ท.ณเมืองกาฬ
นาย ทรงศักดิ์ พิราบขาว ภูเก้าแก้ว

อีสานบ้านเฮา


ฮักแพงกันเด้อ

       

 

      าคอีสานดินแดนแห่งอารยะศิลปวัฒนธรรมประเพณีอันทรงคุณค่า  ดินแดนแห่งความหลากหลายทางเชื้อชาติศาสนากับมิตรภาพของผู้คน ที่ยังคงติดตาตรึงใจผู้มาเยือนอย่างมิรู้ลืม  สถานที่ท่องเที่ยวตามธรรมชาติที่มีความงดงามเหมาะแก่การพักผ่อน โบราณสถานโบราณวัตถุที่สร้างขึ้นจากฝีมือบรรพบุรุษชาวอีสาน ด้วยความประณีตบรรจง ดินแดนที่มีมนขลังนี้ยังคงเปิดประตูต้อนรับทุกท่านให้มาเยี่ยมเยือน  และสัมผัสกับกลิ่นไอของความเป็นอีสาน   สัมผัสกับวิถีชีวิตอันเรียบง่ายแต่คงไว้ซึ่งความเป็นเอกลักษณ์ ของความเป็นอีสานของชาวอีสาน  เราให้ข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับภาคอีสาน ทั้งข้อมูลทางด้านภูมิศาสตร์และด้านสังคมของภาคอีสานที่ท่านอาจยังไม่รู้ หรือท่านกำลังเสาะหาข้อมูล

        ประวัติภาคอีสาน ที่จริงคำนี้เรียกมาไม่นานมานี้เองครับ  คำว่า อีสาน ไม่ใช่ชื่อชนชาติ หรือเชื้อชาติ แต่เป็นการนำชื่อทิศอีสาน (ทิศตะวันออกเฉียง)  มาตั้งเป็นชื่อมณฑลอีสาน  เมื่อปี พ.ศ. 2443  ก่อนหน้านั้นเรียกหัวเมืองลาว เมื่อพระบามสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่ทรงปฏิรูปการปกครองจากเมืองขึ้นแบบโบราณ  ทรงส่งข้าหลวงใหญ่กำกับราชการอยูที่เมืองจำปาศักดิ์ เมื่อ พ.ศ. 2433  เพื่อดูแลหัวเมืองลาวให้ใกล้ชิดยิ่งขึ้น ดังนี้

       1. หัวเมืองลาวตะวันออก  เช่น  จำปาศักดิ์  สีทันดร  อัตปือ  สาละวัน  สุรินทร์  สังขะ  เดชอุดม  เป็นต้น

       2. หัวเมืองลาวตะวันออกเฉียงเหนือ  เช่น อุบลราชธานี  กาฬสินธุ์  มหาสารคาม ร้อยเอ็ด  ยโสธร  ศรีสะเกษ เป็นต้น

        3. หัวเมืองลาวฝ่ายเหนือ  เช่น    หนองคาย  เชียงขวาง  บริคัณฑนิคม  คำเกิด  คำม่วน  สกลนคร  มุกดาหาร  ขอนแก่น  เป็นต้น

        4. หัวเมืองลาวฝ่ายกลาง  เช่น  นครราชสีมา  ชนบท  ภูเขียว

(เรียบเรียงจาก อุบลราชธานี 200 ปี, 2535)

       ต่อมา พ.ศ. 2440 (รศ. 116) ทรงโปรดเกล้าตรา พรบ.ปกครองท้องที่ ก็มีคำเรียก มณฑลลาวกาว ลาวเฉียง  ลาวเหนือ เป็นต้น 

        เหตุผลระหว่างการรุกคืบเอาดินแดนลาวของฝรั่งเศส  หรือพระราโชบายการปฏิรูปการการปกครองของ รัชกาลที่ 5 จะเป็นประการใดก็ตาม   พ.ศ. 2442  ทรงให้มีการยกเลิก  การเรียกว่า ลาว สำหรับคนในภูมิภาคนี้ "แต่นี้สืบไปให้เจ้าหน้าที่แต่ละแผนก  ทุกหัวเมืองใหญ่น้อย  ในมณฑลตะวันออกเฉียงเหนือ  เมื่อจะมีการสำรวจสำมะโนครัว  หรือหากมีราษฎรมาติดต่อที่จะใช้แบบพิมพ์ทางราชการ  ให้ปฏิบัติใหม่โดยการกรอกในช่องสัญชาตินั้นว่า  ชาติไทยบังคับสยาม  ทั้งสิ้น  ห้ามมิให้ลงหรือเขียนในช่องสัญชาติว่า  ชาติลาว  ชาติเขมณ  ส่วย  ผู้ไทย ฯลฯ ดังที่เคยปฏิบัติมาก่อนเป็นอันขาด..."  (อุบลราชธานี 200 ปี : 30) ในหนังสือ "อีสาน" สำนักพิมพ์ศิลปวัฒนธรรม/มติชน โดยสุจิตต์  วงศ์เทศ สรุปไว้ว่า  ผู้คนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือก็ได้รับการประกาศว่าเป็นคนไทยอย่างเป็นทางการตั้งแต่นั้นมา 

       พ.ศ. 2443 ทรงดำรัสว่าชื่อมณฑลบางมณฑล  เช่น มณฑลตะวันออก  มณฑลตะวันออกเฉียงเหนือ  มณฑลตะวันตกเฉียงเหนือ  เป็นคำยาวเรียกยาก  ทรงพระราชดำริว่า  ชื่อทิศของโบราณมีอยู่เป็นคำสั้นเรียกง่าย  จึงโปรดเกล้า ฯ เปลี่ยนชื่อมณฑล เช่น  มณฑลตะวันออก เป็น มณฑลบูรพา  มณฑลตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นมณฑลอีสาน  เป็นต้น

        ปัจจุบันเมื่อแบ่งเป็นภาคเหนือ  ใต้  กลาง  ตะวันออก  ตะวันออกเฉียงเหนือ  จึงเรียกประชาชนจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือว่า  ชาวอีสาน ที่จริงแล้วความจริงก็คือความจริง  คนไทยท้องถิ่นต่าง ๆ ล้วนเป็นผู้สืบเชื้อสายมาจาก ชนชาติต่าง ๆ ทั้งสิ้น เช่น มอญ ลาว เขมร กะเหรี่ยง  ไทยใหญ่ มลายู เป็นต้น

        ผมเกิดมาสมัยเด็กมักได้ยินคำดุเด็กให้กลัวว่า  "ไทย มา ไทยมา...ไทยสิมาตอนหำ..เซาฮ้องไห้ถะแม" ถ้าไปทำงานกรุงเทพ ฯ ก็ว่า "ไปไทย  ไทเที่ยวไทย" คนโบราณเขาพูดไว้เข้าใจง่ายชัดเจน  ดังนั้นคนไทยอีสาน  อย่าอายที่จะยอมรับว่า เว่าลาว  ฟังหมอลำ กินปลาแดก เพราะเราเป็นคนไทยภูมิภาคท้องถิ่นที่พูดภาษาไทยลาว  มีประเพณีฮีต 12  คลอง 14  ที่แสนงาม  มีศิลปะดนตรีร้องรำที่แสนม่วนและงามสะออน  อยากให้แยกความเข้าใจให้ดีครับ  เพราะคำว่าอีสานเพิ่งมีนำมาใช้พร้อม ๆ กับการปฏิรูปการปกครองไทย  ในสมัยฝรั่งเศสคืบรุกเข้าครองแผ่นดินของชนลาวมานี่เอง และสามารถศึกษาได้จากหนังสือประวัติศาสตร์การปกครองในรัชการที่ 5 ได้ทั่วไป

         การแบ่งเขตปกครองประเทศสมัยใหม่  กับสายเลือดวงศ์วานเชื้อ  เราต้องยอมรับและผูกพันธ์ด้วยความรู้สึก ทั้งสำนึกในคุณแผ่นดินและเคารพในเชื้อสายและประวัติศาสตร์ท้องถิ่นของตนเอง....ด้วยความรักชาติไทยเราครับ

 student.nu.ac.th/isannu/999/index1.htm

เรือนไทยภาคอีสาน

เรือนไทยภาคอีสาน

เรือนไทยภาคอีสาน เป็นหนึ่งในเรือนไทย 4 ภาคของไทย แบ่งออกได้เป็นการ ปลูกเรือนในลักษณะชั่วคราว กึ่งถาวร หรือเรือนถาวรประเภทของเรือนอีสาน

 student.nu.ac.th/isannu/999/index1.htm

filmsick.exteen.com

88254921375fq9.jpg

oknation.net

    ภาคอีสาน เป็นเขตหรือภาคหนึ่ง ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของไทย อยู่บนที่ราบสูงโคราช มีแม่น้ำโขงกั้นเขตทางตอนเหนือและตะวันออกของภาค ทางด้านใต้จรดชายแดนกัมพูชา ทางตะวันตกมีเทือกเขาเพชรบูรณ์และเทือกเขาดงพญาเย็นเป็นแนวกั้นแยกจากภาคเหนือและภาคกลาง

   การเกษตรนับเป็นอาชีพหลักของภาค แต่ด้วยสภาพอากาศที่ร้อนและแห้งแล้ง รวมถึงปัจจัยอื่นๆ ทางด้านสังคมเศรษฐกิจ ทำให้มีผลผลิตที่น้อยกว่าภาคอื่นๆ

    ภาษาหลักของภาคนี้ คือ ภาษาอีสาน แต่ภาษาไทยกลางก็นิยมใช้กันแพร่หลายโดยเฉพาะในเมืองใหญ่ ขณะเดียวกันยังมีภาษาเขมร ที่ใช้กันมากในบริเวณอีสานใต้ นอกจากนี้ยังมีภาษาถิ่นอื่นๆ อีกมาก เช่น ภาษาผู้ไท ภาษาโส้ ภาษาไทยโคราช เป็นต้น

ภาคอีสานมีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่โดดเด่น เช่น อาหาร ภาษา ดนตรีหมอลำ และศิลปะการฟ้อนรำที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ เป็นต้น

ภาคอีสาน มีเนื้อที่มากที่สุดของประเทศไทย ประมาณ 168,854 ตารางกิโลเมตร หรือมีเนื้อที่ร้อยละ 33.17 เทียบได้กับหนี่งในสามของพื้นที่ทั้งหมดของประเทศไทยได้จัดว่าเป็นพื้นที่ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย เทือกเขาที่สูงที่สุดในภาคอีสานคือ ยอดภูหลวง และภูกระดึงซึ่งเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำสายสำคัญของชาวอีสานในหลายจังหวัดด้วยกัน เช่น ลำตะคอง แม่น้ำชี แม่น้ำพอง แม่น้ำเลย แม่น้ำพรม แม่น้ำมูล

 จังหวัดในภาคอีสาน

 

ภาคอีสานมีจังหวัด ในความปกครองทั้งหมด 19 จังหวัด ดังนี้

 อาหารหลักของชาวอีสาน

http://www.click2member.com/viewthread.php?tid=547

คำสำคัญ (Tags): #สงบ
หมายเลขบันทึก: 311911เขียนเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2009 19:18 น. ()แก้ไขเมื่อ 20 มิถุนายน 2012 16:35 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (12)

ว่างๆ ก้อจ่ายผญาให้ฟังนำแน่...ครับ

ขอบคุณครับคุณ 417

  • ที่แวะมาเยี่ยม มาทักทาย
  • มาเรียนรู้ มูลมังอีสาน ด้วยกัน
  • โขคดีมีสุขนะครับ

อยู่บุรีรัมย์ค่ะคนอีสานมีดีค่ะโตนานแล้วเพิ่งเห็นตราจังหวัดของตัวเองค่ะ

  • ขอบคุณครับคุณ กิ่ง
  • ที่แวะมาเยี่ยม มาทักทาย
  • โชคดีนะครับ

สวัสดีครับ

อีสานนี่มีดีอยู่หลายอย่าง ไผ่ว่าเมืองอีสานฮ่างทางนี้ให้ชื่นชม พี่น้องเอ้ย...

ผมลูกหลานย่าโมครับ

สวัสดีครับคุณทรายน้อย

  • ขอบคุณมากที่แวะมาเยี่ยม มาทักทาย
  • โชคดีนะครับ

สวัสดีครับ

แวะมาเบิ่ง กะคิดฮอดบ้าน ฮั่นแน่ว (ฮั่นแน่ว = สร้อยคำเมืองเลย แปลว่า "ด้วยประการฉะนี้/นั่นนะสิ")

 

ขอบคุณมากๆครับคุณไทเลย-บ้านแฮ่

  • ที่แวะมาเยี่ยม มาทักทาย
  • มาเบิ่งอีสานบ้านเฮา นำกัน
  • โชคดีนะครับ

ขอบคุณเด้อคุณ เส ที่มาเยี่ยม มาทักทาย

ประทับจริงๆ เป็นเรื่องละเอียดอ่อนที่ให้ความรู้มากจริงๆ ขอบคุณที่ให้ความรู้

ขอบคุณมากค่ะกับสิ่งดีๆ บ่เคยได้ฮู้มากอนเลยค่ะ ว่าความเป็นมาแต่กอนภาคอีสานบ้านเฮา สิค่อยๆอานและศึกษาค่ะ


พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท