ร้อยคำถิ่นใต้


ยังมีอีกมาก

ตัวอย่างภาษาถิ่นภาคใต้

ครูสมเกียรติ  คำแหง

 

ที่

คำ

ความหมาย  1

1

กง

คางคกพันธุ์ใหญ่ มักอยู่ตามริมป่า ริมเขา

2

กรวม

คร่อม     เช่น  นั่งกรวม  (นั่งคร่อม)

3

กราด

เล็ก แคระแกร็น (มักใช้กับต้นไม้)

4

กริบตา

กระพริบตา

5

กรี 

อุปกรณ์ที่ใช้ในการดายหญ้า เป็นมีดงอ มีด้ามสั้น

6

กวายหลาย 

ลักษณะอาการของคนที่พยายามไขว่คว้าหาสิ่งยึดเหนี่ยวเพื่อช่วยเหลือตัวเองให้พ้นภัย 

7

ก็องซี่

อาคารที่พักของคนงานสวนยางเป็นอาคารชั้นเดียวติด

         ดิน

8

กองลุย,   กองเอ

มากมายก่ายกอง, มีมากเหลือเกิน

9

กะเบอะ

อันที่จริง, ในความจริง

10

กัน

ไปกัน "  จะหมายถึง ไปด้วย

11

ก้าไหว

ชื่อการเล่นกีฬาชนิดหนึ่งของเด็กๆในชนบท

12

กางหลาง

เกเร  ทำอะไรที่ค่อนข้างขวางหูขวางตา

13

กาศครู

อัญเชิญวิญญาณ ของครูหมอตายาย

14

กาหลอ

ชื่อของการแสดงดนตรีที่ใช้ประโคมในงานศพตามประเพณีปักษ์ใต้ 

15

กาหลา

ชื่อของพันธุ์ไม้ตระกูลข่า พืชท้องถิ่นชนิดหนึ่งของปักษ์ใต้

16

กุนหยี,   กุดหยี

บานไม่รู้โรย(ดอกไม้)

17

กุบ

กล่องหรือภาชนะเล็ก ๆ ที่มีฝาปิด ใช้ใส่ของ  เช่น   "กุบใส่ใบจากยาเส้น"

18

กุบกับ

รีบด่วน    " ทำอะไรกุบกับ " -  ทำอะไรที่รีบด่วน

19

กุหลิบ  กุหลิบ 

ลักษณะการกระพริบตา มองผู้อื่นโดยสายตาที่ใส

ที่

คำ

ความหมาย

20

เก้ง

ทำอะไรไม่เสร็จ 

21

เกลือน-อก

คลื่นใส้สะอิดสะเอียน,  รู้สึกรับไม่ได้ ต่อคำพูดหรือการกระทำ

22

เกียงฉอด 

ตะเกียงอะเซติลีน อุปกรณ์ให้แสงสว่างของชาวสวนยาง 

23

เกียน

เกวียน

24

เกี๊ยะ

ปลวก โดยเฉพาะปลวกทหารที่มีหัวโตทำหน้าที่ป้องกันศัตรู

25

แกร็ด ,  แก็ด

กัดแทะ, กิริยาที่ใช้ฟันกัดแทะให้กร่อนทีละน้อย

26

แกร็ดฟ้า

ลักษณะของผมที่เว้าแหว่งไม่เรียบ ไม่สวย เป็นคลื่นเหมือนเกร็ดฟ้า

27

แกะ

ชื่อของอุปกรณ์ที่ใช้เก็บข้าวในชุมชนปักษ์ใต้   มีลักษณะเป็นใบมีดเล็กๆติดกับแผ่นไม้

         บางๆ ใช้เก็บข้าว(ตัดรวงข้าว)ที่ละรวง

28

โก้โก้

กู่  ตะโกน 

29

โกง 

ฉ้อโกง 

30

ขนพอง

ขนลุก

31

ข้องใจ

เป็นห่วง ด้วยความรักและคิดถึง    

32

ข้องเชิง

พันขาตัวเอง 

33

ขอย

สอย

34

ข่อย

ด้วย

35

ข้างตีน, ประตีน

ทิศเหนือ

36

ข้างเริ่น     ข้างเรือน

ข้างบ้าน  ใกล้ๆบ้าน

37

ข้างหัวนอน, ประหัวนอน

ทิศใต้

38

ขาดหุ้น

มีสติปัญญาไม่ครบสมบูรณ์  ไม่เต็มเต็ง

39

ข้าวต้ม

ข้าวต้มมัด  ( ภาษาถิ่นใต้ นครศรีธรรมราช เรียกว่า เหนียวห่อกล้วย

40

ข้าวต้มโจ้ก

ข้าวต้ม หรือ โจ้ก  (หมู,ไก่)

 

ที่

คำ

ความหมาย

41

ข้าวนะ  

อาหาร หรือสำรับกับข้าวที่เตรียมไว้ใส่บาตรพระ หรือนำไปถวายพระที่วัดในงานบุญ

42

ข้าวเปียก

ข้าวที่ต้มให้เละๆ ข้นๆ ใส่น้ำตาลให้หวานหรือไม่ใส่ก็ได้ มักทำให้คนไข้ หรือ

               เด็กทาน

43

ขี้กรา  วังขี้กรา

น้ำครำใต้ถุนครัว ที่มีตะไคร่น้ำขึ้น

44

ขี้ใก่มวนเทียน 

ขี้ไก่ที่มีลักษณะสีดำเหนียว เหลว และมีกลิ่นเหม็นมาก

45

ขี้ชิด , ขี้เรียด

ตระหนี่ ขี้เหนียว

46

ขี้โดก

(ผลไม้)ที่มีเมล็ดมาก เนื้อน้อย    หรือใช้เรียกคนผอมว่า  " คนขี้โดก "  ก็ได้

47

ขี้เตรย

หญ้าเจ้าชู้

48

ขี้แตระ

พื้นที่บริเวณในป่าพรุ ที่น้ำท่วมไม่ถึง แต่มีน้ำล้อมรอบ ในหน้าแล้งหากมีไฟไหม้ป่า

            จะคงเหลือแต่  หัวขี้แตระ ที่มองไกลจะเห็นตะปุ่มตะป่ำ ไปทั่วทุ่ง

49

ขี้พร้า

ฟักเขียว

50

ขี้ร้อง

ขี้แย

51

ขี้ลม

ก้อนเมฆ

52

ขี้ฮก , ขี้เท็จ

โกหก พูดไม่จริง

53

ขึ้นขี้

ตั้งเค้า

54

ขุ่นขิ่น (คุ่นคิ่น)

เกือบหมด, เกือบจะไม่พอ

55

เขน

พระจันทร์เสี้ยว

56

เขลอะ

ซุกซน ขี้เล่น

57

เขี่ย

  แคะ  เช่น เขี้ยฟัน  ก็คือ  แคะฟัน

58

เขือตูน ,  มะเขือตูน,   เขือช่อ , มะเขือช่อ  โลกแว้ง

มะเขือพวง

ที่

คำ

ความหมาย

59

แข็งหัว

เขกหัว

60

แขบ

    เร่ง,  รีบ   

61

ไข่ขาง

ไข่ของแมลงวัน (ที่ยังไม่เป็นตัวหนอน)

62

ไข่อุ้ง

โรคใส้เลื่อน  ( ถุงอัณฑะโต )

63

คง

   ข้าวโพด  

64

คด ขดแข็ด คดเค็ด

ลักษณะการคดที่วก วนไป วนมา

65

คนด้น

  คนดุ ,  นักเลง

66

ครม  (คร็อม)

เพลี้ย

67

คร่อม 

กระดูกไหปลาร้า

68

ครัน

มาก

69

ครูหมอตายาย

วิญญาณของครูบาอาจารย์ และบรรพบุรุษ

70

ควน

เนินเขา,  เขาเตี้ยๆ

71

คึง

(น้ำ)ที่ค้างอยู่  ยังคงอยู่  ยังขังอยู่

72

คุ่นคิ่น

เกือบหมด,  เกือบจะไม่พอ

73

คุบ หวิบ

  อารมณ์โกรธ ที่เกิดขึ้นทันทีทันใด  อารมณ์โกรธ ที่เกิดขึ้นทันทีทันใด

74

คูจง พุงจง

สัตว์จำพวกบ่างแต่มีขนาดใหญ่พบมากตามป่าเขา แนวเขาบรรทัด ในเขต สตูล-พัทลุง- สงขลา

75

คูรำ  

เลียงผา ( แพะภูเขา )เลียงผา ( แพะภูเขา )

76

เคง

หวอด หรือฟองน้ำที่แม่ปลาพ่น ลอยเป็นกลุ่ม ใช้เป็นที่วางไข่ 

77

เคย

กะปิ   เช่น  กะปิกุ้ง  เรียกว่า เคยกุ้ง,  กะปิที่ทำจากปลา เรียกว่า เคยปลา

78

เคร่า

รอคอย 

79

เคอะ

ทะลึ่ง, แสดงกริยาวาจาที่ไม่รู้จักที่ต่ำที่สูง ไม่รู้จักกาละเทศะ

ไม่เข้าใจที่บอกที่สอน

80

แค่

ใกล้  , เกือบ

ที่

คำ

ความหมาย

81

แค็ก

ยืด , เบ่ง , เต๊ะท่า,  กิริยาท่าทางที่ถือดี อวดเก่ง  

82

แค้น

จุก , ติดคอ

83

แคระ

สะพาย 

84

แคว็ก

แคะ  ควัก ตัก  ขุด  (อุปกรณ์ที่ใช้ จะต้องมีขนาดเล็กเช่น

          ช้อน, มีด,  นิ้ว)

85

แคว็ด 

คด, ไม่ตรง, เอียงไปมาก

86

แคว็ด-จ้อน

ลักษณะการนุ่งผ้าโสร่งของผู้ชายปักษ์ใต้ ที่ดึง

           ส่วนล่างของโสร่งขึ้นมาเหน็บตรงสะเอว (มักใช้เวลาลุยน้ำ  ไม่ให้โสร่งเปียก)

87

โค่-เค่

คู่ คี่   ( เลขคู่ เลขคี่ )  " นกโค่เค่ "  จะหมายถึง นกเงือก

88

จกเจ็ก

พูดมาก  พูดพร่ำเพรื่อ พูดไม่หยุด

89

จริงอะแหละ , จริงฮันแหละ

   จริงๆด้วย, เป็นอย่างนั้นแหละ

90

จอก

ภาชนะใส่เหล้า หรือ น้ำดื่ม

91

จ๊องหม๊อง

ปลาทะเลชนิดหนึ่ง ลักษณะเหมือนปลากระเบนแต่ตัวเล็กกว่า

92

จัง

ล้น, หก, กระฉอก

93

จังกับ, จากับ 

พูดคุยพูดคุย

94

จังหู,   จังเสีย,  จ้าน , เจ็กเจ็ก

มากมาย, เหลือเฟือ,  เยอะแยะ

95

จาน

ภาชนะใส่อาหาร 

96

จ้าน

มาก,  จังเลย

97

จาพุทโธ

คำอุทาน เวลามีเรื่องเศร้าสลด

98

จิ้งจัง

ปลาตัวเล็กหมักเกลือ   ( ภาษาถิ่นใต้ในบางที่ ออกเสียงคำนี้เป็น  ฉิ่งฉาง )

99

จิม 

ใกล้ๆขอบ,  เกือบถึงขอบ,   ริม, 

100

จี

ย่าง (ปลา เนื้อ ฯลฯ ) บนถ่าน ที่ไฟไม่ร้อนจนเกินไป

คำสำคัญ (Tags): #การเรียนการสอน
หมายเลขบันทึก: 402913เขียนเมื่อ 16 ตุลาคม 2010 12:45 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 18:17 น. ()สัญญาอนุญาต: ไม่สงวนสิทธิ์ใดๆจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท