บทเรียนส่งเสริมโภชนาการดีอย่างยั่งยืน : ร.ร.บ้านอีหลุ่ง จ.อุดรธานี

เด็กหญิงวัยสิบสองขวบ ค่อยบรรจงเด็ดใบผักกาดในแปลงผักสวนครัวหน้าบ้าน หลังจากรดน้ำบรรดาพืชผักหลายชนิดในแปลงซึ่งเป็นกิจวัตรประจำวันทุกเย็นเสร็จแล้ว

     จากนั้นก็เลือกเด็ดยอดอ่อนต้นมะกอกราว ๓ – ๔ ยอดที่ริมรั้วข้างแปลงผัก ด้วยเมื่อตอนกลางวันคุณครูโภชนาการประกาศว่ากับข้าวสำหรับอาหารกลางวันในวันพรุ่งนี้คือลาบหมู ให้นักเรียนนำผักที่ปลูกไว้ที่บ้านมาเป็นผักแกล้ม

     เด็กหญิงคนนั้นคือนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ โรงเรียนบ้านอีหลุ่ง ตำบลเชียงยืน อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ซึ่งนอกจากเธอแล้ว เพื่อนร่วมชั้นเรียนและนักเรียนรุ่นน้องต่างก็เก็บหาผักที่ปลูกไว้ที่แทบทุกบ้าน นำติดตัวไปเป็นส่วนหนึ่งของอาหารกลางวันในวันรุ่งขึ้นเช่นเดียวกับเธอด้วย

     บ้านเรือนของชาวบ้านหนองอีหลุ่งแทบทุกหลังคาเรือน จะปลูกพืชผักสวนครัวนานาชนิดไว้ตามที่ว่างในบริเวณบ้าน บ้างก็ปลูกลงแปลง บ้างก็ปลูกใส่ในภาชนะชนิดต่าง ๆ อาทิ ยางรถยนต์ กะละมังที่แตกแล้ว พืชผักสวนครัวเหล่านี้นอกจากใช้บริโภคในครัวเรือนแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นไม้ประดับตกแต่งบ้านเรือนให้สวยงามอีกด้วย

 

     ชาวบ้านอีหลุ่งแทบจะทุกหลังคาเรือนหันมาปลูกพืชผักสวนครัวอย่างจริงจังเมื่อราว ๒ ปีที่ผ่านมา ตามคำชักชวนของนายกัญจณ์สรณ์ ศิริบูรณ์ ผู้ใหญ่บ้านฯ เพื่อเดินตามแนวทางพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการจับจ่ายซื้อหาอาหาร นอกจากนั้นก็ยังได้พืชผักที่สด สะอาดและปลอดภัย และที่สำคัญก็คือจะเป็นการช่วยปลูกฝังคุณธรรมให้กับเด็กที่เป็นลูกหลานในบ้าน ให้มีความรับผิดชอบ ประหยัดอดออมและพึ่งตนเอง รวมทั้งยังจะเป็นการส่งเสริมทางอ้อมให้เด็กกินผักอีกด้วย

     แม้ว่าในระยะแรก ๆ ผู้ที่ปลูกพืชผักสวนครัวในอาณาบริเวณบ้านจะเป็นผู้ปกครองเด็ก ๆ แต่พืชผักรุ่นต่อ ๆ มา ผู้ดำเนินการปลูกส่วนใหญ่จะเป็นเด็กลูกหลานในบ้าน ซึ่งนอกจากจะเป็นผู้ปลูกแล้วเด็ก ๆ จะต้องเป็นผู้ดูแลรดน้ำ พรวนดิน ใส่ปุ๋ย ถอนหญ้าและวัชพืชในแปลงผักด้วย

     พืชผักสวนครัวเหล่านี้เมื่อโตขึ้นพอเก็บเกี่ยวได้ก็จะนำมาเป็นอาหารในครัวเรือน เด็กในบ้านก็ค่อย ๆ ได้รับการปลูกฝังให้กินผัก ทั้งจากในครอบครัวและจากการรณรงค์ของผู้ใหญ่บ้าน กัญจณ์สรณ์ กล่าวถึงเด็ก ๆ เมื่อราว ๓ ปีก่อนหน้า

     “...เมื่อก่อนเด็กส่วนใหญ่ไม่ค่อยจะกินผักหรอก อาหารเดิม ๆ เขาไม่ค่อยชอบกิน ชอบกินแต่พวกขนมต้องรณรงค์กันหนักเลย...” 

 

.....

 

อ่านฉบับเต็มได้ ที่นี่ ครับ

.

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

สวัสดีครับน้องหนานเกียรติ ภาระกิจติดพันกันจนไม่ได้แวะมาทักทาย

เห็นเด็กกินผักแล้วคนเกษตรชื่นใจ ทุกบ้านปลูกผักไว้กิน

รณรงค์กันนานเรื่องกินผัก แล้วต้องรณรงลดกินหวาน ลดกินเผ็ดในงานสาธารณสุขด้วย

[หนานเกียรติ]

ท่านผู้เฒ่าครับ

ผมกับเอกมาช่วยถอดบทเรียโครงการส่งเสริมโภชนาการดีอย่างยั่งยืน ที่อุดรครับ
ได้เรียนรู้เรื่องโภชนาการใหม่ ๆ แยะเลย จะทะยอยลงบันทึกเอามาแบ่งปันครับ 

[คิม นพวรรณ]

สวัสดีค่ะ

เห็นชัดเจนกับการจัดการของชุมชน