ความงามในบทพิศวาส

ความงามในบทพิศวาส

                สเทือนฟ้าฟื้นลั่น     สรวงสวรรค์

         พื้นแผ่นดินแดยรร         หย่อนไส้

         สาครคลื่นอึงอรร            ณพเฟื่อง  ฟองนา

        แลทั่วทิศไม้ไหล้              โยคเยื้องอัศจรรย์

                                                                 (ลิลิตพระลอ)  

     บทพิศวาสในวรรณคดีถูกวิพากย์วิจารณ์อย่างกว้างขวาง  โดยเฉพาะบทพิศวาสในลิลิตพระลอ  จึงขอนำบทพิศวาสในลิลิตพระลอมาให้ลองอ่านและพิจารณา  เปรียบเทียบกับบทพิศวาสในวรรณคดีที่อยู่ในยุคสมัยใกล้เคียงกันอีก 2 เรื่อง คือ สมุทรโฆษคำฉันท์และอนิรุทธ์คำฉันท์

ลิลิตพระลอ

บทรักระหว่างพระลอกับพระเพื่อนพระแพง

ส่วนสามกษัตริย์แก่นท้าว   กรโอบองค์โน้มน้าว   สว่างร้อนไฟกาม

เชยชมชู้ปากป้อน         แสนอมฤตรสข้อน      สวาทเคล้าคลึงสมร

กรเกี้ยวกรกอดเกื้อ       เนื้อแนบเนื้อโอ่เนื้อ      อ่อนเนื้อเอาใจ

พักตราใสใหม่หม้า       หน้าแนบหน้าโฑอ่หน้า  หนุ่มหน้าสะสม

นมแนบนมนิ่มน้อง        ท้องแนบท้องโอ่ท้อง     อ่อนท้องทรวงสมร

สมเสน่ห์อรใหม่หมั้ว     กลั้วรสกลั้วกลิ่นกลั้ว      เกลศกลั้วสงสาร

บุษบาบานคลี่คล้อย สร้อยและสร้อยซ้อนสร้อย  เสียดสร้อยสระศรี

ภุมรีคลึงคู่เคล้า            กลางกมลยันเย้า           ยั่วร้องขานกัน

สรงสระสวรรค์ไป่เพี้ยง สระพระนุชเนื้อเกลี้ยง    อาบโอ้เอาใจ

แสนสนุกในสระน้อง      ปลาชื่นชมเต้นต้อง       ดอกไม้บัวบาน

สมุทรโฆษคำฉันท์

บทรักระหว่างพระสุทรโฆษกับนางพินทุมดี  ที่ได้มาอยู่ร่วมกันเนื่องจากเทพอุ้มสม

รู้แท้ว่าเทพยบันดาล          หวังเสพย์ตระการ    กลฤดีโดยจง

กรท้าวธตระกองเอวองค์    อนุชและอนงค์   เตือนหฤทัยเตรียมตรู

พระพักตรสมเด็จพระภู-     ธรพักตรพธู      และเทียบชชิดรสคนธ์

นาภีแนบนาภีมล         ทรวงแนบชิดชน   บรรทับและเบียดบัวศรี

นางน้องในใจเปรมปรีดิ์ กรกรรนฤบดี         และนำบสู้ขัดขาม

พระเชยชมแก้มเกลากามโลมน้องโฉมงาม ตระการตระกองกัญฐา

เชยชิดรสโอษฐสุรา    มือพานแนวนา-     ภีท้องสรแทบทรวงสมร

นมน้องตราติดอกอร     เอวองค์พระกร      กระหวัดกระเหม่กามา

สองเสวยสุขสุดสงกา    ชมลาภมหา          อันเทพยแสร้งเอาสม

เสวยรสกรีฑารมย์     สุขในพระบรรธม    เลวงด้วยสร้อยเสาวคนธ์

อนิรุทธ์คำฉันท์

บทรักระหว่างพระอนิรุทธ์กับนางอุษาที่เกิดจากการที่เทพอุ้มสม

สองสว่างนิทราชื่นชม       ชื่นชูเสวยรมย์        ก็บานกมลเจษฎา

นี่รอยเบื้องบุญสองรา       เทียรทำรอดมา       มาลุมาหล่งโดยใจ

สองสมสองสุขเนื่องใน     ปรางค์แก้วแพร้วใส   บัลลังก์รัตนรจิต

สองท้าวต่างคนต่างพิศ   เพียรพักตรชมชิด  พระองคอรรคเอวอร

ตฤบรสสุคนธกำจร    จรุงใจสองสมร      สำรวลสำราญสานเสียว

สองท้าวแนบฟั่นเฝือเกลียว  คือแท่นพิมพ์เดียว ประกิตแลชิดเศียรสม

      สองพิศสองเพียรภาคย์             สองเสวยมลากสองเสวยรมย์

สองท้าวสองแทบชม                        ชมเชยชิดคือตรึงตรา

สองเมียงสองม่ายเมียง                    สองประเอียงประอรภา

มาเสพยกรีฑา                                 สุขเสวยสุไขสวรรย์

สองสวาดิสองสวาท                         สองสองราชหฤหรรษ์

สองเสพยสองศัลย์                          ถันนาสองประสมสอง

สองสุดสองเสน่ห์                            สองลองเล่หลองลอง

ยวลใจฤดีจอง                                จิตต์โมหหลงใหล

        บทพิศวาสจากวรรณคดีที่หยิบยกมานี้  กวีเลือกสรรถ้อยคำอย่างประณีตงดงาม  มีการเล่นคำ เล่นความ ทำให้เกิดความไพเราะทั้งรสคำและรสความ  โวหารภาพพจน์ที่ใช้ก็คมคาย  ไม่มีถ้อยคำใดที่สื่อไปในทางที่ไม่งามเลย   จึงก่อให้เกิดความงามทางด้านวรรณศิลป์   เป็นความงามในบทพิศวาส

[นาย วัลลภ ตังคณานุรักษ์ (ครูหยุย)]

คนไทยเก่าก่อน เรื่องเพศถือเป็นเรื่องน่าอายต้องปกปิด จึงแสดงออกมาทางวรรณศิลป์ จิตรกรรมและเพลงพื้นบ้านมาก

[ครูแป๊ว กัลยาณี]

สวัสดีค่ะ  ครูหยุย   วัลลภ ตังคณานุรักษ์

   จากความเห็นของครูหยุยที่ว่า "คนไทยเก่าก่อน เรื่องเพศถือเป็นเรื่องน่าอายต้องปกปิด จึงแสดงออกมาทางวรรณศิลป์ จิตรกรรมและเพลงพื้นบ้านมาก" นั้น  ดิฉันเห็นด้วยอย่างยิ่งค่ะ  และชื่นชมมากที่กวีสามารถนำเรื่องที่สังคมถือเป็นเรื่องส่วนตัวที่ต้องปกปิดมาเขียนไว้ในวรรณคดีได้อย่างงดงาม