ประวัติความเป็นมาของพระอภิธรรมปิฎก

พระอภิธรรมปิฎกเป็นพุทธวจนัตถ

 

ประวัติความเป็นมาของพระอภิธรรมปิฎก

        พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมเทศนา (เรียกว่าพระธรรมพระวินัย) แก่เหล่าเวไนยสัตว์ เป็นเวลานาน 45 ปี หลังจากที่พระองค์ปรินิพพานแล้ว พระกัสสปมหาเถระ พร้อมด้วยพระอรหันต์รวม 500 รูปซึ่งล้วนแต่งทรงอภิญญาและทรงจำพุทธวจนัตถได้เป็นอย่างดี เมื่อสังคยนาเสร็จแล้วก็ยังเรียกว่าพระธรรมพระวินัย

        ในการทำสังคยนาครั้งต่อ ๆ มา ได้มีการปรับปรุงรูปแบบเพื่อให้ง่ายแก่การศึกษาและทรงจำ (คนในสมัยหลังพุทธกาล มีปัญญาและความทรงจำด้อยกว่าคนในสมัยพุทธกาล) จึงแยกพระวินัยออก เป็นพระวินัยปิฎก ส่วนพระธรรมแยกออกเป็น 2 คือพระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก

        ฉะนั้นพระอภิธรรมปิฎก ก็คือพุทธวัจนัตถของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้านั้นเอง เนื้อหาของพระสุตตันตปิฎก แสดงพระธรรมเทศนาที่เกี่ยวกับบุคคลบัญญัติเป็นเรื่องราวของบุคคลต่าง ๆ ส่วนพระอภิธรรมปิฎก แสดงพระธรรมเทศนาที่เกี่ยวกับสภาวธรรมล้วน ๆ ไม่เกี่ยวกับสัตว์บุคคล เป็นปรมัตถธรรม หากผู้ที่ได้เรียนพระอภิธรรมแล้ว ไปอ่านพระสุตตันตปิฎกก็จะทำให้เข้าใจเนื้อหาได้ลึกซึ้งมากยิ่งขึ้น เนื่องจากเนื้อความบางตอนในพระสุตตันตปิฎกแสดงถึงการปฏิบัติเพื่อให้บรรลุธรรมก็มีจะเรื่องของปรมัตถธรรมเข้ามาเกี่ยวข้อง ซึ่งในพระอภิธรรมปิฎก จะขยายความหมายของศัพท์นั้น ๆ อย่างละเอียดลึกซึ้ง ทำให้ผู้ศึกษาสามารถเข้าใจได้อย่างถูกต้อง ไม่ผิดสภาวธรรม เป็นผลให้นำไปปฏิบัติได้ถูกต้องไม่หลงทาง