คำบริกรรมภาวนาว่า "หนอ"

• จากการที่ได้เข้าปฏิบัติธรรมณวัดศาลาดงลาน อ.เกาะคา จ.ลำปาง เพื่อถวายแด่องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระองค์ท่าน ทรงครองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี นั้น มีผู้ปฏิบัติธรรมท่านหนึ่งสงสัยถามดิฉันว่า ทำไมต้องเติมคำว่า "หนอ" ในคำบริกรรมภาวนาทุกครั้ง ดิฉันคิดว่าหลาย ๆ ท่านก็คงสงสัยเหมือนกันจึงขอนำมาเล่าสู่กันฟังค่ะ 
• การที่ต้องเติมคำว่า "หนอ" ในคำบริกรรมภาวนาทุกครั้ง มีจุดประสงค์เพื่อเพิ่มสมาธิให้มีกำลังมากขึ้น เนื่องจากภาษาไทยเป็นคำเดียวโดด ๆ เช่นพอง,ยุบ,ยก,ย่าง,เหยียบ สั้น ๆ อาการที่ตามกำหนดจะยาวกว่าเล็กน้อย จึงให้เติมคำว่า "หนอ" ที่ท้ายคำนั้นๆ ว่า "พองหนอ ยุบหนอ" จึงจะครบพอเหมาะพอดีกับอาการนั้น ๆ
• คำว่า "หนอ" เป็นคำบัญญัติมีความเป็นกลาง ๆ ใช้ได้ทุกสถานการณ์ ไม่ว่าดีใจ "ดีใจหนอ" เสียใจ "เสียใจหนอ" สุข "สุขหนอ" เป็นคำที่ไม่สื่อให้เกิดกิเลสทั้งฝ่ายราคะ และโทสะแต่ถ้า พองจ๊ะ ยุบจ๊ะ เท่ากับแสดงถึงความพอใจ ตกไปสู่ฝ่ายราคะ
• คำว่า"หนอ" เป็นพระดำรัสของพระพุทธเจ้าโดยตรง นำมาจากคำว่า "วต" แปลว่า "หนอ"

ที่มาจากหนังสือ"การปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานตามหลักสติปัฏฐาน 4" พระอาจารย์ดร.ภัททันตะ อาสภเถระ ธัมมาจริยะ อัคคมหากัมมัฎฐานาจริยะ

ณราวัลย์ นันต๊ะภูมิ

1 กรกฎาคม 2549