ปัจจัยสำคัญประการหนึ่งที่มีผลต่อความสำเร็จในการประกอบอาชีพ คือ
ตัวผู้ประกอบ
อาชีพจะต้องมีความสนใจ ความถนัด ความสามารถ ทักษะทางอาชีพ
รวมทั้งคุณสมบัติที่
พึงมีในการประกอบอาชีพนั้น ๆ
ดังนั้นผู้ที่ตัดสินใจประกอบอาชีพอย่างใดอย่างหนึ่งจึงต้อง
สำรวจ วิเคราะห์ตนเองให้รู้จักและเข้าใจตนเอง โดยพิจารณาด้านต่าง ๆ
ต่อไปนี้
1. ด้านความสนใจ ความชอบ ความต้องการ
ควรจะพิจารณาว่าตนเองมีความสนใจ
ความชอบ ความต้องการที่จะประกอบอาชีพใดบ้าง เพราะเหตุใด
2. ด้านความรู้ ความสามารถ ความถนัด
ควรจะพิจารณาว่าอาชีพที่สนใจจะทำนั้น
ต้องใช้ความรู้ ความสามารถ ความถนัด ทักษะทางอาชีพนั้น ๆ หรือไม่
ถ้ายังไม่มีหรือ
ยังขาดอยู่ จะสามารถหาความรู้หรือทักษะเพิ่มเติมได้อย่างไร
หรือจะแก้ปัญหาโดยหา
ผู้ร่วมงานที่มีความรู้นั้น ๆ ได้หรือไม่ อย่างไร
3. ด้านคุณลักษณะที่พึงมีในการประกอบอาชีพนั้น ๆ เนื่องจากคุณลักษณะ
นิสัย ที่จำเป็นสำหรับผู้ประกอบการในแต่ละอาชีพจะมีความแตกต่างกัน
เช่น
ผู้ประกอบอาชีพผลิตสินค้าหรือจำหน่ายสินค้า
ควรเป็นผู้มีนิสัยกล้าได้กล้าเสีย
มีความอดทน มีความรู้ทันต่อเหตุการณ์ รู้ความต้องการของตลาด
รู้กลยุทธ์การแข่งขันด้านตลาด
ผู้ประกอบอาชีพด้านบริการ ควรเป็นผู้ที่มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี
มีความยิ้มแย้มแจ่มใส
ชอบให้บริการผู้อื่น ๆ อดทน อดกลั้น ฯลฯ
ผู้ประกอบอาชีพรับจ้าง ควรเป็นผู้ที่มีความกระตือรือร้น ขยัน อดทน
ยอมรับกฎเกณฑ์
มีความซื่อสัตย์
นอกจากนี้ จากการศึกษาวิจัยพบว่า
คุณลักษณะที่สำคัญของบุคคลที่จะประสบความ
สำเร็จในการประกอบอาชีพนั้น ประกอบด้วย
1. ความขยันอดทน ทำงานประเภทหนักเอาเบาสู้ ไม่ท้อถอยในการทำงาน
2. ประหยัด
3. ฉลาดมีไหวพริบ
4. มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
5. รู้เท่าทันคน เหตุการณ์ และมองเห็นการณ์ไกล
6. ซื่อสัตย์ มีคุณธรรม
7. มีมนุษยสัมพันธ์ดี
8. มีสุขภาพดี
9. มีความสามารถและความถนัดในงานอาชีพ
10. มีทัศนคติที่ดีต่ออาชีพที่ทำ รักงานที่ทำ
11. ตรงต่อเวลา มีความรับผิดชอบ
12. ใฝ่หาความรู้ แสวงหาแนวทางใหม่ในการทำงาน
