ชวนปรุง “ห่อหมกไข่มดแดง” สูตรพื้นเมืองไทเลย-บ้านแฮ่

 

 

วันหยุดที่ผ่านมาผมตั้งใจกลับไปเมืองเลยเพื่อไปทำบุญกับวัดแถวบ้านที่นับถือ เดินทางออกจากกรุงเทพตอนเช้าประมาณเก้าโมงไปตามเส้นทางถ. มิตรภาพ แล้วเลี้ยวซ้ายตามทางหลวงหมายเลข201 ผ่านด่านขุนทดเข้าชัยภูมิ ถึงชัยภูมิประมาณบ่ายอ่อนๆ ผมตั้งใจแวะซื้อของป่าอาหารพื้นเมืองเพื่อนำไปทำบุญในวันรุ่งขึ้นบริเวณตลาดริมทางที่ชาวบ้านนำมาขาย ซึ่งตลาดนี้อยู่บนทางหลวงสาย 201 ระหว่างเส้นทางห่างจากชัยภูมิมุ่งหน้าไปอ. แก้งคร้อประมาณ 20 ก.ม. ก่อนถึงช่องสามหมอ ตั้งอยู่ด้านซ้ายของถนน มีของพื้นเมืองหลากหลาย เช่น เห็ดเผาะ หน่อไม้ เห็ดป่าชนิดต่างๆ พืชผักผลไม้พื้นเมือง มะแงว ดอกกระเจียว ฯลฯ ผมเดินอยู่หลายรอบกว่าจะได้ของถูกใจ ก็มาลงเอยที่ไข่มดแดงที่แหย่มาใหม่ๆ สดๆ แม่เป้งยังเป็นๆ อยู่ โดยผมจะเลือกที่เขาไม่แช่น้ำ เพราะจะทำให้ไม่สดและเสียง่าย ที่สำคัญคือไว้ใจในเรื่องการใช้ยาฆ่าแมลงได้ในระดับหนึ่ง เข้าใจว่าการแหย่ไข่มดแดงแบบแห้งนี้น่าจะใช้แป้งมันเป็นตัวแยกทำให้ตัวมดแดงไม่สามารถเกาะติดได้ ราคาที่ได้มาก็เอาเรื่องพอสมควรคือขีดละ 40 บาท วันนั้นผมบอกเขาว่าเอาร้อยหนึ่งก็ประมาณ 2 ขีดครึ่ง

 

ดอกกระเจียว

มะแงว

 

หลังจากได้ของตามที่ต้องการแล้ว ก็โทรบอกที่บ้านว่าให้เตรียมเครื่องทำห่อหมกไข่มดแดงด้วย ระยะทางจากชัยภูมิไปถึงเมืองเลยประมาณ 220 ก.ม. ใช้เวลาเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง ผมเดินทางไปถึงบ้านประมาณห้าโมงเย็น ปรากฎว่าที่บ้านได้เก็บเห็ดปลวก (เห็ดโคน) ที่มันขึ้นมาเองไว้ให้ก็เลยตกลงกันว่าจะทำห่อหมกไข่มดแดงใส่เห็ดปลวกกัน ทั้งที่ตอนแรกผมตั้งใจจะทำห่อหมกไข่มดแดงใส่เห็ดฟางและเต้าหู้ แต่ก็ถือว่าได้ของที่ดีกว่าที่ไม่ต้องไปซื้อที่ตลาดอีก

 

 

 

ไข่มดแดงที่ได้จะนำไปแยกตัวมดแดงออกจากไข่ก่อนโดยหยิบออกทีละตัว แล้วล้างไข่ด้วยน้ำประปาจากก๊อกน้ำผ่านตะแกรงร่อน ตั้งพักไว้ให้แห้ง จากนั้นก็เตรียมเครื่องปรุงวัตถุดิบซึ่งก็ไม่มีอะไรมาก มีเพียงแค่ หอมแดงซอย ใบแมงลัก (ที่บ้านปลูกเอง) หมูสับ (เหลือในตู้เย็น) ปรุงรสด้วยเกลือและซีอิ๊วขาว จะเห็นว่าเราจะไม่ใส่น้ำปลาเพราะจะทำให้มีกลิ่นคาว ถ้าเป็นเมื่อก่อนตอนผมเด็กๆ จะใส่แค่เกลือก็พอ เพราะความหอมของเห็ดและไข่มดจะได้ไม่ถูกกลบไป

 

 

หลังจากใส่วัตถุดิบและเครื่องปรุงทุกอย่างคลุกเคล้าให้เข้ากันแล้วก็มาถึงขั้นตอนการห่อใบตอง เราจะไม่ได้ทำเป็นแบบห่อยกจับแต่จะทำเป็นแบบพับแล้วใช้ไม้กลัด กลัดให้อยู่ดังภาพ จากนั้นนำไปย่างที่ไฟอ่อนๆ จนสุกได้ที่ แกะออกมาร้อนๆ กินกับข้าวเหนียวหรือข้าวสวยร้อนๆ วันนั้นเราแบ่งทำได้ถึง 6 ห่อ แบ่งไว้ทำบุญครึ่งหนึ่ง กินเองครึ่งหนึ่ง

 

 

จะเห็นว่าห่อหมกไข่มดแดงสูตรนี้มีรสไม่จัดเพราะไม่ได้ใส่เครื่องเทศอะไร ดังนั้นเด็กก็สามารถทานได้ ความหอมและความสดใหม่ของมันอยู่ที่วัตถุดิบที่เราหามาได้และกินได้สนิทใจเพราะเกือบทุกอย่างเราปลูกเอง เครื่องปรุงรสก็ไม่มีอะไรมากมีแค่ความเค็มของเกลือกับซีอิ๊วขาวเท่านั้นเอง ผมเข้าใจว่าความหอมของห่อหมกเกิดจากกลิ่นของไข่มดแดงและเห็ดปลวกที่ถูกห่อด้วยใบตองแล้วนำไปย่างไฟ ทำให้มีรสชาติน่ากินขึ้น สูตรการทำห่อหมกสูตรนี้ไม่มีอะไรยุ่งยากอาจจะนำไปประยุกต์ใช้กับอาหารอื่นๆได้อีกเช่น ห่อหมกปลาซิว ห่อหมกฮวก (ลูกอ๊อด) เป็นต้น หรืออาจจะประยุกต์กับวัตถุดิบอื่นๆ ได้อีกเช่น อาจใส่ไข่ไก่เพิ่มเข้าไปเพื่อให้ได้ปริมาณที่มากขึ้น เปลี่ยนเห็ดเป็นเห็ดชนิดอื่นๆ ตามที่หามาได้ เช่น เห็ดฟาง เห็ดนางฟ้า เห็ดหอม เป็นต้น ผมคิดว่าการทำอาหารพื้นเมืองเหล่านี้ไม่มีสูตรตายตัว ขึ้นอยู่กับวัตถุดิบที่หามาได้ เป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านคนโบราณที่ประยุกต์และบริหารจัดการทรัพยากรใช้ได้อย่างกลมกลืนกับวิถิชีวิต ที่มีความพอเพียงและยั่งยืน

 

[White]

ไม่ธรรมดาเลย เพื่อน ต้องลองบ้างแล้วละ

[นาย ฐานิศวร์ ผลเจริญ]

• สวัสดีครับ
• แซบ จริงๆ ครับผม
• อาหารโปรดของชาวอิสาน เลยครับ "ไข่มดแดง"

[ลำดวน]

• สวัสดีค่ะ
• อ่านแล้วอยากลองทำ ลองทานบ้าง
• ไม่ใส่ไข่มดแดง ใส่เนื้อหมู ไข่ไก่ เห็ด ใบแมงลัก จะอร่อยไหม
• ต้องลอง
• ขอบคุณค่ะ

[มุทิตา]

เห็นหมากแงว แล้วคิดฮอดบ้านเฮาเนาะ "ฮั่นแน๊ว"...