ประชุมเพื่อปรับปรุงแผนหลัก 3 ปี สสส.(1)
วันอาทิตย์ที่ 2 ก.ค. 49 สสส. เชิญผู้จัดการแผน (ผู้รับทุนจาก สสส.) ไปประชุมเพื่อปรับปรุงแผนหลัก 3 ปี (ปีงบประมาณ 2550 - 2552) ที่ นนท์นที รีสอร์ท จ. นนทบุรี โดยขอเล่าในส่วนที่เป็นเนื้อๆ ก่อน แล้วจะมีส่วนที่เป็นน้ำๆ ล้อมรอบในตอนหลัง
ประธานในที่ประชุมคือ นพ. สุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ นอกจากท่านจะหล่อเอาการแล้ว น้ำเสียงก็น่าฟัง ดูภูมิฐาน และที่สำคัญทำให้ที่ประชุมเกิดบรรยากาศเป็นกันเองและมีส่วนร่วม โดยท่านเป็นผู้เดินไมค์ เวียนให้ผู้เข้าร่วมประชุมได้แสดงความคิดเห็น คอยดึงให้เห็นประเด็น สรุปเป็นแก่นให้ชัดๆ คือ บริหารจัดการการประชุมได้เยี่ยมจริง
เมื่อเริ่มประชุม สสส. ได้ใช้ BAR คือ before action review และหา "หัวปลา" ในการพูดคุยกันว่า ความคาดหวังของการประชุมวันนี้คืออะไร ซึ่งอาจารย์วิจารณ์ได้ขึ้น blog รายงานสดไปแล้ว ที่นี่ โดยหวังว่า ผลจากการประเมินผลการดำเนินงานตามแผนนี้ จะได้รับการปรับระดับ จากระดับ 3 (ผลลัพธ์ต่อภาคีเครือข่าย) เป็น ระดับ 4 (ผลลัพธ์ต่อประชาชนและสังคม) ได้อย่างไร
โครงสร้างแผนหลัก "สิบสามแผนสู่สุขภาวะ" โดยที่แผน 1-12 เป็นแผนแนวดิ่ง (vertical) คือดำเนินงานตามประเด็น ส่วนแผน 13 เป็นแผนแนวราบ (horizontal) คือดำเนินงานสนับสนุนงานตามแผน 1-12 คล้ายๆ กับกองหลัง-กองหนุน
ที่สำคัญ ต้องหารอยต่อระหว่างแผน 13 กับ 12 แผน แล้วประสานกันเข้าไว้ อย่าไปทำเรื่องซ้ำซ้อนกัน เสีบงบประมาณเปล่าๆ
หลักการสำคัญคือ ในแผน 13 ประกอบด้วยงานอีก 5 แผนหลัก 12 แผนย่อย
5 แผนหลักคือ
1. ระบบข้อมูลข่าวสาร
2. ระบบและกลไกนโยบายสาธารณะ
3. สร้างและจัดการความรู้
4. ศักยภาพภาคี/เครือข่าย
5. การจัดการสำนักงาน สสส.
โดยที่ 5 แผนหลักนี้ ใช้ 4 กระบวนการหลัก คือ
1. ระบบ/กลไกที่ทุกแผนใช้ร่วมกัน
2. ทำให้ ถ้ายังไม่พร้อม
3. พัฒนาศักยภาพ เพื่อทำได้เอง
4. advocacy ((เดิมมี 3 กระบวนการ วันนี้คุณหมอสมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์ แห่ง มสช. กรุณา innovate กระบวนการนี้ขึ้นมาใหม่ในวันประชุม)
หลังจากเข้าใจวัตถุประสงค์ของหัวข้อวันนี้แล้ว ก็แบ่งกลุ่มย่อย 3 กลุ่ม โดย อ.วิจารณ์และแกบ ถือเป็นคนคนเดียวกัน เพราะมาจาก สคส. ด้วยกัน ได้อยู่กลุ่ม 2 โดยสรุป ได้ข้อเสนอจากหลายๆ ท่าน ที่ช่วยกันคิดแบบดังๆ อาทิ
- แผน 13 ต้องมองให้ใหญ่กว่า (ครอบคลุมเกินกว่า) 12 แผน ไม่ติดกรอบเฉพาะแค่ 12 แผน นั่นคือ นอกจากภาคีเครือข่าย สสส. แล้ว เรายังสามารถส่งเสริมโครงการที่ไม่ได้รับทุนจาก สสส. ได้เช่นกัน หากทำเช่นนี้ จะเกิดอิสระในการดำเนินงาน และได้ผลสัมฤทธิ์เพิ่มขึ้นอีก (เป็นข้อเสนอของ อ.วิจารณ์)
- หากจะทำแผน 13 ให้ serve แผน 12 แผนได้ จะต้องออกแบบระบบใหม่ ให้มีมาตรฐานตามที่กำหนดแบบเดียวกัน (โดยส่วนตัวแล้ว เห็นว่า ข้อนี้น่าจะดีในการคิดแวบแรก แต่ในเชิงปฏิบัติ คงต้องมีรายละเอียดปลีกย่อยที่ใช้เฉพาะบริบทกัน)
- แผน 13 น่าจะเดิน 2 ขาคือ ในขณะที่ สสส. ดำเนินงาน 12 แผนอยู่แล้ว ก็ควรมองออกนอกกรอบ เพื่อให้เกิดนวัตกรรมด้วย หากมีประเด็นหรือพื้นที่ที่ 12 แผนยังไม่ได้ทำ ก็หนุนให้เกิดขึ้นมาใหม่ โดยใช้ evidence-based มาช่วยผลักดันแผน โดยที่แผน 13 ไม่จำเป็นต้องทำเอง แต่สามารถกลับไปหนุนเสริม-จุดประกาย 12 แผนให้เห็นความสำคัญของเรื่องนั้นๆ แล้วดำเนินการด้วยตนเอง ถ้ามองแค่ทำงานให้สอดรับกับ 12 แผนอย่างเดียว ในที่สุดก็จะเจอทางตัน
- ลองมองแผน 13 ให้เป็นเครื่องมือที่จะให้ 12 แผน และ เครือข่ายภายนอกนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ ให้แผน 13 เข้าไปเสริม ถ้าเสริมไม่ได้ ก็ให้ต่อยอดไปเลย โดยยกตัวอย่างเครื่องมือที่ใช้ในการพัฒนาศักยภาพ เช่น
* การจัดการความรู้
* การผลักดันนโยบาย ใช้ evidence-based
* กระบวนการทำงาน
* การประเมิน
* การบริหารโครงการ
* การจัดระบบข้อมูล (MIS)
* แนวคิดใหม่ๆ - นวัตกรรม
ตอนบ่าย มารวมกลุ่มกันใหม่ โดยช่วยกันให้ข้อคิดเห็นในประเด็นที่เป็นไปได้ แต่ไม่สรุป ขอให้ สสส. นำประเด็นไปพิจารณาและดำเนินการต่อ (ซึ่งขอต่อตอนที่ 2 ในวันพรุ่งนี้ค่ะ)
