดที่ใช้ในการก็แตกต่างกันไปด้วยครับ แต่สิ่งที่มักพบก็คือหลายหน่วยงานที่จัดอันดับนั้นเป็นหน่วยงานที่มุ่งหวังผลทางธุรกิจ คือนำเอาผลการจัดอันดับไปหาผลประโยชน์ทางธุรกิจ เช่น การจำหน่ายผลการจัดอันดับผ่านทางเวบไซต์ สื่อสิ่งพิมพ์ วารสาร และสามารถให้ดาวน์โหลดเป็นแอปพลิเคชั่นบนมือถือโดยเสียค่าดาวน์โหลด นอกจากนี้ทางหน่วยงานเหล่านี้บางหน่วยงานยังมีพื้นที่ให้มหาวิทยาลัยที่ต้องการประชาสัมพันธ์ให้มหาวิทยาลัยเป็นที่รู้จัก ได้ลงโฆษณา ในเวบไซต์และสื่อสิ่งพิมพ์ โดยเสียค่าโฆษณาหรืออาจมีการร่วมธุรกิจกันในรูปแบบอื่นเช่นให้มหาวิทยาลัยเข้าร่วมในการจัดสัมมนาของหน่วยงานโดยเสียค่าเช่าพื้นที่หรือเสียค่าสมัครเป็นต้น ซึ่งก็ไม่แน่ใจว่าวิธีการดังกล่าวจะนำมาซึ่งการจัดอันดับที่มีแนวโน้มเข้าข้างหรือเอื้อประโยชน์ให้กับมหาวิทยาลัยที่ยอมเสียเงินเพื่อการนี้หรือไม่ เพราะทาง QS เองก็มีการเปิดให้ทางมหาวิทยาลัยที่สนใจลงโฆษณาในเวบไซต์ของ QS ที่ประกาศผลการจัดอันดับมหาวิทยาลัยได้ด้วย

ซึ่งก็พบนะครับว่าบางมหาวิทยาลัยที่ลงโฆษณาในเวบไซต์ดังกล่าวหรือร่วมธุรกิจกับทาง QS ในทางใดทางหนึ่งนั้น ได้รับการจัดอันดับมหาวิทยาลัยให้อยู่ในอันดับที่ดีกว่าบางมหาวิทยาลัยที่ไม่ได้เสียเงินให้ QS ทั้งๆที่มหาวิทยาลัยบางแห่งที่อันดับดีกว่านั้นได้คะแนนโดยทั่วไปน้อยกว่ามหาวิทยาลัยที่อันดับแย่กว่าด้วยซ้ำไป

ซึ่งนั่นอาจทำให้หลายๆคนเกิดความสงสัยและไม่มั่นใจในผลการจัดอันดับที่ออกมาว่ามีความโปร่งใส บริสุทธิ์ ยุติธรรมต่อมหาวิทยาลัยอื่นหรือไม่

ผมยังเป็นห่วงด้วยครับว่า ในเรื่องของความถูกต้องและความโปร่งใสของการจัดอันดับนั้นมีผลต่อมหาวิทยาลัยอย่างมาก ยิ่งทาง สกอ. ตั้งเกณฑ์ให้ให้มหาวิทยาลัยวิจัยแห่งชาติต้องติดใน 500 อันดับของการจัดอันดับมหาวิทยาลัยโลก เชื่อว่ามหาวิทยาลัยหลายๆแห่งในประเทศไทยต้องพยายามพัฒนาตนเองให้สามารถเข้าไปอยู่ใน 500 อันดับแรกของมหาวิทยาลัยโลกให้ได้ ถึงแม้ตอนนี้บางมหาวิทยาลัยอย่าง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและมหาวิทยาลัยมหิดลนั้นสามารถเป็นหนึ่งในห้าร้อยอันดับแรกได้แล้ว แต่ก็ต้องพิจารณษด้วยว่าจะใช้เกณฑ์ของหน่วยงานใดในการวัด ซึ่งต้องเลือกหน่วยงานที่มีความโปร่งใส น่าเชื่อถือและใช้ตัวชี้วัดที่วัดความสามารถของมหาวิทยาลัยอย่างแท้จริงครับ

 

Reference

1.QS Asian University Ranking เวบไซต์ http://www.topuniversities.com/university-rankings/asian-university-rankings/2011