๑ กันยายน ๒๕๕๓
เรื่อง การระงับความเคลื่อนไหวทางทะเบียนราษฎรของ เด็กชายหม่อง ทองดี เลขประจำตัวประชาชน ๐-๕๐๐๑-๘๙๐๐๐-๙๔-๑
เรียน ประธานคณะอนุกรรมการด้านสิทธิและสถานะบุคคลของผู้ไร้สัญชาติ ไทยพลัดถิ่น ผู้อพยพ และชนพื้นเมือง คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
อ้างถึง หนังสือสำนักทะเบียนท้องถิ่นเทศบาลตำบลสุเทพที่ ชม ๖๔๘๐๑.๑/ทร.๓๒ ลงวันที่ ๓๑ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๕๓ เรื่องปัญหาสถานะของบุคคลไม่มีสัญชาติไทยและอาศัยอยู่ในราชอาณาจักรไทย (กรณีเด็กชายหม่อง ทองดี)
เมื่อวันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๓ เป็นครั้งแรกที่ทางโครงการบางกอกคลินิกเพื่อให้คำปรึกษากฎหมายด้านสถานะและสิทธิของบุคคล คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โดย นางสาวอัจฉรา สุทธิสุนทรินทร์ หนึ่งในคณะทำงานของโครงการฯ ได้รับการร้องทุกข์จาก อาจารย์ดวงฤทธิ์ เกติมา ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านห้วยทราย ตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เรื่อง “การระงับความเคลื่อนไหวทางทะเบียนของเด็กชายหม่อง ทองดี เลขประจำตัวประชาชน ๐-๕๐๐๑-๘๙๐๐๐-๙๔-๑ เนื่องจากเป็นบุคคลที่มีรายการทางทะเบียนราษฎรมากกว่าหนึ่งรายการ”
หลังจากที่ทราบเรื่องทางคณะทำงานของโครงการฯ ได้ติดต่อกับอาจารย์ดวงฤทธิ์หลายครั้งจึงได้ทราบรายละเอียดดังต่อไปนี้
เมื่อวันพฤหัสบดีที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๓ อาจารย์ดวงฤทธิ์ ได้เดินทางไปยังสำนักทะเบียนท้องถิ่นตำบลสุเทพ เพื่อดำเนินการแทนเด็กชายหม่อง ทองดี ในการขออนุญาตเดินทางออกนอกพื้นที่เพื่อไปเป็นวิทยากรรับเชิญเกี่ยวกับการพับเครื่องบินกระดาษ ณ จังหวัดนครราชสีมา ครั้งนี้อาจารย์ดวงฤทธิ์ได้ใช้ทะเบียนประวัติ ท.ร.๓๘ ก เป็นเอกสารแสดงตนของเด็กชายหม่องเหมือนดังเช่นทุกครั้งที่มาดำเนินการทางทะเบียนที่สำนักทะเบียนฯ แต่ครั้งนี้กลับได้รับแจ้งจากเจ้าหน้าที่ฝ่ายทะเบียนว่า เด็กชายหม่อง ทองดี ไม่สามารถใช้ทะเบียนประวัติ ท.ร.๓๘ ก. เป็นเอกสารแสดงตนได้อีกต่อไป เนื่องจากทางเทศบาลได้รับหนังสือที่ ชม ๐๑๑๗/๑๗๘๐ ลงวันที่ ๒๓ มีนาคม พ.ศ.๒๕๕๓ จากอำเภอเมืองเชียงใหม่ ให้ทางเทศบาลดำเนินการสั่งระงับการเคลื่อนไหวทางทะเบียนของเด็กชายหม่อง ทองดี เลขประจำตัวประชาชน ๐-๕๐๐๑-๘๙๐๐๐-๙๔-๑ ตามทะเบียนประวัติ ท.ร.๓๘ ก เลขที่ ๐/๘๙ หมู่ที่ ๔ ตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ เนื่องจากเด็กชายหม่อง ทองดี มีรายการทะเบียนราษฎรมากกว่าหนึ่งรายการ กล่าวคือ เด็กชายหม่อง ทองดี ยังมีรายการสถานะเป็นผู้ติดตามแรงงานต่างด้าวสัญชาติพม่า (บุคคลประเภท ๐๐ มีชื่อใน ท.ร.๓๘ ได้เลขประจำตัวประชาชน ๐๐-๕๐๘๐-๑๐๐๔๘๐-๒) จัดทำทะเบียนประวัติเมื่อวันที่ ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๔๗ ที่อยู่ขณะจัดทำทะเบียนประวัติ เลขที่ ๑๒ หมู่ที่ ๕ ตำบลหนองหารอำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ และทางสำนักทะเบียนฯ ยังได้แจ้งอีกว่า ไม่เพียงแค่เด็กชายหม่อง ทองดี เท่านั้นที่ถูกระงับการคเลื่อนไหวทางทะเบียน แต่รวมถึงเด็กนักเรียนคนอื่นๆ ที่มีรายการสถานะมากกว่าหนึ่งรายงานในลักษณะเดียวกันนี้ ด้วย
ภายหลังได้รับการร้องทุกข์และรับทราบข้อเท็จจริงในรายละเอียด ทางคณะทำงานฯ ได้พิจารณาแล้วเห็นว่า การกระทำดังกล่าวน่าจะส่งผลร้ายให้กับเด็กชายหม่อง ทองดี รวมทั้งเด็กนักเรียนคนอื่นที่ตกอยู่ในสถานการณ์เดียวกันมากกว่า ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้
ประการแรก การที่เด็กชายหม่อง ทองดี และ เด็กนักเรียนในสถานการณ์เดียวกัน ถูกระงับการเคลื่อนไหวทางทะเบียนในสถานะของบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนกลุ่มเด็กที่เรียนอยู่ในสถานศึกษาของประเทศไทย (กลุ่มเป้าหมายที่ ๒ ตามยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาสถานะและสิทธิของบุคคล ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๑๘ มกราคม ๒๕๔๘) นั้น ส่งผลให้พวกเขาเสียสิทธิขั้นพื้นฐานด้านสาธารณสุข (สิทธิในหลักประกันสุขภาพ) ที่เพิ่งจะได้รับการคืนสิทธิ โดย มติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๒๓ มีนาคม ๒๕๕๓ นี้เอง และแม้ว่าเด็กชายหม่องและบุคคลในสถานการณ์เดียวกันจะมีอีกสถานะหนึ่ง กล่าวคือ ผู้ติดตามแรงงานต่างด้าว แต่สถานะดังกล่าวก็มิได้ทำให้พวกเขาได้รับสิทธิในหลักประกันสุขภาพดังเช่นตัวแรงงานต่างด้าวที่ขึ้นทะเบียนแต่อย่างใด
ประการที่สอง การที่เด็กชายหม่อง ทองดี และ เด็กนักเรียนในสถานการณ์เดียวกัน ถูกระงับการเคลื่อนไหวทางทะเบียนในสถานะของบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนกลุ่มเด็กที่เรียนอยู่ในสถานศึกษาของประเทศไทย ซึ่งเป็นสถานะที่ดีกว่าในแง่ของการคุ้มครองสิทธิต่างๆ ของเด็ก นั้น ส่งผลให้พวกเขาต้องตกอยู่ในสูญญากาศทางนโยบายระหว่างรัฐที่ยังไม่ชัดเจน กล่าวคือ เด็กเหล่านี้อาจจะไม่สามารถเข้าสู่กระบวนการพิสูจน์สัญชาติกับประเทศต้นทางเช่นเดียวกับบิดามารดาได้ เนื่องจากนโยบายเพื่อการพัฒนาสถานะแรงงานต่างด้าวที่เข้าเมืองผิดกฎหมายให้กลายเป็นแรงงานถูกกฎหมายนั้นยังมีความคลุมเครือ และข้อเท็จจริงที่พบในทางปฏิบัติยังชี้ให้เห็นว่านโยบายดังกล่าวไม่คลอบคลุมถึงบุตรและผู้ติดตามแรงงานต่างด้าว
การกระทำเช่นนี้ย่อมเป็นการละเมิดหลักการคุ้มครองสิทธิขั้นพื้นฐานของเด็กซึ่งเป็นกลุ่มผู้อ่อนแอ ภายใต้อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กที่ประเทศไทยได้เข้าเป็นภาคีตั้งแต่วันที่ ๒๗ มีนาคม ๒๕๓๕ นอกจากนี้ การกระทำดังกล่าวก็น่าจะเป็นการขัดต่อคำมั่นเกี่ยวกับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของมนุษย์ทุกคนโดยไม่เลือกปฏิบัติที่ประเทศไทยให้ไว้แก่คณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ เนื่องในโอกาสที่ประเทศไทยสมัครเป็นสมาชิกและได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งประธานคณะมนตรีฯ ระหว่างปี ๒๕๕๓ – ๒๕๕๔ อีกด้วย
ด้วยการนี้ ทางคณะทำงานโครงการบางกอกคลินิกเพื่อให้คำปรึกษากฎหมายด้านสถานะและสิทธิของบุคคล คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จึงเรียนมาเพื่อให้คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ โดย คณะอนุกรรมการด้านสิทธิและสถานะบุคคลของผู้ไร้สัญชาติ ไทยพลัดถิ่น ผู้อพยพ และชนพื้นเมือง โปรดเป็นสื่อกลางอันเป็นธรรมเพื่อการคุ้มครองสิทธิของเด็กชายหม่อง ทองดี และ เด็กนักเรียนในสถานการณ์เดียวกัน ต่อไป
จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณา และขอขอบคุณมา ณ โอกาสนี้
ขอแสดงความนับถืออย่างสูง
นางสาวบงกช นภาอัมพร และ นางสาวอัจฉรา สุทธิสุนทรินทร์
คณะทำงานโครงการบางกอกคลินิก
เพื่อให้คำปรึกษากฎหมายด้านสถานะและสิทธิของบุคคล
คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
กำลังพยายามติดตามและทำความเข้าใจอยู่
หากตามข่าวนี้ไม่ผิดพลาด กรมการปกครองกำลังอยู่ระหว่างแก้ไขข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นกับกรณีนี้ครับ
ถ้าจะให้เกิดผลดี ผู้เกี่ยวข้องกับกรณีนี้ควรเร่งเวลาในการดำเนินการแก้ไขด้วยครับ
-- ขอบคุณค่ะครูหยุย พรุ่งนี้จะมีการประชุมที่กรรมการสิทธิ หากมีความคืบหน้าอย่างไรเตือนจะมาแจ้งความคืบหน้านะคะ :-)
-- ขอบคุณคุณคณินด้วยค่ะ วันพรุ่งนี้ก็น่าจะทราบค่ะว่าจะมีการดำเนินการแก้ไขปัญหาอย่างไร จริงๆ อยากให้มีการมองทั้งระบบและช่วยกันแก้ไขปัญหามากกว่าการดูเป็นรายๆ ไป พรุ่งนี้น่าจะมีคำตอบค่ะ :-)