คนไข้หลายๆ คนของเราจะต้องใช้ยาฉีด insulin บางคนโชคดีมากต้องใช้ insulin หลายๆ ชนิดใน 1 วัน เภสัชกรที่ส่งมอบยามักจะถามคนไข้ก่อนจ่ายยาเสมอว่า ฉีดเป็นแล้วใช่มั๊ยคะ คนไข้ก็จะพยักหน้า แล้วก็จากไป...
ที่ลำปางเภสัชกรงาน ambulatory care ที่ดูแลผู้ป่วยเบาหวานจะมีวันพิเศษ ก็คือวันที่เป็น insulin clinic อันที่จริงไม่ใช่ผู้ป่วยทุกคนในคลินิกที่ใช้ยาแต่เป็นส่วนใหญ่ถึง 90% ที่ใช้ยาฉีด และส่วนใหญ่เป็นผู้ป่วยเบาหวานแบบ hard core คือเป็นมานาน มี complication และที่สำคัญ มีความมั่นใจในตัวเอง “สูง” ดังนั้นก่อนที่ผู้ป่วยจะได้พบแพทย์ก็จะต้องมาทบทวนการใช้ยาโดยเภสัชกรค่ะ เราก็จะใช้อุปกรณ์เสริมได้แก่ “โมเดลหน้าท้อง” เป็นหุ่นที่ตัดมาเฉพาะส่วนหน้าท้องค่ะ อันนี้ได้รับความอนุเคราะห์จากคณะกรรมการส่งเสริมการวิจัยโรงพยาบาลลำปาง ที่เป็นสปอนเซอร์ให้ (ทราบมาว่าอันละ 4,500 บาท)
เวลาจิ้มเข็มลงไปก็จะเหมือนจิ้มพุงจริงๆ ค่ะ
ก่อนอื่นก็จะดูประวัติผู้ป่วยก่อนค่ะ ว่าใช้ insulin แบบไหน pen หรือว่า syringe (แนะนำว่า syringe ให้ใช้แบบ 50 unit นะคะ เพราะถ้าเป็น 100 unit ผู้ป่วยจะมองไม่เห็น scale เนื่องจากระยะห่างจะแคบมากมาก) ประเด็นแรกคือ การเก็บยา ก็จะมีการ์ดตู้เย็น ถามว่า “เก็บยาไว้ตี้ไหนเจ้า” ดังภาพนะคะ ให้คนไข้ชี้ค่ะว่าเก็บไว้ที่เลขอะไร ปรากฏว่า 80 กว่าเปอร์เซ็นต์ เก็บที่ฝา....ก็ต้องให้ความรู้ค่ะว่าให้ย้ายไปไว้ในตู้ที่ตำแหน่งไหน เพราะถ้าเก็บที่ฝาเวลาที่เราเปิดตู้เย็นยาก็จะสัมผัสกับอากาศหนาวที่ลำปาง ทำให้ยาเสื่อมสภาพได้ง่ายค่ะ ดังภาพนะคะ อันนี้เป็นการ์ดเอาไว้ถามคนไข้
คนไข้ก็ชี้ให้เราดูว่าเค้าเก็บยาไว้ที่ไหน ถ้าไม่ถูกต้องก็อธิบายทำความเข้าใจใหม่ค่ะ
ต่อมาเราก็ให้คนไข้อธิบายขั้นตอนการฉีดยาให้เราฟัง และทำให้เราดู แบบนี้ค่ะ
จากนั้นก็สอนวิธีที่ถูกต้องให้กับคนไข้จนมั่นใจว่า ทำได้ถูกแล้ว และสุดท้ายก็คือเขียน pharmacist note ใน OPD card เพื่อแจ้งแพทย์ทราบว่าคนไข้คนนี้ฉีดยาถูกต้องตามสั่ง หรือฉีดผิด จากเท่าไหร่ เป็นเท่าไหร่ ผิดยังไง หรือว่าฉีดยาได้ถูกต้องแล้ว
แล้วเราก็จะทำการ “ติ๊ก” หัวข้อที่คนไข้ทำผิดในแบบฟอร์มเก็บข้อมูลของเราเก็บไว้เป็น patient profile และทำ R2R ในอนาคต...รพ.ไหนมีเทคนิคดีๆ ที่ช่วยคนไข้ให้ฉีดยาได้อย่างถูกต้องอย่าลืมแบ่งปันกันนะคะ
อันนี้ ก็น่ารักครับ คิดได้ไงเนี่ย เภสัชลำปาง
แค่ถาม มันไม่เห็นภาพ ใครก็ตอบได้ อย่าที่คุณปิว่าไว้ละครับ
ให้ลองชี้รูป ลองทำกับพุงปลอม ฮึอึ ทีนี้ละ มั่วไม่มั่ว ได้เห็นกัน
แต่ถ้า Hard core จริง ต้องจิ้มพุงให้ดูเลยครับ หรือจิ้มพุงคนถามก็ได้(หุหุ)
ขำ ขำ นะครับ