นวัตกรรมสมุนไพรรางจืด

กลุ่มพืชถอนพิษ

นวัตกรรม สมุนไพร รางจืด

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหินซ้อน อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี

Email [email protected]  036 – 722313

(นายอานนท์ ภาคมาลี นักวิชาการสาธารณสุข ชำนาญการ)

   

 

พืชสมุนไพร เป็นสิ่งที่อยู่คู่คนไทยมานับพันปี แต่การแพทย์แผนปัจจุบันเข้ามามีบทบาทในบ้านเรา สรรพคุณและคุณค่าสมุนไพรอันเป็นสิ่งที่เรียกได้ว่าภูมิปัญญาพื้นบ้านก็เริ่มบดบังไปเรื่อยๆ และถูกทอดทิ้งไปในที่สุด คนไทยเราเมื่อในสมัยก่อน มีการเรียนรู้การใช้สมุนไพรรักษาโรคต่างๆในหมู่บ้านสืบทอดกันสืบทอดต่อมาจนถึงปัจจุบัน เพราะในอดีตประเทศไทยมีป่าไม้อุดมสมบูรณ์มากและสมุนไพรก็มีมากในอดีต จึงถือว่าเป็นภูมิปัญญาพื้นบ้านที่บรรพบุรุษสะสมเอาไว้ให้ลูกหลานได้ศึกษาความรู้และนำไปใช้ประโยชน์

สมุนไพร รางจืด หรือว่านรางจืด 

สรรพคุณ รางจืดรสเย็น ใช้ปรุงเป็นยาเขียว ถอนพิษไข้ ถอนพิษผิดสำแดง และพิษอื่นๆ ใช้แก้ร้อนในกระหายน้ำ รักษาโรคหอบหืดเรื้อรัง และแก้ผื่นคัน จากอาการแพ้ต่างๆ ใช้แก้พิษเบื่อเมา เนื่องจากเห็ด สารหนู หรือแม้ยาเบื่อประเภทยาสั่ง รางจืดช่วยถอนพิษสุรา หากดื่มสุราจัดเกินขนาด แล้วเกิดอาการเมาค้าง รางจืดถอนได้แน่ หากเคี้ยว หรืออมเถารางจืดใต้ลิ้น ถึงจะดื่มสุรามากแต่ก็จะเมาน้อย แก้โรคพิษสุราเรื้อรังได้ดี แก้พิษได้อีกหลายอย่าง หากสุนัขถูกวางยา ก็มักแก้ด้วยร่างจืดรางจืด เป็นไม้เถา ดอกสีม่วง ขึ้นตามป่าดิบ ป่าละเมาะหรือทุ่งหญ้า

สรรพคุณ ที่เป็นรูปธรรมของรางจืดยังมีอีกมาก เช่น สามารถแก้อาการโรคท้องร่วง อาการแพ้ ผื่นคัน  เนื่องจากอาหารเป็นพิษ สำหรับรางจืดที่ใช้ในการขจัดสารพิษและแก้อาการเมาค้างนั้น คือ รางจืดที่มีประสิทธิภาพคือรางจืดชนิด เถา ชนิดดอกสีม่วง เพราะมีโอสถสารที่รากและใบแรงกว่ารางจืดชนิดอื่น ส่วนที่ใช้ ใบ ราก และเถาสด

รางจืดนี้มีด้วยกันหลายชนิด เช่นรางจืดชนิดเถาดอกม่วง หายาก รางจืดอีกชนิดหนึ่งเป็นพืชประเภทเหง้าสีขาว มีใบเหมือนขมิ้น ต้นใบกอ เหมือนขมิ้นขาวมากและต้นเขยตายแม่ยายชักปรก ทางอีสานเรียกรางจืดเช่นกัน การรักษางูกัด

รางจืดใช้รับประทานทุกวันสามารถล้างพิษในโลหิตและสารที่ตกค้างในร่างกายออกได้ เป็นการป้องกันการเกิดมะเร็งอันเนื่องมาจากสารพิษสะสมในร่างกายได้เป็นอย่างดี และผู้ป่วยมะเร็งถ้ารับประทานรางจืดประจำก็สามารถทำให้สุขภาพดีขึ้น ตามตำราโบราณกล่าวถึงสรรพคุณของรางจืดมีรสจืดเย็น ใบ รากเถา ตำคั้นหรือเอารากฝนกับน้ำ หรือต้มเอาน้ำดื่มถอนพิษ แก้ไข ถอนพิษยาเบื่อเมา แก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้ประจำเดือนไม่ปกติ แก้ปวดหู ตำพอกแก้ปวดบวม ทั้งต้นปรุงยาแก้มะเร็ง รางจืดสามารถใช้รักษาคนที่ถูกวางยาเบื่อ ยาสั่งมีพิษร้าย คนเมาสุราจนหมดสติ คนรับประทานเห็ดพิษ ใบไม้หรือผักมีพิษ สัตว์ที่มีพิษต่างๆ พิษจากสารเคมี หรือยาพิษจากสมุนไพรต่างๆ มีรางจืดอยู่กับบ้านสามารถช่วยชีวิตคนยามฉุกเฉินได้ดีที่สุด

  -  รากและเถา แก้ร้อนในกระกระหายน้ำ

                - ใบและราก ใช้ปรุงเป็นยาถอนพิษไข้ เป็นยาพอกบาดแผล น้ำร้อนลวก ไฟไหม้ ทำลายพิษยาฆ่าแมลง พิษจากสตริกนิน ให้เป็นกลาง พิษจากดื่มเหล้ามากเกิน หรือยาเบื่อชนิดต่างๆ เข้าสู่ร่างกาย โดยแบบตั้งใจ หรือไม่ได้ตั้งใจ เช่น ติดอยู่ในฝักผลไม้ที่รับประทาน

   -  รากสด รากรางจืด (อายุ 2 ปีขึ้นไป) นำมาโขลก/ฝน ผสมน้ำซาวข้าวใช้ดื่ม หรือนำรากรางจืดมาหั่น ฝนผึ่งลมให้แห้งบดเป็นผง รับประทานครั้งละ 5 กรัม

    -  ใบสดสำหรับคน 10 – 12 ใบ สำหรับวัว ควาย 20 – 30ใบ นำใบสดมาตำผสมกับน้ำซาวข้าวครึ่งแก้ว คั้นเอาแต่น้ำดื่มทันทีที่มีอาการ อาจให้ดื่มซ้ำอีก1/2 – 1 ชั่วโมงต่อมา สำหรับรางจืดที่ไม่อ่อน ไม่แก่เกินไป โขลกให้แหลกผสมน้ำซาวข้าว คั้นเอาแต่น้ำดื่ม หรือนำใบรางจืดมาหั่นเป็นฝอย ผึ่งลมให้แห้งใช้ชงกับน้ำดื่ม

  

 

 

[อ.นุ]

รางจืด ถอนพิษได้ดีจริงๆ ครับ

ขอบคุณครับ คุณหมอ