เดินทางไกลไปเปียงซ้อ ภาษีที่ไม่เป็นธรรมกับชาวลัวะ (ภาษีเต้านม)6 .

นมสั้นเต้าเล็กเก็บถูก นมยาวเต้าใหญ่เก็บแพง

พระอาจารย์ต้นบุญ ได้ให้ข้อมูลเรื่องที่ทมาของชาติพันธ์ลัวะ และได้กรุณาแนะนำให้ผู้เขียนไปหาอ่านงานวิจัยของศจ."ชลธิรา สัตยาวัฒนา" ในงานวิจัยดังกล่าว ได้พูดถึง การรีดภาษี ที่คนของรัฐ กระทำกับคนลัวะ ทำให้เป็นที่เกลียดชังโดยถ้วนหน้า เป็นที่ของกบถ "ผีบุญ"ตามประวัติศาสตร์การต่อสู้ โดยเฉพาะภาษีเต้านม ที่เรียกเก็บกับชาวลัวะ ในตอนหนึ่งของงานชิ้นนี้กล่าวถึงการเก็บภาษีไว้ดังนี้

("คนลัวะเก่าแก่ มักจะชอบเล่าว่าเวลาเจ้านายขึ้นมาเก็บภาษี มาเกณฑ์แรงงานหรือมาเอาหมูเอาไก่ ผู้หญิงลัวะทั้งสาวทั้งแก่จะต้องวิ่งหนีเข้าป่ากันอย่างไม่คิดชีวิต มิฉะนั้นจะถูกจับไปลวนลามตามใจชอบ สำหรับภาษีจะมีเจ้าหน้าที่ขึ้นมาตระเวนเก็บ(ภาษีเถื่อน)เป็นประจำ บางเดือนมาถึง 3 ครั้ง ส่วนใหญ่เป็นภาษีที่เรียกเก็บตามอำเภอใจ ดังเช่น

- ภาษีตอไม้ เก็บหลังฟันไร่

- ภาษีที่ดิน

- ภาษีเหล้า

- ภาษีฤดูหนาว

- ภาษีไฟฉายและถ่านไฟฉาย

- ภาษีเสาไฟฟ้า สมัยนั้นบนภูยังไม่มีไฟฟ้าใช้ เจ้าหน้าที่อ้างว่าเพื่อเป็น ค่าเสาไฟฟ้าในเมือง

- ภาษีขายควาย

- ภาษีขายหมู

- ภาษีเต้านม (ข้อนี้เจ้าหน้าที่คงเหลือบไปเห็นแม่ให้นมลูก เลยคิดภาษีเต้านม ขึ้นมาได้อีกหนึ่งรายการ) คนลัวะบางคนพูดว่า “ค่าโป๊ะก็เอิด โป๊ะเจ๊าะถูกโป๊ะดั้วแพง มันดูถูกอาเมจังนิ” แปลว่า “นมสั้น (เต้าเล็ก) เก็บถูก นมยาว (เต้าใหญ่) เก็บแพง มันดูถูก ผู้หญิงขนาดนี้” )

(จากงานวิจัยของ ศาสตราจารย์ ชลธิรา สัตยาวัฒนา ในหนังสือ “ลัวะเมืองน่าน”)