ระบบและกลไกในการควบคุมคุณภาพ

ระบบและกลไก หมายถึง ขั้นตอนการดำเนินงานต่างๆ ที่มีความสัมพันธ์และเชื่อมโยงกันอย่างเป็นระบบ โดยอาศัยบุคลากร ทรัพยากร กฎเกณฑ์ มาตรการ แนวปฏิบัติ และปัจจัยต่างๆ เป็นกลไกให้การการดำเนินงานบรรลุเป้าหมาย การสร้างและพัฒนาระบบและกลไกจัดเป็น  ขั้นตอนหนึ่งในการควบคุมคุณภาพการศึกษาเพื่อกำกับการดำเนินงานของสถาบันให้ได้ผลตามดัชนีชี้วัดคุณภาพ

                   ในส่วนของกลไกการประกันคุณภาพการศึกษานั้น หน่วยงานและคณะกรรมการที่  รับผิดชอบการประกันคุณภาพการศึกษาถือเป็นกลไกที่สำคัญ ซึ่งคณะกรรมการดังกล่าวอาจ    แต่งตั้งขึ้นในระดับสถาบันและระดับคณะ โดยให้มีบทบาทหน้าที่และความสัมพันธ์กับองค์กรอื่นภายในสถาบัน

                   ในส่วนของการเลือกระบบคุณภาพ สถาบันอุดมศึกษาอาจพัฒนาระบบคุณภาพ       ที่เหมาะสมกับลักษณะของสถาบันของตน หรือพิจารณาเลือกระบบคุณภาพที่เป็นสากลซึ่งมี การนำมาใช้กันอย่างแพร่หลาย อย่างไรก็ตามระบบที่นำมาใช้จะต้องเป็นกระบวนการบริหาร  จัดการคุณภาพที่มีการวางแผน มีการดำเนินการควบคุม ตรวจสอบ ประเมิน และปรับปรุงตาม      องค์ประกอบของคุณภาพที่กำหนดอย่างต่อเนื่อง

                ระบบคุณภาพโดยทั่วไป หมายถึง โครงสร้าง กระบวนการ ระบบและทรัพยากรต่างๆ ในองค์การที่จำเป็นในการจัดการคุณภาพ ระบบคุณภาพในปัจจุบันมีหลายรูปแบบแตกต่างกันออกไป แต่ไม่ว่าจะเป็นระบบคุณภาพใด สาระสำคัญอยู่ที่กระบวนการบริหารจัดการคุณภาพที่มีการวางแผนคุณภาพ มีการควบคุม ตรวจสอบ ประเมิน และปรับปรุงการดำเนินงาน เพื่อมุ่งสู่การพัฒนา

คุณภาพอย่างต่อเนื่อง  ส่วนตัวอย่างระบบคุณภาพที่มีการใช้อย่างแพร่หลายจนถือกันว่าเป็นระบบสากล ได้แก่  ระบบ QC (Quality Control) ระบบ ISO (The International Organization for Standardization) ระบบ TQM (Total Quality Management)  ระบบ The Malcolm Baldrige National Quality Award  ระบบ CIPP (การประเมินด้านบริบท (Context) ด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ด้านการดำเนินการ(Process) และด้านผลผลิต (Product))  ระบบ Input - Process – Output  ระบบ PDCA Cycle for Problem Solving  และระบบ AAA (Accrediting Association of Seventh-day Adventist Schools, Colleges, and Universities) เป็นต้น