เด็กอนุบาล
ในช่วงอายุแรก เด็กจะเริ่มเล่นอวัยวะของตนเอง เริ่มสังเกตความแตกต่างของอวัยวะในร่างกายที่ไม่เหมือนกันระหว่างหญิงและชาย เริ่มมีความอยากรู้อยากเห็นอวัยวะของเพื่อนเพศตรงข้าม มีความเข้าใจว่าอวัยวะของตนเป็นส่วนที่ควรปกปิดและเป็นของส่วนตัว เด็กจะเรียกชื่ออวัยวะของตนเป็น เริ่มเรียนรู้และเลียนแบบบทบาทพฤติกรรมของเพศตนในการเล่นและการใช้ชีวิตประจำวัน
- หน้าที่และการดูแลการทำความสะอาดอวัยวะแต่ละในเบี้องต้น
- สาเหตุของการมีอวัยวะที่แตกต่างของเพศตรงข้ามด้วย
- สอนว่าอวัยวะเพศมิใช่เป็นเรื่องน่าอับอายที่ต้องปิดบังไว้ หากแต่เป็นเรื่องธรรมชาติ
- สอนเด็กให้รู้ว่า ตัวเขาเองมีสิทธิที่จะปฏิเสธ และไม่ควรยอมให้บุคคลอื่นจับต้องอวัยวะเพศของตนหรือส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเขาโดยที่เขาไม่ต้องการ
เด็กประถม
เด็กจะเริ่มเรียนรู้คำศัพท์อย่างเป็นทางการของการเรียกชื่ออวัยวะแต่ละอวัยวะและเรียนรู้คำศัพท์ที่เกี่ยวกับเรื่องเพศ ในวัยนี้สามารถเน้น
- วิธีการดูแลทำความสะอาดอวัยวะเพศของตนได้ลึกซึ้งขึ้น ตัวเด็กเองจะเริ่มพอนึกออกว่าเขาเกิดมาจากไหน สนใจการสืบพันธุ์หรือการเกิดของสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ รอบตัวเขา เช่น การเกิดของสัตว์เลี้ยงภายในบ้าน เริ่มรู้ว่าแต่ละอวัยวะในร่างกายมีหน้าที่อย่างไร เริ่มรู้ถึงความผิดปกติในการทำงานของอวัยวะตน และความแตกต่างของอวัยวะตนกับเพื่อนเพศเดียวกับตนเอง
- พัฒนาการทางเพศที่แตกต่างของเพศตนกับเพศตรงข้าม และความรวดเร็วของพัฒนาการทางร่างกายของเพื่อนเด็กหญิงและเด็กชายที่แตกต่างกัน เด็กอาจเริ่มลอกเลียนแบบการยั่วยวนทางเพศ เช่นการจูบ การพูดจาเกี้ยวพากันหรือดึงดูดความสนใจของเพศตรงข้าม อีกทั้งในเด็กชายในช่วงอายุ 11-12 ปีอาจเริ่มมีการเรียนรู้เรื่องวิธีการสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง จากเพื่อน ไม่ว่าจะเป็นเพศหญิงหรือเพศชายเด็กจะเริ่มเรียนรู้คำแสลงที่เกี่ยวกับเรื่องเพศ การเล่าหรือรับฟังเรื่องสองแง่สองง่ามในหมู่เพื่อนๆ
- การมีเพศสัมพันธ์และผลเสียที่จะเกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ในวัยเยาว์แก่บุตรของตน
- การมีสัมพันธภาพกับเพื่อนเพศตรงข้าม
- การวางตัวที่เหมาะสม
- ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับวิธีการติดต่อของโรค เช่น โรคเอดส์
เด็กมัธยม
- วิธีการคุมกำเนิดและการมีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย
- การเปลี่ยนแปลงของร่างกายและพัฒนาการของร่างกาย
- เรื่องเพศและการสืบพันธุ์
- ลักษณะเพศตามสถานภาพทางชีววิทยาและสังคมวิทยา
- การวางตัวที่สอดคล้องกับเพศของตน
- บทบาทของเพศหญิงและเพศชาย
- การแต่งกายและพฤติกรรมมารยาทของเพศตนในการเข้าสังคม
- ความพึงพอใจทางเพศและปรับตัวในเรื่องเพศของตน
- การมีเพศสัมพันธ์
- ความรับผิดชอบของเพศชายและเพศหญิงเมื่อเกิดการมีบุตรโดยไม่ได้ตั้งใจ
- การมีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย
- การใช้ถุงยางของเพศชายและหญิง
- การต่อรองของหญิงชายเมื่อตกลงจะมีเพศสัมพันธ์
- สิทธิในการปฏิเสธเมื่อไม่ต้องการที่จะมีเพศสัมพันธ์
- วิธีการการคุมกำเนิด เช่น การใช้ถุงยางอนามัย การรับประทานยาคุมกำเนิด
- โรคที่ติดต่อโดยการมีเพศสัมพันธ์ เช่น โรคเอดส์ โรคหนองใน โรคเริม โรคซิฟิลิส
- การตั้งครรภ์กับการรับมือกับการตั้งครรภ์
- ปัญหาการเคารพสิทธิและการไม่ละเมิดสิทธิของเพื่อนต่างเพศ
อุดมศึกษา
- การวางแผนครอบครัว
- อิทธิพลของสิ่งแวดล้อม ลักษณะทางพันธุ์กรรมที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของเด็ก
- พัฒนาการของเด็ก ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อพัฒนาการของเด็ก
- การปรับตัวของสมาชิกในครอบครัวโดยเฉพาะตัวสามีภรรยาเมื่อมีลูกในเรื่องการเลี้ยงดูเด็ก
- อิทธิผลของวัฒนธรรมที่มีต่อความสัมพันธ์ส่วนบุคคล
- การเลือกคู่ การเลี้ยงดูบุตร
- การเปลี่ยนแปลงของสถาบันครอบครัว การจัดการกับวิกฤตปัญหาครอบครัว
- การสร้างสัมพันธภาพที่ดีของคู่สมรส
- การล่วงละเมิดทางเพศที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน
- กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการแสดงพฤติกรรมทางเพศในที่สาธารณะ
- โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
อ้างอิง
ผู้เขียน: ดร. จุลนี เทียนไทย ปัจจุบันรับราชการเป็นอาจารย์ประจำในคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา สำเร็จการศึกษาในระดับปริญญาเอกสาขาวิชามานุษยวิทยาการแพทย์ จากมหาวิทยาลัย University of Oregon สหรัฐอเมริกา
www.polsci.chula.ac.th/sumonthip/journaljulanee.doc