เมืองแปงกับการให้โอกาสทางการศึกษา
จากการที่ข้าพเจ้ามีโอกาสไปเรียนที่วิทยาลัยหมู่บ้านจอมบึง จ.ราชบุรี ซึ่งภายหลังยกฐานะเป็นวิทยาลัยครู และมหาวิทยาลัย โดยการสอบคัดเลือกชิงทุนการศึกษาปีละ 2,500 บาท ทุนนี้ใช้เป็นค่าอาหาร เครื่องอำนวยความสะดวกทุกอย่าง ซึ่งเขาจัดรับปีละ 70 คนทั่วประเทศ เรียน 5 ปีจบได้วุฒิ ปกศ. มีกิจกรรมที่แตกต่างไปจากสถาบันอื่นๆคือเขาฝึกคนให้กลับไปอยู่ชนบท จึงได้เรียนรู้ทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ โดยเฉพาะวิชาชีพเบื้องต้น นักเรียนส่วนมากจึงมีความรู้ตามหลักสูตรและได้รับคุณธรรมด้านอื่นด้วย เช่น ความขยัน อดทน และมีเพื่อนกระจายอยู่ทั่วประเทศ จากประสบการณ์ดังกล่าวเมื่อมาเป็นครูอยู่หลายปีจนกระทั่งไปสอนที่โรงเรียนปัจจุบันได้พบปัญหาของชุมชนในตำบล ซึ่งอยู่ห่างไกล เด็กใกล้เคียงไม่มีที่เรียน จึงนึกถึงสถาบันที่เคยเรียนมาในอดีต การได้พักนอน เรียนจนจบ 5 ปีที่จอมบึง มาจัดหอพักชั่วคราว นำนักเรียนจากโรงเรียนซึ่งอยู่ห่างไกลมาเรียน และพักนอนที่โรงเรียนโดยได้ขอทุนสนับสนุนจากท่านบุญชู ตรีทอง เป็นกองทุนครั้งแรกทำให้โอกาสของเด็กเกิดขึ้นทันทีในปีนั้น(ปีการศึกษา 2534) แรงบันดาลใจที่คิดทำขึ้นมานี้ มาจากปัญหาของสังคมและพื้นฐานการเคยได้มีโอกาส ประสบการณ์จากสถาบันที่เคยเล่าเรียนมาในอดีต
ปัญหาเด็กจบ ป.6 ไม่มีที่เรียนต่อเนื่องจากโรงเรียนมัธยมศึกษาอยู่ห่างไกล ประกอบกับผู้ปกครองก็มีฐานะยากจน โรงเรียนจึงสำรวจว่ามีเด็กเท่าไหร่ที่ต้องการเรียนต่อ ตอนนั้นโรงเรียนบ้านเมืองแปง มีนักเรียนที่จบชั้น ป.6 แค่ 9 คน จึงรับจากโรงเรียนในตำบลใกล้เคียงอีก 11 คนมาพักนอน รวมนักเรียนที่จะเข้าศึกษาต่อในระดับ ม.1 ทั้งหมดเป็น 20 คน เมื่อเปิดหอพักนอนแล้วปรากฏว่าเด็กที่มาเรียนและพักนอนนั้นไม่ใช่แค่ 11 คนเพราะมีเด็กที่ชั้นอื่นๆอีกที่ไม่มีที่เรียนมาขอเรียนเพิ่มขึ้นอีก รวมเป็นเด็กพักนอน 30 คน ก่อนที่จะเปิดหอพักชั่วคราวได้จัดทำโครงการขอรับการสนับสนุนจากท่านบุญชู ตรีทอง ได้กรุณามอบทุนให้โดยท่านเองก็ไม่เคยได้พบกับข้าพเจ้าเลยจนกระทั่งได้รับเงินและเด็กๆมาพักนอนท่านจึงไปเยี่ยม การให้เด็กมาพักนอนก็ใช้อาคารชั่วคราวมุงด้วยใบตองตึง อาคารไม้ไผ่ ต่อมาหลายปีเกิดผุพังไป เมื่อการคมนาคมสะดวกขึ้น คณะครูบางคนไม่ได้พักนอนจึงให้นักเรียนไปพักตามบ้านพักครูแทน เด็กๆเริ่มแรกมีประมาณ 30 คน มีเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ปีการศึกษา2539 มีถึง 70 คน ต่อมาลดปริมาณลง เนื่องจากส่งให้โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ที่ 22 ( อ.ปาย ) ส่วนที่เหลือปีนี้ มี 30 คน และพักตามชุมชนอีก 9 คนรวมเป็น 39 คน (นักเรียนทั้งหมดมี 192 คน) กิจกรรมที่จัดให้เด็กๆก็ฝึกให้เขามีความขยัน อดทน เช่นการทำอาหารเอง การปลูกผัก เลี้ยงปลา เลี้ยงหมู เวลาปกติก็เรียนเหมือนกับเพื่อนๆ ทั้งโรงเรียน
ด้านดีมีมาก เด็กๆที่ไม่มีโอกาสได้เรียนต่อ ก็ได้เรียนต่อจนจบชั้น ม.3 และไปเรียนต่อที่อื่นจนจบปริญญาตรีก็หลายราย มีรายได้ มีงานทำ คนที่ไม่ได้เรียนต่อก็ไปประกอบอาชีพส่วนตัวที่ได้รับประสบการณ์จากโรงเรียนไปส่วนมากเกินกว่า 90 % จะประสบ
ด้านลบก็มีมากเหมือนกัน การบริการจัดการไม่ได้จัดทำเป็นระบบที่ดี จัดการแบบครอบครัวคือเด็กๆจะอยู่แบบง่ายๆ การพึ่งพาตนเองจึงไม่ดีพอ เป็นภาระของครูที่จะต้องทุ่มเทมากกว่าโรงเรียนอื่นที่ปกติ ผู้ปกครองจึงเห็นว่าโรงเรียนดูแลดีจึงอยากเอาลูกมาฝากที่ไม่ใช่ชั้นมัธยมโดยเฉพาะชาวเขา จึงเป็นภาระมากเกินไป เป็นต้น
เนื่องจากตัวของผู้บริหารโรงเรียน มีเวลาอีกเพียง 5 ปี จึงคิดว่าจะระดมพลังความคิด จากทุกฝ่ายพัฒนากระบวนการจัดการให้เหมาะสม เพื่อให้เด็กๆที่ขาดโอกาสได้มีโอกาสตลอดไป โดยจะระดมความคิดจากตัวตั้งต่อไปนี้ขยายผลรวมหลอมเป็นหลักการเดียวกันดังนี้
1. จะเน้นการปฏิบัติให้เด็กมีงานทำ มีความรู้ความสามารถนำไปประกอบอาชีพได้เมื่อเรียนจบ และมีรายได้โอกาสทำให้โครงการนี้คงอยู่ตลอดไป แม้ว่าใครจะมาบริหารจัดการ ประการสำคัญจะจัดทำเพื่อเทิดพระเกียรติในหลวงทรงมีพระชนม์มายุ 80 พรรษา เช่น
1.1 การเกษตรตามแนวพระราชดำริ (การเลี้ยงหมู เลี้ยงปลา ปลูกผักเลี้ยงชีพและจำหน่าย)
1.2 จะเปิดการเรียนการสอนวิชาช่างยนต์ ช่างเชื่อม ช่างก่อสร้าง ช่างปั้นซีเมนต์บล๊อค จะดำเนินการในปีการศึกษา 2550 จะเริ่มเตรียมการให้เข้ารูปภายในภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2549
1.3 จะกระตุ้นให้เด็กพักนอนให้ตื่นตัว ใฝ่รู้ ใฝ่เรียน ศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง และพยายามจัดหาสื่อด้าน I.T. มาให้บริการนอกเหนือจากการเรียนปกติ
1.4 ปรับปรุงการบริหารจัดการทำให้บุคลากรทุกฝ่ายเต็มใจทำงานอย่างมีความสุข
1.5 จะจัดหากองทุนเพื่อนำมาดำเนินการดังกล่าวข้างต้นให้มีประสิทธิภาพและยั่งยืน
เรื่องของจอมบึง
http://web.src.ku.ac.th/somchai/04%20jombung/index%20JB%2016.html
ศิษยเก่า วิทยาลัยครูหมู่บ้านจอมบึง รุ่น 16
http://school.obec.go.th/tungfak
นายเสงี่ยม เมฆนาคา 089-8988104
ผอ.โรงเรียนบ้านทุ่งแฝก
หมู่15 ตำบลแก้มอ้น อำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรี
สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาราชบุรี เขต 1
อยู่ห่างจากสำนักงานเขตพื้นที่ ประมาณ 60 กิโลเมตร
http://school.obec.go.th/paeng
เว็บไซต์ โรงเรียนบ้านเมืองแปง อ.ปาย จ.แม่ฮ่องสอน
สวัสดีครับอาจารย์
ยินดีที่ได้รู้จักอาจารย์ครับ กระผมนักศึกษาโครงการบัณฑิตคืนถิ่น จากมหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึงครับ พอดีทางอาจารย์ท่านแนะนำอาจารย์ผมก็เลยถือโอกาสติดต่อกลับอาจารย์ กระผมมาจากจังหวัดน่านครับโดยทางมหาวิทยาลัยได้จัดโครงการนี้มาซึ้งได้หายไปเกือบ 50 ปี ไม่ทราบว่าสาเหตุอันใดมหาวิทยาลัยจึงยกเลิกโครงการนี้เมื่อ 50 ปีก่อน(ถ้าอาจารย์ทราบช่วยกรุณาตอบผมด้วยน่ะครับ) ผมเองก็มาเรียนไม่ถึงปี ดีใจและภาคภูมิใจที่มีรุ่นพี่ที่ดีอย่างอาจารย์เป็นตัวอย่างแก่กระผม ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเมื่อจบการศึกษาผมจะสามารถพัฒนาสังคมได้เหมือนอาจารย์บ้าง ถ้ายังไงกระผมต้องขอคำชี้แนะจากอาจารย์ด้วยน่ะครับ ขอขอบพระคุณล่วงหน้าครับ
สวัสดีครับอาจารย์ ผมเป็นหนึ่งในนักศึกษาที่ได้รับโอกาสทางการศึกษาจากทุนโครงการบัณฑิตคืนถิ่น ที่ม.ราชภัฎหมู่บ้านจอมบึง ซึ่งเป็นโครงการที่ดีมากๆสำหรับผม ทำให้คนที่คิดว่าข่าดโอกาศทางการศึกษาเเล้วอย่างผมกลับมามีความหวังอี่กครั้ง เเละผมยังได้รับสิ่งที่มีคุณค่ามากกว่าการเรียนปกติ คือผมได้รับเพื่อน ความรักความอบอุ่นจากครู อาจาร ความสามัคคี การทำงานเป็นทีม และได้รับการฝึ่กงานอาชีพ เช่นในหนึ่งภาคเรียนที่ผ่านมาเราได้ฝึ่กตัดผม และอาจารย์ที่มาดูแลยังฝึ่กสอนเรื่องต่างๆ เช่นการอ่าบน้ำ การซักผ้า การพูด เป็นต้น ผมมีความรู้สึกว่าการได้มาเป็นนักศึกษาโครงการบัณฑิตคืนถิ่นนี้เหมือนกับเป็นการเรียนรู้ทั้งวิชาการและเรียนรู้วิชาชีวิตไปด้วย ผมอย่ากขอบคุณทุกๆคนที่มีส่วนช่วยในโครงการทุนต่างๆในโครงการนี้จากใจจริง "ขอบคุณครับ"
บอบคุณ สมชาย งามยิ่งยวด
ขอบคุณ อาจารย์ขจิต ฝอยทองมากครับ