บันทึกคนสานเครือข่าย MS-PCARE ๑๗: สปสช. กับงานบุญครั้งใหญ่

   ๘​- ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๓ ผมมีโอกาสไปร่วมการประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง ที่จัดขึ้นโดย สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ที่ โรงแรมลองบีชการ์เด็นโฮเต็ลแอนด์สปา พัทยาเหนือ ในฐานะวิทยากรคนหนึ่ง

   การประชุมครั้งนี้เป็นการให้โรงพยาบาลที่รับทุนของสปสช.ไปเมื่อปีที่ผ่านมา ได้นำสิ่งที่ตนเองได้ดำเนินการไปมาแลกเปลี่ยนกันและกัน สรุปเป็นบทเรียน และใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงานของสปสช.ในปีต่อไป

   ผมประทับใจการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ระหว่างโรงพยาบาลทั้ง ๑๔ แห่งมาก และได้เรียนรู้ประสบการณ์จากการปฏิบัติจากปากของตัวจริงเสียงจริงทุกคนมาก แต่จะขอเก็บไว้เขียนในบันทึกแยกต่างหาก บันทึกนี้จะขอพูดถึง แนวทางในการดำเนินการต่อไปของสปสช. ซึ่งผมเห็นว่า ถ้าสามารถดำเนินการได้สำเร็จ จะเป็นคุณูปการต่อวงการ palliative care ของไทยเราอย่างยิ่ง เรียกได้ว่า เป็นการทำบุญครั้งใหญ่ เลยทีเดียว

   สปสช. มีดำริจะดำเนินการเรื่อง การจัดสรรยายาระงับปวดคือมอร์ฟีนชนิดรับประทานให้มีใช้และมีเพียงพอให้คนไข้สามารถเข้าถึงได้โดยง่าย

   เป็นที่ทราบกันโดยทั่วไป ในกลุ่มคนที่ทำงานดูแลคนไข้มะเร็งและคนไข้ระยะสุดท้ายว่า มอร์ฟีนชนิดรับประทาน คือยาที่สำคัญที่สุดสำหรับคนไข้กลุ่มนี้ แต่ที่ผ่านมา คนไข้บางส่วนเท่านั้นที่มีโอกาสเข้าถึงยากลุ่มนี้ ปัญหาคาราคาซังคือ โรงพยาบาลขนาดเล็กไม่มียากลุ่มนี้จ่ายให้คนไข้ จะต้องมารับที่โรงพยาบาลขนาดใหญ่หรือศูนย์มะเร็งเท่านั้น หรือถ้ามีก็จะเป็นยาราคาแพงที่มีจำนวนจำกัด และโรงพยาบาลที่มียากลุ่มนี้แต่ละแห่งก็ประสบปัญหาขาดแคลนอยู่เป็นระยะ ตามบันทึกนี้

   เรื่องนี้จะต้องชื่นชมผู้หลักผู้ใหญ่ในสปสช. ทั้ง นพ.พีรพล สุทธิวิเศษศักดิ์ รองเลขาธิการ พญ. สุนทรี ฉัตรศิริมงคล ผู้อำนวยการสำนักพัฒนาคุณภาพบริการ และ นพ. ปานเทพ คณานุรักษ์ รองผู้อำนวยการสำนักพัฒนาคุณภาพบริการ ที่รับฟัง เห็นความสำคัญและผลักดันให้เกิดขึ้น

   ในปี ๒๕๕๔ สปสช. จะมีงบประมาณจำนวนหนึ่ง ซึ่งพี่ปานเทพเล่าว่า ถูกสำนักงบประมาณแซวว่าทำไมน้อยจัง เพื่อดำเนินการโครงการนำร่องในพื้นที่ที่มีความพร้อมก่อน เพื่อจัดเตรียมยาให้เพียงพอ ให้โรงพยาบาลในพื้นที่สามารถสั่งจ่ายให้กับคนไข้ในระดับชุมชนได้

                เราจะร่วมงานบุญครั้งนี้ได้อย่างไร

•   คนไข้และครอบครัว 

ถ่ายทอดความยากลำบาก ทุกข์ทรมานของท่านที่ไม่มียาระงับปวดกลุ่มนี้ใช้เมื่อจำเป็นให้สื่อสารมวลชนรับทราบ ขอให้ร่วมแสดงพลัง ร่วมใช้สิทธิของท่าน เพราะ สิทธิที่จะได้รับการดูแลรักษาความปวด เป็นสิทธิพื้นฐานของทุกคน

•   บุคลากรสุขภาพ

เรียนรู้และพัฒนาทักษะของตนเองเรื่องการดูแลรักษาความปวดตามมาตฐานสากล กระตุ้นเตือนให้โรงพยาบาลหรือหน่วยงานของตนจัดหายาระงับปวดกลุ่มนี้ให้เพียงพอ นำข้อเท็จจริงและหลักฐานความขาดแคลนออกเปิดเผยต่อสาธารณะ

•   โรงพยาบาลและหน่วยงาน

จัดเตรียมยาให้เพียงพอ เข้าร่วมในโครงการนำร่องนี้ของสปสช. เพื่อช่วยกันรวบรวมข้อมูลปริมาณยาที่ต้องใช้ต่อปี ปัญหาและแนวทางปฏิบัติเรื่องระบบบริการต่างๆ จะทำให้มีข้อมูลในภาพรวมที่สามารถพัฒนาระบบนี้ทั้งประเทศ ทุกพื้นที่ในอนาคตต่อไป

•  องค์กรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) องค์การเภสัชกรรม (อภ.) จะต้องรับฟังปัญหาความขาดแคลนที่เกิดขึ้นนี้ และดำเนินการจัดสรรวัตถุดิบหรือตัวยาให้มีปริมาณเพียงพอต่อการใช้

   บทบาทของเครือข่าย palliative care ในโรงเรียนแพทย์

• ร่วมกับ สปสช. จัดการประชุมเกี่ยวกับเรื่องปัญหาและระบบบริการยาระงับปวดกลุ่มนี้ ในการประชุมวิชาการเครือข่ายฯ ที่โรงพยาบาลรามาธิบดีเป็นเจ้าภาพ ในต้นปี ๒๕๕๔ เพื่อเปิดเวทีสาธารณะ ร่วมกันหาทางออกและวางระบบที่เหมาะสม
• เป็นเจ้าภาพเสนอโครงการจัดตั้ง สมัชชา palliative care แห่งประเทศไทย (Thai Palliative Care Assembly) ภายใต้สำนักงานคณะกรรมการสุชภาพแห่งชาติ และผลักดันการดูแลรักษาความปวดให้เป็นนโยบายระดับประเทศ

มาร่วมงานบุญใหญ่ครั้งนี้กันนะครับ

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

สวัสดีครับอาจารย์ หมอเต็มศักดิ์

มาร่วมรับอานิสงฆ์ ในการทำบุญของ สปสช

สิทธิที่รับทราบข้อมูลข่าวสารทางยา เป็นสิทธิของประชาชน

"สิทธิที่จะได้รับการดูแลรักษาความปวด เป็นสิทธิพื้นฐานของทุกคน

[ประกาย~natachoei ที่~natadee]

ขอบคุณคะอาจารย์ ข้อมูลดี ๆ ที่นำมาแบ่งปัน

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

• สวัสดีครับพี่บ่าว
• ผมว่าการขยับรุกครั้งนี้ของสปสช. จะเป็นประโยชน์กับคนไข้ของเรามากครับ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

• พี่ศรีเวียงและทุกคนที่อยู่ในวงการมองเห็นปัญหานี้ทุกคนครับ ดีใจที่สปสช.มีนโยบายนี้

[คิม นพวรรณ]

สวัสดีค่ะ

คุณหมอสบายดีนะคะ  มาส่งกำลังใจให้คุณหมอและทีมงาน "งานบุญ" ค่ะ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

• สวัสดีครับพี่คิม
• ผมสบายดีแต่เดินทางตลอดเดือนครับ

[Phoenix]

PAIN FREE IS HUMAN's RIGHT

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

• ตอนนี้เวลาพูดถึง สิทธิมนุษยชน รู้สึกต้องระมัดระวังตัวยังไงไม่รู้

[พงศ์ภารดี เจาฑะเกษตริน]

ขอบคุณ สำหรับแรงสนับสนุนด้านการมียา ขณะนี้ยาแก้ปวดเริ่มจะมี แต่ปัญหาที่พบคือ มีอย่างไม่สม่าเสมอ และคุณภาพไม่เต็มร้อย ตามปริมาณ ผู้ใช้จะพบกับข้อผิดพลาดอยู่เสมอ เนื่องจาก ขนาด ของยา มีความสำคัญไม่น้อยไปกว่า ชนิดของยา เพราะในระยะสุดท้าย การตอบสนองมักจะเปลี่ยนไปตาม สภาพร่างกายและการทำงานของ ตับ ไต อัลบูมิน และบางครั้งก็กินไม่ได้ ยาที่ดีและคาดหวังประสิทธิภาพได้เท่านั้น ที่จะช่วยผู้ป่วยได้เต็มที่ ไม่เช่นนั้น ก็เหมือนทำบุญครึ่งๆ กลางๆ หรือจะมีบาปปะปน เพราะ หายปวดแต่มีอาการข้างเคียงก็ไม่อาจรู้ได้ ที่สำคัญคือ ผู้ป่วยไม่อยู่รอให้เราแก้ตัวนะคะ

[Boo]

สวัสดีค่ะท่านอาจารย์หมอเต็ม

มาร่วมอนุโมทนาบุญนี้ด้วยความหวังๆดี ในการบรรเทาความเจ็บปวด

 human's right, non discrimination for pain free

การปชส. ให้ทุกคนได้เข้าถึงข้อมูลข่าวสารทุกพื้นที่ ขอบพระคุณค่ะ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

ขอบพระคุณอาจารย์พงศ์ภารดี เจาฑะเกษตริน มากครับ

• ประเด็นของอาจารย์สำคัญมากนะครับ บางครั้งเราก็งงๆว่า ทำไมให้ยาแล้วไม่ได้ผล มันเป็นเรื่องคุณภาพของยา ซึ่งจะต้องควบคุมในขั้นตอนการผลิต จัดเก็บให้ถูกต้องด้วย
• เรื่องนี้ ผู้ผลิตอย่างองค์การเภสัชกรรม จะต้องดูแลและสร้างมาตรฐานให้ได้ ไม่อย่างนั้นก็จะเป็น บุญครึ่งๆ กลางๆ หรือมีบาปปะปน อย่างที่อาจารย์ว่านะครับ
  

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

• เรื่องนี้ ภาคประชาชน จะต้องเข้ามามีส่วนร่วมมากๆครับ

[ปานเทพ]

ขอบคุณอาจารย์เต็มศักดิ์มากครับ

นานปีทีหนจึงจะมีคนพูดถึง สปสช.ในเชิงบวก

ส่วนใหญ่จะพุดเป็นเสียงเดียวว่า เ สื อ ก คิดอะไรอีก

ส่งเงินรายหัวมาให้ครบเถอะ เดี๋ยวตูทำเองได้ทุกเรื่อง ไม่ต้องคิดแทน

ขอบคุณอาจารย์พงศ์ภารดีมากครับ สำหรับประเด็นปัญหาของการใช้ยา

การลงมาให้ความสนใจเรื่อง palliative care เป็นการต่อยอดจากการที่ สปสช. มีการพัฒนาระบบบริการตติยภูมิเฉพาะด้าน

ซึ่งในกลุ่มโรคมะเร็งมีการพัฒนาไปพอสมควรทั้งในด้านเคมีบำบัดและรังสีรักษา จนเกิดเป็นเครือข่ายมะเร็งตามเขตพื้นที่ สปสช.

การดูแลผู้ป่วยมะเร็งให้ครบวงจร หนีไม่พ้น palliative care หรือ end of life care

แต่ด้วยข้อจำกัดเรื่องข้อมูล แปละรูปแบบการให้บริการที่มีหลากหลาย

ในเบื้องต้นปีงบประมาณ ๒๕๕๔ สปสช.จึงของบไม่มากนักเป็นค่ายามอร์ฟีน เพื่อนำร่องในหน่วยบริการบางแห่งก่อน

เป็นการเตรียมความพร้อม เพื่อจะได้มีข้อมูลที่ค่อนข้างสมบูรณ์ เพื่อนำไปเสนอของบประมาณในปีต่อๆไปครับ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

พี่ปานเทพครับ

• การมียาระงับปวดกลุ่มมอร์ฟีนให้คนไข้ทั่วไปได้ใช้ เป็นก้าวแรกของ palliative care ของทุกประเทศครับ และจากเกณฑ์การจัดลำดับระเทศเรื่องคุณภาพการเสียชีวิต การมียานี้ เป็นเกณฑ์วัดคุณภาพการให้บริการ ด้านนี้ครับ
• ขอบคุณพี่และ สปสช. ที่ผลักดันเรื่องนี้ ผมหวังไว้มากเลยครับ ขอให้สำเร็จ..สำเร็จ นะครับ

อาจารย์คะ หนูเป็นตัวแทนจากหน่วย palliative care รพ. มหาราชนครศรีฯ ได้เข้าร่วมเวทีแลกเปลี่ยนกับสปสช. ครั้งที่ผ่านมาที่พัทยาเช่นกันและรู้สึกดีใจและขอบคุณสปสช. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องที่ไม่ทอดทิ้งผู้ป่วยกลุ่มมะเร็งที่มีความปวด เพราะคนกลุ่มนี้ทุกข์ทรมาณมากบางรายแทบจะฆ่าตัวตายเพื่อให้หลุดพ้นจากความปวด ยามอร์ฟีน/เฟนทานิลชนิดแผ่นแปะขาด stock ถ้าการทำบุญครั้งใหญ่นี้ได้ผลก็ขออนุโมทนาด้วยค่ะ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

ไม่แสดงตน

• ตอนนี้ผมเห็นรพท. รพศ. สั่งมอร์ฟีนเม็ดชนิดออกฤทธิ์ยาวขององค์การแภสัชฯให้คนไข้กัน ก็หวังว่าถ้ามีชนิดออกฤทธิ์เร็วผลิตออกมาด้วย สถานการณ์น่าจะดีขึ้นนะครับ

[ขาวบูรพา]

ดีใจ ที่เห็นหลายท่าน เป็นที่พึ่งของผู้เฝ้ารอความเข้าใจ ในทุกขเวทนา  สปสช.ก็เป็นชิ้นส่วนหนึ่งเติมเต็มภาพให้สมบูรณ์ เพราะภาพทั้งหมดถูกสร้างมาแล้วจะพี่ๆในทีมทุกคน  ขอบคุณจริงๆ สำหรับผู้ที่มีใจ มีจิต อันเอื้ออาทร เหมือนญาติทุกท่าน จะเป็นกำลังใจเสมอ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

ชาวบูรพา

• งานนี้ทุกฝ่ายต้องมีส่วนร่วมครับ ทั้งภาควิชาการ ภาคประชาชนและภาคนโยบาย

[อ้อม สปสช.]

เรียนอ.เต็มศักดิ์ค่ะ

ตามที่ทางสปสช.ได้ลองประสานกับกองควบคุมวัตถุเสพยติด ของ อย. ตอนนี้ทาง อย.เองเค้าได้เริ่งเล็งเห็นถึงความสำคัญของยา MO syrup เพื่อให้คนไข้ได้ใช้มากขึ้น ทางอย.เองได้ประสานกับทางองค์การเภสัชเพื่อจดซื้อจัดจ้างในการผลิต MO syrup หวังว่าอีกไม่นานนี้น่าจะมียาที่ผลิตเรียบร้อยออกมาให้ใช้ค่ะ และเห็นทางอย.แจ้งน่าจะเพียงพอต่อการใช้นะค่ะ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

อ้อม สปสช.

• ขอบคุณครับที่ส่งข่าว
• ผมติดต่อขอ email ของกลุ่มที่นำเสนอผลงานที่พัทยาวันนั้นมาเพื่อเวียนแจ้งเรื่องน่าสนใจ ผ่านทางคุณนฤมล นะครับ
• ถ้าองค์การเภสัชผลิตทั้งอย่างเม็ดและน้ำได้ คราวนี้ก็จะครบวงจรครับ
• แต่ก็ต้องควบคุมคุณภาพอย่างที่ท่านอาจารย์พงศ์ภารดีทักไว้ด้วยครับ

[อ้อม สปสช.(นฤมล)]

อาจารย์เต็มศักดิ์คะ

- ตามที่ได้ลองปรึกษาของ อย.ที่เค้าจะจัดซื้อจัดจ้างองค์การเภสัชเพื่อควบคุมคุณภาพและประสิทธิภาพของยาด้วยค่ะเพราะทาง อย.ได้แจ้งว่าเกรงว่า รพ.ที่รับชนิดผงไปผลิตเองอาจจะไม่ได้คุณภาพนัก

- หนูได้ส่งรายชื่อผู้เข้าร่วมประชุมไปให้อาจารย์แล้วนะคะพร้อมกับคุณสี่ไม่ทราบว่าอาจารย์ได้รับหรือเปล่าคะ

ต้องขอขอบพระคุณทั้งอาจารย์และคุณสี่ที่ให้ความร่วมมือและความช่วยเหลือเป็นอย่างดีค่ะ

[นาย เต็มศักดิ์ พึ่งรัศมี]

อ้อม สปสช.(นฤมล)

• ถ้า อย. อภ. รับปากได้ว่าจะผลิตให้พอและมีคุณภาพ คงไม่มีโรงพยาบาลไหนอยากวุ่นวายเรื่องผลิตเองต่อไปหรอกครับ
• ยังไม่ได้นะครับ ช่วยส่งอีกที
• ยินดีครับ ผมก็อยากให้มีการแลกเปลี่ยนเรื่องนี้มากๆ ไม่สนใจหรอกครับว่า งานนี้งานใคร ถ้าช่วยกันได้ก็ควรทำ