อาหารไทย@ ในงานแต่งงาน

ใครจะแต่งงาน ... ให้เตรียมไว้

 

 

 

 

          การเลี้ยงอาหารในงานวิวาห์นั้น แต่ละท้องถิ่นจะมีความแตกต่างกัน ทั้งเรื่องการจัดวาง การเลือกเมนูอาหาร ทั้งนี้ มักจะสอดคล้องกับวัฒนธรรมและคตินิยมประจำท้องถิ่นนั้น เริ่มตั้งแต่การเรียกงานฉลองแต่งงานนี้ จะมีชื่อเรียกต่างกันไปในแต่ละภาค 

          -  ภาคเหนือจะเรียกการ "กินแขก" มีความหมายถึงการเลี้ยงแขก 

           - ภาคอีสานเรียก "กินดอง" หมายถึงการกินเลี้ยงเพื่อเกี่ยวดองเป็นญาติ 

          -  ภาคใต้จะเรียก "กินเนี้ยว" หรือที่เรียกในภาษาถิ่นว่า "มาแกปูโละ" หมายถึงการเลี้ยงฉลองในงานมงคล อาหารในงานแต่งงานจะต้องมีข้าวเหนียว ทานกับกับข้าวต่าง ๆ หรือถ้าทานเป็นของหวานจะโรยน้ำตาลและมะพร้าวขูด เพราะคนท้องถิ่นถือว่าข้าวเหนียวสื่อถึงความรักที่เหนียวแน่นยืนนานระหว่างคู่บ่าวสาวและครอบครัวทั้งสองฝ่าย

          -  ภาคกลาง พิธีมงคลนี้เรียกว่าการ "กินสามถ้วย" หรือ "กินสี่ถ้วย" หมายถึงการเลี้ยงขนมสามอย่างหรื่อสี่อย่าง โดยขนมทั้งสี่อย่างเป็นขนมโบราณแต่ดั้งเดิมของไทย ได้แก่ เม็ดแมงลักน้ำกระทิหรือที่เรียกไข่กบ, สอดช่องน้ำกระทิหรือนกปล่อย, ข้าวตอกน้ำกระทิ หรือนางลอย และข้าวเหนียวน้ำกระทิหรืออ้ายตื้อ ซึ่งทั้งหมดล้วนมีความหมายในทางมงคลทั้งสิ้น ได้แก่...

           เม็ดแมงลักน้ำกระทิ มีลักษณะเป็นเม็ดใสจับกันเป็นแพ คล้ายไข่กบ มีความหมายว่า ให้คู่บ่าวสาว มีลูกมีหลานเต็มบ้าน สมบูรณ์พร้อมหน้า ครอบครัวอบอุ่น เปรียบดั่งกบที่ออกไข่ครั้งละมาก ๆ ส่วนน้ำกระทิหมายถึงความหวานชื่น ลอดช่องน้ำกะทิ มีความหมายให้คู่บ่าวสาวมีความรักยืนยาว จะทำการใดก็ขอให้ผ่านพ้นไปได้ตลอด ประสบความสำเร็จในชีวิตคู่ ดังลักษณะลื่นไหลของลอดช่องนั่นเอง 

           ข้าวตอกน้ำกะทิ มีความหมาย ให้คู่บ่าวสาวมีความรักที่เบ่งบานเฟื่องฟูเช่นเดียวกับข้าวตอก มีความหวานชื่นเหมือนน้ำกะทิ ขอให้ความรักแบ่งบานสวยงามภายใต้กรอบประเพณีอันดีงาม เช่นเดียวกับข้าวตอกที่ไม่เคยกระเด็นออกนอกที่ครอบเวลาคั่วข้าว 

           ข้าวเหนียวน้ำกะทิ มีความหมายว่า ให้คู่บ่าวสาวนั้นรักกันแน่นเหนียวเหมือนข้าวเหนียวและมีความหวานชื่นเหมือนน้ำกะทิ

  

         นอกจากจะมีความความหมายดีแล้ว ขนมทั้ง 4 ชนิดยังเป็นแหล่งพลังงานสำหรับแขกผู้เหนื่อยล้า จากการเดินทาง เพราะในสมัยก่อนการเดินทางมาร่วมงานมงคลไม่ได้สะดวกสบายดังปัจจุบัน ถือเป็นกุศโลบายอย่างหนึ่ง ต่อมาเมื่อการเดินทางสะดวกขึ้น กุศโลบายการเลี้ยงขนมแบบนี้จึงเลิกไป งานแต่งงานจึงมีชื่อเรียกง่าย ๆ อีกอย่างว่า กินเลี้ยงแทน

          นอกจากการกินขนมสามถ้วยหรือสี่ถ้วยแล้ว ในขบวนขันหมากของภาคกลางจะต้องมี "เตียบอาหาร" ที่เน้นอาหารคาวด้วยเช่นกัน เตียบอาหาร ต้องจัดให้มี 3 คู่ขึ้นไป อาหารคาวที่จัดวางในเตียบอาหารได้แก่ ขนมจีบ ขนมจีนน้ำยา และห่อหมก ซึ่งชื่ออาหารล้วนมีความหมายในทางมงคลเช่นกัน 

           ห่อหมก มีความหมายในเชิงให้เจ้าบ่าว-เจ้าสาวนั้น “เออออห่อหมก” กันไปทุกเรื่อง จะได้ไม่ต้องมีเรื่องขัดข้องใจกันนั่นเอง 

           ขนมจีบ ให้คู่แต่งงานรักกันหวานชื่นเหมือนกับช่วงที่จีบกันใหม่ ๆ ซึ่งเป็นความรู้สึกที่หวานชื่นที่สุดของความสัมพันธ์ 

           ขนมจีนน้ำยา ถือเป็นอาหารสำคัญในงานแต่งงานตั้งแต่สมัยก่อนแล้ว โดยเฉพาะขนมจีนที่นำมาใช้จะต้องโรยให้เส้นต่อเนื่องกันและยาวที่สุด เวลาจัดต้องจัดให้สวยงามโดยไม่ตัดให้ขาด เพราะคนโบราณถือว่าเป็นมงคลให้การครองรักยืนยาว เครื่องเคียงของขนมจีนอย่างถั่วงอก ก็ให้ความหมายของความเจริญงอกงาม ถั่วงอกนี้ไม่ใช่แค่ชื่อที่เกี่ยวกับการเติบโตงอกงามเท่านั้น ทางการแพทย์ถือว่า ถั่วงอกมีฮอร์โมนจิบเบอเรลลินช่วยกระตุ้นการเติบโตของต้นไม้ และมีผลต่อการเจริญเติบโตของคนด้วยเช่นกัน หากบริโภคในปริมาณที่เหมาะสม

         

 

อย่างไรก็ตาม เมื่อมีอาหารมลคล ย่อมต้องมีอาหารต้องห้ามในงานแต่งงาน อาหารที่คนสมัยก่อน จะไม่ยอมให้มีเลย ได้แก่ แกงบวน ต้มยำ ยำผัก  ปลาร้า ปลาเจ่า ตลอดจนแกงร้อนและอาหารชนิดอื่นที่ชื่อและลักษณะไม่เป็นมงคล เช่น หมี่กรอบ มีลักษณะหักเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยได้

          ทั้งนี้ อาหารในงานมงคลนี้ ถือเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่แสดงว่าคนไทย มีความละเมียดละไมในการใช้ชีวิตเพียงใด เราจึงต้องช่วยรักษาและถ่ายทอดสิ่งนี้ให้กับคนรุ่นใหม่ต่อไป

 

ที่มา  ครูบ้านนอก.คอม

  

 

 

 

[กศน.อำเภอนายูง อุดรธานี]

วิวาห์เหาะ...แล้วค่ะ ไม่ได้เตรียมเลย

[วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--]

ก่อนถึงการเข้าพิธีกินเหนียว มีขั้นตอนมากมาย

ตั้งแต่การแยบ การสู่ขอ การหมั้นหมาย

เพราะขั้นตอนมากมาย จึงมีวิวาเหาะเหมือน เจ้าหญิงแห่งท้องทะเลบัวแดงบอกมา

[°o.O ปลายฟ้า O.o°]

 

อยากแต่งจังเลย

ขั้นตอนยุ่งยาก จริง ๆ ค่ะ

ว่าจะ "วิวาห์ เหาะ" บ้างเหมือนกัน

แต่มีอุปสรรค ตรงที่ว่า  "ขาดเจ้าบ่าว"  ค่ะ

ทำให้งานวิวาห์  ยังไม่เกิด

๕๕๕

 

[small man]

เพิ่งทราบครับ คำว่า "กินเลี้ยง" มีประวัติความเป็นมาด้วย

           ขอบคุณครับ

[มะนาวหวาน]

• เอ่อ...อ่านดูแล้วก็อยากจะมีพิธี "กินแขก" ก๊ะเขามั่งจังค่ะ (ฮา)
• แต่ยุคเศรษกิจแบบนี้ ไปๆมาๆ กลัวจะโดน "แขกกิน" มากกว่า...อิอิ
• เอาเป็นว่า คู่ไหนรักใคร่ ปรองดอง ก็ทำตามพิธีให้ถูกต้อง แต่อย่ากลายเป็น "ตำน้ำพริกละลายมหาสมุทร" ก็พอเน๊าะ...(อ้าวววว...สุภาษิตใหม่)
• แต่ก็ยัง "รอ" ผู้บ่าว...มาขอจั๊กเตื้อเน้อ...จะได้ใส่ชุดเจ้าสาวมั่งนิ...
• อ้าว...ว่าที่เจ้าบ่าว ทราบแล้วเปลี่ยนนนนนน...
• ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆ มากๆค่ะ.... :)

 

[นงนาท สนธิสุวรรณ]

แม้ผ่านวัยนั้นมานานแล้ว..ยังจำได้ว่าอาหารเลี้ยงแขกในวันสำคัญนี้ คำนึงถึงความหมายที่เป็นมงคลหลายประการดังกล่าวด้วยค่ะ..ขอบคุณที่ไปเยี่ยมนะคะ..

         

[ครูใจดี]

"กินเลี้ยง" มีความเป็นมา  โอ.. ยาวนาน  เป็นเหมือนตำนานเลยค่ะ

อาหารในพิธีแต่งงาน มีความหมายที่เป็นมงคตลทั้งนั้นเลย   ตอนที่แต่งงาน จำไปได้ว่ามีอะไรบ้าง  ฮิ ฮิ ผู้ใหญ่เขาจัดการให้หมด  เรารอเข้าหออย่างเดียว  ฮา...

ขอบคุณมากๆ ที่นำความรู้นี้มาแบ่งปัน

 

[วราภรณ์]

• แวะมาอ่านข้อมูลดี ๆ
• น่าสนใจจริง ๆ
• ขอบพระคุณค่ะ

[ฝันเพ้อ]

ที่จริงก้อวิวาห์เหาะมาตั้งนานแต่ก้อยังแอบฝันว่าพ่อเจ้าปะคุณรุนช่องจะเอ่ยปากขอแต่งงานซักที แต่ก้อฝันค้าง คนอาไร้ซื่อบื้อจริง แค่อยากมีงานแบบนี้ซักนิดส์หนึ่ง