เมื่อวันที่ ๑ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ ที่ผ่านมาฉันมีโอกาสได้เดินทางไปภาคอิสานอีกครั้งหนึ่ง โดยไปเป็นเพื่อนคุณณัฏฐ์และคุณอ้อมที่กำลังศึกษต่อระดับปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยนเรศวร สาขาการบริหารการศึกษา ในการไปพบผู้เชี่ยวชาญ ๒ ท่านคือพ่อครูบาสุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์ และ ดร.ศศินันท์ พูลลาภ
บรรยากาศการเดินทางบนถนนมิตรภาพ ทางหลวงหมายเลข ๑๒ ซึ่งเริ่มต้นที่สะพานนเรศวรพิษณุโลก ไปสิ้นสุดที่สามแยกมะลิวัลย์ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ฉันคุ้นเคยกับถนนสายนี้ดี มีความเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น แต่สภาพต้นไม้ใบไม้ร่วงเหลือแต่กิ่งก้านเป็นไปตามฤดูกาล
ตลาดขายผักสดและผลไม้ได้เพิ่มขึ้น ไร่ที่เคยรกร้างว่างเปล่า ได้มีผู้คนมาปลูกบ้านและที่ทำกินมากขึ้นกว่าเดิม พวกเราแวะตลาดข้างทางแห่งแรกและดั้งเดิม มีผักสด ผลไม้ แต่ร้าอาหารมีเพียงร้านเดียว ซึ่งฉันเคยทานครั้งหนึ่งทำให้เข็ดลาบเพราะนอกจากไม่สะอาดแล้วราคายังแพงก๋วยเตี๋ยวชามละ ๔๐ บาท ไม่ทราบว่าปัจจุบันเป็นอย่างไร
แต่พวกเราได้รับคำแนะนำจากแม่ค้าคนหนึ่งว่า ให้เดินทางต่อไปข้างล่างเขาลูกนี้จะมีร้านอาหารมาตั้งใหม่อยู่ข้างทางด้านซ้ายมือ ได้พบว่าเป็นร้านอาหารแบบพื้นบ้านทั่วไป มีส้มตำ ไก่ย่าง ลาบปลา หมู เป็ด ไก่ ต้มยำ และผัดต่าง ๆ ตามสั่ง
คนเดินทางที่แวะมาทานข้าวเต็มไปหมด และเป็นคนพื้นบ้านอย่างพวกเรา ๆ ส่วนแม่ค้ามีเพียง ๒ คน ทำอาหารไม่ทัน แม่ค้าได้อนุญาตปรุงให้ฉันปรุงอาหารเองได้ตามสะดวกสบาย ฉันได้ทำส้มตำ ต้มยำปลากดน้ำใส และผัดผักรวม ยกเว้นการล้างชาม
อย่างน้อยก็ได้แสดงให้แม่ค้าเห็นว่าเราปรุงอาหารโดยปราศจากผงชูรส และการรักษาความสะอาดภาชนะเครื่องใช้ เพราะแม่ค้ามอง ๆ ฉันทำอยู่เหมือนกัน คงกลัวใส่ของเยอะและทำให้สิ้นเปลืองก็ได้
พวกเราแวะพักค้างคืนที่บ้านคุณณัฏฐ์ที่อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น รุ่งเช้าจึงออกเดินทางผ่านไปทางจังหวัดชัยภูมิ โดยอาศัย GPRS กระดาษผ่านระบบการอ่านจากสายตา ถึงคราวระบบรวนก็ต้องขึ้นเสียงโต้เถียงกัน ในที่สุดพลขับคือคุณณัฏฐ์ต้องเสี่ยงไปตามความมั่นใจ บางที่จนตรอกก็จอดให้ปากให้เป็นประโยชน์ โดยคิดได้ภายหลังว่า "ปากมิได้มีไว้กินเท่านั้น" ต่างคนต่างปลอบใจกัน "หลงทางอาจเสียเวลาสำหรับคนบางคน แต่การหลงทางของพวกเราอาจทำให้พวกเราได้เรียนรู้โลกอีกเยอะเลย" และสรุปว่า "ไปเรื่อย ๆ" ไม่เห็นจะยุ่งยากใจ
พบข้างทางมีซุ้มขายของจึงแวะและจอดดูพบ "ผักหวาน เห็ดขอน เห็ดบด ไข่มดแดง เม็ดกระบก และข้าวโพด" ที่น่าชื่นใจคือคนขายส่วนมากเป็นคนรุ่นหนุ่มรุ่นสาว และทราบว่าผักหวานแลกเห็ดมาจากฟาร์ม ส่วนที่มาจากธรรมชาติต้องรอให้เป็นไปตามฤดูกาล
น่าชื่นชมคนรุ่นหนุ่มรุ่นสาวเหล่านี้ ไม่ต้องเดินทางไปทำงานในโรงงานที่ห่างไกลบ้านและครอบครัว ไม่ต้องไปเสียเวลาชุมนุมหรือประท้วงต่าง ๆ ไม่ต้องลงทุนแต่งกายสวยงามไปทำงานในห้างติดแอร์ แต่ร้านค้าค่อนข้างทรุดโทรม และบางร้านล่วงล้ำช่องทางสัญจรด้วย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับพื้นที่น่าจะมีการสร้างร้านค้าให้คนขายอย่างแน่นหนาถาวร ในที่ปลอดภัย รวมทั้งมีการการส่งเสริมอาชีพแบบนี้ให้คนได้อยู่ทำมาหากินในพื้นที่ ไม่ละเลยต่อการอบรมให้แนวคิดด้านคุณธรรมจริยธรรมต่ออาชีพด้วย
ผ่านอำเภอภูเขียว เห็นต้นไม้ดัด ไม้แคระต้นขนาดต่าง ๆ กัน ผู้คนระดับเศรษฐีมีเงินร่ำรวยนิยมนำไปประดับบ้าน คิดดูแล้วรู้สึกสงสารต้นไม้เหล่านี้เพราะต้องถูกทรมานทรกรรมก่อนที่จะได้ตามใจที่คนต้องการ อีกอย่างต้นไม้ประเภทเหล่านี้มีอายุยืนนาน หากไม่ไปขุดมาทำเป็นการค้าแบบนี้ มันอาจเป็นที่พึ่งทางธรรมชาติให้แก่คนได้มากทีเดียว ปกติจะถ่ายภาพไปตลอดทางแต่ถึงตรงนี้ไม่ได้ถ่ายภาพเลย
ถึงอำเภอสตึกแล้ว พบว่าทางเข้าบ้านพ่อครูบาสุทธินันท์ ฯ เปลี่ยนจากถนนลูกรังเป็นราดยางแล้ว ฉันไม่ได้มาเพียงแค่ปีกว่า ๆ แต่เขาราดยางก็คงไม่เกินนี้ แต่ถนนหลายแห่งก็ชำรุดแล้ว เท่าที่ฉันเคยติดตามการบ้านการเมืองในฐานะพลเมืองไทย ได้ทราบว่าจังหวัดบุรีรัมย์มีนักการเมืองที่เข้มแข็งมาก ถนนชำรุดอาจเป็นเพราะงบประมาณน้อยหรือมีการใช้เพื่อเศรษฐกิจค่อนข้างสูง พวกเราถึงสวนป่าประมาณ ๕ โมงเย็นเล็กน้อย พบพ่อครูบา ฯ ถือกล้องถ่ายภาพเดินมาต้อนรับพวกเรา และทักทายประโยคแรกว่า"ครูคิมดีใจด้วยนะที่ได้ลาออกจากราชการมาใช้ชีวิตด้วยตนเอง" การเดินทางไปเรื่อย ๆ ก็ถึงจุดหมายโดยปลอดภัย
ทางเข้าสวนป่า
-สวัสดีครับยายคิม...
-เห็นไข่มดแดงแล้ว......เย็นนี้คงต้องหา...(ซื้อ)แถวตลาด....บ้างแล้วหละครับ 555
-อีสาน....ยามนี้....อุดมสมบูรณ์...น่าไปเที่ยวครับ.....
-แวะมาชวนยายคิมไปเที่ยวงานที่กำแพงเพชร ระหว่าง 18-27 นี้ครับ...
ขอบคุณเรื่องเล่าพาสุขค่ะ..เป็นการเที่ยวที่น่าสนใจมาก..
..บุญรักษาในเทศกาลมาฆะบูชานะคะ
ดอกบัวขาวบานยามเช้าที่บ้าน
สวัสดีคะ ครูคิม
แม่ต้อยมัวแต่ไปอินเดียมาคะ แต่ถึงเสมอนะคะ
เห็นครูคิมทำส้มตำแล้วอยากกินจังเลยคะ ไข่มด เห้ด ผักหวานล้วนแล้วแต่ของชอบคะ
น่าอิจฉาที่ครูคิม มีอิสระราวกับนกสีชมพู
แม่ต้อยก็คงไม่นานนี้นะคะ
สวัสดีค่ะคุณเพชรน้ำหนึ่ง
ขอให้มีความสุขกับการเลือกทานนะคะ
วันนั้นเขาขายผักหวานโลละ ๒๕๐ บาท ส่วนไข่มดแดงโลละ ๒๐๐ ค่ะ
อาหารจากป่าราคาแพงนะคะ คุณเพชรนำเรื่องการทำฟาร์มเหล่านี้มาให้อ่านบ้างได้ไหมคะ
ขอขอบคุณค่ะ
สวัสดีค่ะพี่ใหญ่นาง นงนาท สนธิสุวรรณ
วันนี้ตอนบ่ายเตรียมภาชนะและอาหารสำหรับถวายพระในวันพรุ่งนี้ค่ะ มีวัดใกล้บ้าน ๓ แห่งค่ะ สลับกันไป
ส่วนคนก็เตรียมพร้อมเรื่องความสะอาดกาย และพร้อมที่ใจอีก จะพยายามค่ะ ขอขอบพระคุณสำหรับพรจากพี่ใหญ่ค่ะ
ด้วยความระลึกถึงเสมอค่ะ
สวัสดีค่ะ ศน.ลำดวน
เคยทานค่ะ แกงผักหวานใส่ไข่มด
ตอนหลังพยายามจะงด เพราะเห็นป้าคนหนึ่งสอยไข่มดขาย ก่อนจะจากไปแกดิ้นทุรนทุรายบอกว่ามดกัด ๆ ญาติแกมาเล่าให้ฟังที่บ้านค่ะ
สำหรับที่บ้านมีผักหวานบ้านเยอะมาก ปลูกไว้นอกบ้านค่ะ วันนี้เพื่อนบ้านเก็บไปฉาบน้ำมันค่ะ
สวัสดีค่ะแม่ต้อย
แม่ต้อยก็น่าอิจฉาค่ะ บินลัดฟ้าไปโน่นไปนี่บ่อย ๆ
อาหารป่าพื้นบ้านมีคนนิยมว่าอร่อย และราคาค่อนข้างแพงด้วยนะคะ วันนั้นได้ทานต้มยำผักหวานค่ะ ภรรยาพ่อครูบาทำให้ทาน ใส่แบบต้มยำทุกอย่างค่ะ
คิดถึงแม่ต้อยเสมอค่ะ
สวัสดีค่ะครูนาย
ด้วยความสงบ ร่มเย็นเสมอค่ะ เมื่อเห็นดอกบัว
ขอให้ครูนายมีความสุขในวันมาฆบูชาด้วยนะคะ พี่คิมจะไปทำบุญที่วัดเขาสมอแคลงค่ะ
พี่คิมมมมมมมมมมมมม
เห็นผักหวานแล้วอยากกินมั่กมาก เอามาแกงใส่ไข่มดเข้ากั๊นเข้ากัน
หรือถ้าพี่กลัวจะเป็นแบบป้าคนขายก็แกงใส่หมูสับหรือปลาแห้งก็ได้ค่ะ ลำขนาด..
ไข่มดเอามาเจียวไข่ได้ด้วยนะคะ
ส่วนเห็ดนั้นเดี๋ยวนี้หาซื้อได้ค่อนข้างง่ายแต่ที่เห็นในรูปทั้งอ่อนและสดๆใหม่ๆน่ากินมาก
สุขสันต์กับค่ำคืนนี้นะคะ
สวัสดีค่ะkrugui Chutima
ถ้าเป็นผักหวานป่าตามธรรมชาติคงยังไม่ถึงขนาดนี้นะคะ อันนี้คนขายบอกพี่คิมว่าทุกอย่างมากจากฟาร์มค่ะ
วันก่อนนี้เอง ญาติของป้าคนนั้นมาเล่าให้พี่คิมฟังเกี่ยวกับก่อนจากไปของป้าแก ว่ามีอาชีพหาไข่มดขาย ไม่กินอะไรเลยนอกจากน้ำพริกผักต้ม เก็บเงินไว้ได้จำนวนมากทีเดียว เพราะหาไข่มดและของป่าขายตั้งแต่อายุ ๑๐ ขวบ เก็บเงินเรื่อยมา ไม่ยอมซื้อหาอะไรแม้แต่บาทเดียว
บ่ายนี้เตรียมของไปทำบุญค่ะ
สวัสดีค่ะชำนาญ เขื่อนแก้ว
ตอนหลังนี้ ได้รับบทเรียนจากการซื้อของข้างทางแล้ว ก็ต้องระมัดระวังตัวมากขึ้นนะคะ
ว่าแล้ว...เคยสงสัยเหมือนกันค่ะ
แล้วคำตอบเป็นอย่างไรโปรดเฉลยด้วยนะคะ
สวัสดีค่ะ
สวัสดีค่ะKRUDALA
ขอบคุณค่ะ หากมีโอกาสเราคงได้ไปแอ่วด้วยกันค่ะ พี่คิมมีอิสระทั้งกายและใจอยากจะไปไหน ๆ ก็ได้ค่ะ สะดวกสบาย สักวันก็จะมาแอ่วบ้านครูดาหลาบ้างค่ะ
ผักหวาน ไข่มดเป็นของคู่กันนะคะ อาหารป่าราคาแพงค่ะ เพราะคนนิยมทานกัน ปราศจากไขมันอีกด้วย