เพลงอีแซว ตอนที่ 18 เกาะติดเวทีการแสดง "เพลงอีแซวยุคใหม่ คลายเครียด"

เพลงอีแซว ตอนที่ 18

เกาะติดเวทีการแสดงเพลงอีแซว

เพลงอีแซว เรื่องคลายเครียด

งานสาธารณสุข โรงพยาบาลดอนเจดีย์

โดย นายชำเลือง มณีวงษ์

ผู้มีผลงานดีเด่น รางวัลราชมงคลสรรเสริญ ด้านการแสดงเพลงพื้นบ้าน ปี 2547

 

          ในช่วงระยะเวลาใกล้ปีใหม่ 2554 ราวปลายเดือนธันวาคม 2553 ผมได้รับการติดต่อจากคุณโสภา ตั้งทีฆกุล เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ดูแลเรื่องของงานคลายเครียดโดยเฉพาะ โทรศัพท์มาหาผมปรึกษาหารือเกี่ยวกับเรื่องการแสดงเพลงอีแซว ที่จะสื่อความหมายในเรื่อง “คลายเครียด” ว่า “จะดำเนินการทำได้หนาดไหน” ผมแนะนำไปว่า “ศิลปะการแสดงเพลงพื้นบ้านมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว คือ สร้างความสนุกสนานบันเทิงและสารประโยชน์ต้อท่านผู้ชมได้”

          แต่การที่จะนำเสนอเพลงอีแซวพื้นบ้าน โดยบรรจุสาระที่เป็นความรู้ หรือเนื้อหาทางวิชาการเต็ม ๆ โดยตรงคงไม่ทำให้เกิดประโยชน์แน่ เพราะผู้ฟังที่เป็นผู้สูงอายุคงจะไม่เข้าใจ อาจทำให้เบื่อหรือง่วงนอนเข้าไปอีก ผมจึงเสนอแนะ คุณโสภา ตังทีฆกุล เจ้าของโครงการว่า กิจกรรมนี้คงจะต้องนำเสนอในรูปแบบให้ความรู้เชิงวิชาการและผสมผสานเข้าไปด้วยความสนุกสนานบ้างตามช่องว่าที่พอจะสอดแทรกความฮาได้เท่าที่จำเป็น เมื่อพูดคุยกันพอเข้าใจ ผมขอเวลาให้ล่วงเลยงานสำคัญของโรงเรียนไปก่อน ประมาณต้นเดือนกุมภาพันธ์ 2554 จึงจะเริ่มลงมือเขียนบทร้อง เป็นอันว่าเข้าใจในหลักการเป็นที่เรียบน้อยแล้ว

          เรื่องของบทเพลงพื้นบ้าน ผู้เขียนจะทำหน้าที่ นำเอาหัวข้อเรื่องที่ได้รับมาขยายความหากมีหัวข้อรองมาให้ด้วยยิ่งดี เพราะบทเพลงจะได้ลงลึกในรายละเอียดได้มากยิ่งขึ้น แต่ในบางหน่วยงานให้หัวข้อผมมาเพียงประโยตเดียว เมื่อนำเอามาเขียนเป็นบทเพลงแล้วไม่เป็นไปตามที่เจ้าของเรื่องคิดเอาไว้ ซึ่งในความเป็นจริงก็ควรที่จะเป็นเช่นนั้นเพราะเราต่างจิตต่างใจกัน แต่สำหรับงานสารธารณสุข ตามโครงการ แก้ปัญหาคลายเครียด เจ้าของโครงการมีเอกสารเป็น คู่มือคลายเครียด มาให้ 1 เล่ม แล้วบอกว่า “ให้อาจารย์ยึดเนื้อหาตามในเอกสารคู่มือได้เลยทั้งหมด” งานที่ออกมาก็ตรงประเด็น ไม่เสียเวลา ไม่เสียความรู้สึก และไม่มีความคิดที่แตกต่างกัน เพราะผมได้ทำงานไปตามกรอบแนวคิดของงาน “คลายเครียด” โดยตรง

          เมื่อนำเอาสาระจากในเอกสาร “คู่มือคลายเครียด” มาเขียนเป็นบทร้องและแสดงเพลงอีแซว ผู้เขียนมีความจำเป็นที่จะต้องตัดทอนและเพิ่มเติมในส่วนของความสนุกสนานแต่ไม่เกินขอบเขตของความรู้ที่ผู้รับจะได้ประโยชน์และเข้าใจบทร้องได้ง่ายไม่สับสน ในฐานะผู้ควบคุมดูแลการจัดกิจกรรมนี้ ผมจึ้งต้องร้องนำและแสดงท่าทางให้เด็ก ๆ ทุกคนได้ดูเป็นแนวทาง โดยเฉพาะในเรื่องของการบังคับเสียงร้อง ให้มีเสียงสูง ต่ำ ลากเสียง รวบคำให้กระชับ(เด็ก ๆ ส่วนใหญ่ทำไม่ได้) และอีกส่วนหนึ่งที่เน้นมากคือ เรื่องของการออกเสียงภาษาไทยให้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์ แต่สำหรับท็อป กับ แป้ง  เด็ก 2 คนนี้ ไม่มีปัญหาสามารถที่จะแกะคำ เดินตามร่องรอยของครูได้ดีมาก

          ผมนัดหมายเด็ก ๆ มาทำการฝึกซ้อมการแสดงชุดนี้เต็ม ๆ เพียง 3 ครั้ง เนื่องจากวงมีงานแสดงที่จะต้องนำวงออกไปรับใช้สังคมในงานสำคัญ ๆ อีกหลายสถานที่ในช่วงเวลาเดียวกัน เมื่อการฝึกซ้อมเข้าที่ดีแล้ว ผมจึงนัดหมายให้เจ้าของโครงการมาดูการฝึกซ้อมที่ห้อง 512 อาคาร 5 โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 คุณภาและคุณน้ำเชื่อม (ชื่อเดิม) มีความพึงพอใจในความสามารถของเด็ก ๆ แต่เจ้าของโครงการทั้ง 2 ท่านได้ฝากข้อเอาไว้กับเด็ก ๆ ว่า “ความดังของเสียงที่ร้องในแต่ละคนยังดังไม่เท่ากันขอให้ปรับตรงนี้นิดหนึ่ง” ความจริงแล้วผมมีข้อเสนอแนะที่ต้องฝากเอาไว้กับเด็ก ๆ อีกหลายประเด็น เป็นต้นว่า เรื่องของการยิ้มแย้มแจ่มใสบนเวทีเวลาทำการแสดง ความมีชีวิตชีวาและเป็นธรรมชาติบนเวที การเข้าออกเพลงของนักแสดงในแต่ละลงเพลง ฯลฯ สิ่งต่าง ๆ เหล่านี้เป็นความน่าสนใจของภาพที่เห็นบนเวที ผู้แสดงจะต้องระลึกถึงและมีความพยายามให้มากที่สุด

         

         

         

         

          วันที่ 8 เมษายน 2554 เวลา 8.00 น.ผมนำทีมงานมุ่งหน้าไปยัง ห้องประชุม โรงพยาบาลดอนเจดีย์ ซึ่งในวันนี้จะมีน้องศุภมน อิงคะประดิษฐ์ นักศึกษาชั้นปีที่ 4 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จะมาขอบันทึกสดการแสดงบนเวทีด้วย ผมจึงประสานงานกับเจ้าของโครงการเอาไว้ล่วงหน้าแล้ว ผมนำทีมงานไปถึงยังสถานที่บันทึกเทปวีดีโอ เวลา 08.15 น.(นักแสดงแต่งตัวไปแล้ว) ภายในห้องประชุมีกลุ่มผู้สูงอายุประมาณ 250 คนนั่งรอพิธีเปิดอยู่อย่างพร้องเพรียง เมื่อเสร็จขั้นตอนในการดำเนินงานแล้วก็เป็นเวลาของการแสดงพื้นบ้าน โดยทีมงานวงเพลงอีแซวสายเลือดสุพรรณฯ ทำหน้าที่บนเวที กิจกรรมนี้ ต้องทำการแสดง 2 รอบเพื่อที่จะนำไฟล์ที่บันทึกไปจัดทำเป็นแผ่นวีซีดีคลายเครียดต่อไป 

          การแสดงรอบแรก เป็นไปตามธรรมชาติภายในห้องประชุมมีทั้งเสียงปรบมือ รางวัลน้ำใจที่ท่านผู้ชมมอบให้ (เป็นระยะ ๆ ) จนจบการแสดง พักรับประทานอาหารกลางวัน เด็ก ๆ นักแสดงได้รับการต้อนรับจากพี่ ๆ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขเป็นอย่างดี (อิ่มมาก ๆ ) จนถึงเวลาประมาณ 14.30 น. จึงเริ่มบันทึกการแสดงสด เป็นรอบที่ 2 จนเสร็จในเวลาประมาณ 15.00 น. เศษ ผมนำทีมงานลาเจ้าของสถานที่เพื่อที่จะไปฝึกซ้อมการแสดงในชุดสุขสันต์วันสงกรานต์ซึ่งชาวคณะจะต้องไปทำการแสดงในวันที่ 9 เมษายน 2554 ที่ อบต.ม่วงงาม อ.เสาไห้ จ.สระบุรีต่อไป

             

              

         "การทำหน้าที่บนเวทีการแสดงแห่งนี้ได้จบลงแล้ว แต่ภารกิจหน้าที่ของพวกเรายังไม่หมด ยังคงเดินหน้าต่อไปยังสถานที่ต่าง ๆ ที่ได้รับการติดต่อให้วงเพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯไปนำเสนอผลงานแทนนักแสดงรุ่นเก่าที่จากไป การแสดงเพลงอีแซว ศิลปะท้องถิ่นของจังหวัดสุพรรณบุรียังคงโลดแล่นอยู่บนเวทีด้วยความภูมิใจ"

บทเพลงอีแซว ตอนหนึ่งของการแสดง เรื่องวิธีการแก้ปัญหาคลายเครียด มีดังนี้

เพลงอีแซวยุคใหม่  “คลายความเครียด” (ตัดตอนช่วงสุดท้ายของการแสดง)

อ.ชำเลือง มณีวงษ์  เขียนบทร้อง / 7 กุมภาพันธ์ 2554 

         วิธีการต่อไปนี้                         มีผลดีต่อสุขภาพ

         จึงขอนำมาเรียนให้ทราบ          เพื่อความเข้าใจ

         ขอยกเอามา 6 วิธี                   แล้วเลือกที่ท่านชอบ

         ปฏิบัติให้อยู่ในกรอบ                อย่างมีวินัย

            วิธีที่ 1 บอกให้ การผ่อนคลาย กล้ามเนื้อ

         จากอาการเกร็ง ที่เหนือ            ต้นคอ หลังไหล่

         หน้านิ่ว คิ้วขมวด                     กำหนัด กัดฟัน

         ไปถึงความคิด ฟุ้งซ่าน            วิตกกังวล วุ่นวาย

         จงนั่งในท่า ที่สบาย                 หลับ สายตา

         ฝึกเกร็งกล้ามเนื้อมือ แขนขา หน้าผากคิ้ว  แล้วคลาย

         หลับตาย่นจมูก กัดฟัน  ลิ้นดันเพดานปาก เม้มริมฝีปาก แล้วค่อยคลาย

         ก้มหน้าถึงคอ แล้วเงยหน้า       จนสุด

         อกไหล่และหลัง หายใจเข้าให้สุด กลั้นไว้แล้วคลาย

         แขม่วท้อง ขมิบก้น                 ทำวนหลาย ๆ ครั้ง

         ทำบ้างผ่อนบ้าง                     ค่อย ๆ คลาย

         เหยียดขา  งอขา                    กระดก ที่ปลายนิ้ว

         เท้าทั้ง 2 ข้าง  งอนิ้ว               แล้ว ก็คลาย

         เลือกทำ เฉพาะส่วน                ไม่ต้องทำ ทั้งตัว (เอิง เงอ เอ๊ย) ทำทั้งตัว

         ความเครียด จะเกรงกลัว          ตอนที่เราผ่อนคลาย (เอ่อ เฮ้อ เอ๊ย) ว่าผ่อนคลาย

            วิธีที่ 2 นี้จะต้อง                   ต้องรำลึก 

         เป็นวิธี การฝึก                        ระบบลม หายใจ

         ฝึกหายใจ  ช้า ๆ                     หายใจเข้า  ลึก ๆ

         ต้องพยายามฝึก                     ปลดปล่อยความ เครียดได้

         นั่งในท่า ที่สบาย                     หลับตาไว้  ให้มั่น

         เอา 2 มือ ประสาน                   ที่หน้าท้องไว้

         ค่อย ๆ หายใจเข้า                    อย่าง  ช้า ๆ

         แล้วกลั้นลมหายใจ ไว้ด้วยหนา  อย่ารีบ ผ่อนออกไป

         แล้วจึงค่อย ๆ ผ่อนลมหายใจ     นับไป  ช้า ๆ

         จะช่วยสร้างสมาธิ นำมา           ซึ่งความ แจ่มใส

         ลดความวิตก กังวล                 จนความจำ ดีขึ้น (เอิง เงอ เอ๊ย) ว่าดีขึ้น

         เป็นการช่วย พลิกฟื้น               ให้สบายใจ (เอ่อ เฮ้อ เอ๊ย) สบายใจ

            วิธีที่ 3 คือการทำ                 สมาธิ

         เป็นการลด ทิฐิ                       สงบ จิตใจ

         หลักของสมาธิ นั่นหนอ            คือการจดจ่อ กับสิ่งหนึ่ง

         ส่งความคิด ไปถึง                   สิ่งนั้น  สำคัญไฉน

         นั่งในท่า  ที่สบาย                   จะนอนก็ได้ ไม่ว่า

         หายใจเข้าออก หลับตา            นับลม หายใจ

         เริ่มจากนับ ช้า ๆ                     แล้วกลับมา นับเร็ว ๆ

         ไม่ผิดพลาด ไม่ล้มเหลว           แสดงว่าคุม จิตได้

         เมื่อจิตว่าง  สว่างตา                นำมา  ซึ่งสติ (เอิง เงอ เอ๊ย) ซึ่งสติ

         เมื่อเรามีสมาธิ ความเครียด       ก็ผ่อนคลาย (เอ่อ เฮ้อ เอ๊ย) ก็ผ่อนคลาย

            วิธีที่ 4 จะต้องมี                   จินตนาการ

         ไปสู่ความคิด ที่เคยผ่าน           ประสบการณ์ ทั้งหลาย

         นั่งในท่า ที่สบาย                    ให้หลับ ตาลง

         แล้วจินตนาการณ์  ไปยัง          จุด เป้าหมาย

         จากสัมผัส รูป รส กลิ่น เสียง     เกิดอยู่  ในอารมณ์

         หรือจะเป็นการ  ชื่นชม             ในสิ่งหนึ่ง สิ่งใด

         เช่นเดินชม  สวนดอกไม้           เดิน  ชมป่า

         แหงนมอง  ท้องฟ้า                  ตอนพระอาทิตย์  ส่องฉาย

         หรือจะลงไป  ดำน้ำ                  ชม  ธรรมชาติ (เอิง เงอ เอ๊ย) ธรรมชาติ

         เดินเล่น  ที่ชายหาด                 ฟังเสียงคลื่นซัดสุขใจ (เอ่อ เฮ้อ เอ๊ย) แล้วสุขใจ

            วิธีที่ 5  การคลายเครียด       ทำได้ไม่ยาก

         วิธีนี้  เริ่มจาก                         ใจ สู่กาย

         ถือว่า จิตเป็นนาย                    ถือว่า กายเป็นบ่าว”

         ในจิต  ของเรา                        สั่งร่าง  กายได้

         วิธีฝึกวิธีนี้  จะต้องมี                จินตนาการ

         ฝึกหายใจ อย่างชำนาญ          ตามวิธี ที่ฝึกไว้

         นั่งหลับตาไว้ หายใจเข้าออก     อย่างช้า ๆ

         แล้วสมองก็จินตนาการ             ตามไป

         นึกถึงอวัยวะ  ทีละอย่าง           3 ครั้ง  ว่าอบอุ่น

         นึกจากศีรษะ  ของคุณ ๆ          ไปถึงปลายเท้า ทำได้

         ค่อย ๆ ลืมตาขึ้น                     แล้วขยับแขนขา (เอิง เงอ เอ๊ย) ขยับแขนขา

         จะเริ่ม  รู้สึกว่า                        สดชื่น หัวใจ (เอ้อ เฮ้อ เอ๊ย) แล้วหัวใจ

            วิธีที่ 6 คลายเครียด              ด้วย  การนวด

         คลายอาการ  เจ็บปวด             การนวด แผนไทย

         แต่ความจริง ไม่ต้องใช้ใคร      นวดได้ ด้วยตนเอง

         ใช้ปลายนิ้วเกร็ง กดลง            ให้ตรงจุด ที่นวดไว้

         จุดที่ควรจะนวด                      มีดังนี้

         จุดกลางหว่างคิ้ว เป็นตำแหน่งที่ ช่วยผ่อนคลาย

         จุดตรง บริเวณบ่า                   ที่ด้านหลัง

         ใช้ปลายนิ้วมือขวา บีบจากคอ  ไปถึงไหล่

         ที่บริเวณบ่าด้านหน้า ใต้กระดูดไหปลาร้า  ถึงต้นแขน

         ใช้นิ้วหัวแม่มือขวา กดให้แน่น  ทั้งขวาซ้าย

         จุดตรง บริเวณบ่า                   มาที่ ด้านหลัง

         ใช้นิ้วที่ถนัดอ้อมไปกด บนและกลาง กระดูกสะบักเอาไว้

         ทุกจุดให้นวดซ้ำ                     ทำ 3 ถึง 5 ครั้ง (เอิง เงอ เอ๊ย) ถึง 5 ครั้ง

         คลายความเครียด ดีจัง            กล้ามเนื้อยังได้ผ่อนคลาย (เอ้อ เฮ้อ เอ๊ย) ได้ผ่อนคลาย

            เรื่องของ ความเครียด           นี่แหละหนา

         มีสาเหตุ มีที่มา                       จากกาย และใจ

         ใครมีร่างกาย ที่สดใส              สมบูรณ์

         และสภาพภายใน ของคุณ        กายจิตดี ก็แจ่มใส

         นับว่าเป็น โชคดี                     ที่ มีพลัง

         สามารถที่จะ ปะทัง                  ชีวิตรอด อยู่ได้

         หากกำลังที่จะสิ้นหวัง              ยังมีหนทางแก้ปัญหา

         ขอให้รีบโทร ไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ  ด้านสุขภาพจิต  ร่วมแก้ไข

         ผู้ที่กำลังสิ้นหวัง  ยังมีหนทาง   สู่ความสำเร็จ (เอิง เงอ เอ๊ย) ว่าสำเร็จ

         โทรไปหมายเลข 1667            จะช่วยคุณให้ สบายใจ (เอ่อ เฮ้อ เอ๊ย) สบายใจ

                               

                               

ติดตามเพลงอีแซว เกาะติดเวทีการแสดง ตอนที่ 19 "ต้อนรับเยาวชนจังหวัดชายแดนภาคใต้"

 

[ครู ป.1]

ชื่นชมกับผลงานเพลงพื้นบ้านเสมอๆ

อาจารย์ไม่มีปิดเทอมเลยนะคะ

ช่วงหลังๆนี้ ไม่ได้ฟังเพลงเลย

เพราะ ห้องเพชรฯไม่ได้เรียนตอนเย็นแล้วค่ะ

[ชำเลือง]

สวัสดี ครับ ครู ป.1

• ไม่มีปิดเทอม ครับ เพราะผมมีภาระงานต่อเนื่องกันไปจนถึงปีใหม่ 2555 (ลูกศิษย์จบ ม.6 กันไปหลายคน) ขอขอบคุณ ครู ป.1 มาก ครับ
• เหลือเวลาที่จะได้ยินเสียงร้อง เสียงกลอง ฉิ่ง กรับ อีกไม่นานก็คงจะเงียบหายไป
• ในความเป็นจริง ผมสอนเด็ก ๆ ให้เขาเล่นเพลงพื้นบ้านด้วยชีวิตจิตวิญญาณ จนได้เป็นนักแสดงมืออาชีพ แต่จะมีใครเห็นคุณค่าตรงนี้บ้างหรือเปล่า

[ท็อป-ธีระพงษ์]

ใช่ครับอาจารย์สอนด้วยชีวิตจิตวิญญาณจริงๆครับ ผมสัมผัสได้เสมอตอนที่อยู่กับท่าน

และเชื่อว่าน้องๆในคณะก็สัมผัสได้เช่นกันครับ อีกไม่กี่เดือนเพลงพื่นบ้านในโรงเรียนก็คงเหงานะครับ

[ชำเลือง]

• ท็อป เป็นเด็กที่สนใจเพลงพื้นบ้านมาก มีความมุ่งมั่น ตั้งใจอยู่ในตัวเองสูงมาก จึงฝึกหัดเพลงอะไรก็สามารถร้องเป็นเล่นได้อย่างมืออาชีพจริง ๆ
• ในยุคของท็อป-แป้ง เป็นช่วงเวลาที่ครูภาคภูมิใจที่สุดในชีวิต (ช่วงเวลาช่างสั้นมาก)
• ถึงแม้ว่าจะผ่านไปอย่างรวดเร็ว (6 ปี) ครูและน้อง ๆ ยังคงจดจำภาพเก่า ๆ เอาไว้ตลอดชีวิต จงเดินหน้าต่อไปเถิดนะ คนเก่งของครู

[ท็อป ธีระพงษ์]

อาจารย์ชม.....ซะเขินเลย

[ชำเลือง]

• ครูพูดด้วยใจจริง (มันเป็นช่วงเวลาหนึ่งที่ดีที่สุดในชีวิตการแสดง)
• วันนี้ น้อง ๆ ก็ตั้งใจพัฒนาดีขึ้นมาก จนเกือบจะได้มาตรฐานเดิมแล้ว

[ท็อป ธีระพงษ์]

ผมอยากไปดูน้องๆซ้อมจังครับอาจารย์

ผมฝากบอกน้องๆด้วยว่า...คิดถึงนะ

[ชำเลือง]

• มีโอกาสก็แวะเข้ามาเยี่ยมน้อง ๆ ได้ตลอดเวลา ที่ห้องของเรา (คิดถึงม๊าก)
• ครูยังคงเปิดวีซีดีการแสดงเพลงอีแซวที่ท็อป-แป้งร้องนำให้รุ่นน้องดูอยู่ทุกวัน มีน้อง ม.1 เสียงดี ๆ หลายคน

[ท็อป ธีระพงษ์]

ผมก็คิดถึงทุกคนเหมือนกันครับ ผมอยู่ทางนี้ผมก็ได้อยู่ชมรม to be number one

สาขาเพลงลูกทุ่ง ผมได้เป็นนักร้องนำ ส่วนทิพย์เป็นแดนซ์เซอร์ จะขึ้นโชว์งานไทรเกมส์

ของมหาวิทยาลัยเดือนกันยายน กำลังซ้อมกันเลยครับ แล้วอาจาร์ที่มหาวิทยาลัย

ก็จะตั้งชมรมเพลงพื้นบ้านให้ผมกับทิพย์ด้วยครับ

[ชำเลือง]

• นับว่าเป็นการตั้งต้นที่ดี ทำหน้าที่ ที่ได้รับมอบหมายให้เต็มที่ โอกาสมาถึงแล้ว
• มีปัญหา (เครียดบ้าง) ก็ต้องอดทนหรือเปิดดูเพลงอีแซวคลายเครียดได้

[ท็อป ธีระพงษ์]

ขอบคุณครับ.คุณครู

[โสภา]

พอดีเพิ่งเข้ามาเจอกระทู้นี้ค่ะ...ยังระลึกถึงอาจารย์และทีมน้อง ๆ เสมอ....