เภสัชกรประจำหมู่บ้าน

งานชุมชนเป็นงานที่ไม่มีวันจบ เป็นงานศิลปะชั้นสูงไม่ใช่ขั้นต่ำ หรืองานพื้นๆ

สรุปผลงาน อสม.ดีเด่น สาขาที่ 10 การจัดการสุขภาพชุมชน บ้านศรีสุข

ภก.ศุภรักษ์ ศภเอม

นางสมสนิท ฐานะ เป็น อสม. ตั้งแต่ปี พ.ศ.2538 ปัจจุบัน เป็นประธาน อสม.บ้านศรีสุข นอกจากนี้ยังเป็นประธานกลุ่มสตรีประจำหมู่บ้าน ประธานกลุ่มออมทรัพย์ และประธานกลุ่มโรงสีชุมชนอีกด้วย

การบริหารงานด้านสุขภาพของบ้านศรีสุข นั้นจะเน้นการป้องกันโรคส่งเสริมสุขภาพ และดูแลผู้ป่วย ไปพร้อมๆกัน โดย อสม.ทุกคนในหมู่บ้านจะร่วมแรงร่วมใจกัน กันทำงานด้านสาธารณสุขในยามว่าง ร่วมกันโดยมีกิจกรรมที่น่าสนใจได้แก่ การชักชวนชาวบ้านมาวิ่งออกกำลังกายตอนเช้ามืด การเยี่ยมบ้านผู้ป่วย การบริการล้างแผล การจ่ายยาสามัญประจำบ้าน การประชุมประจำหมู่บ้าน และการตรวคัดกรองโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง

การดำเนินงานดูแลสุขภาพของหมู่บ้านศรีสุข จะทำการสำรวจประชาชนในหมู่บ้านทุกคน แล้วนำมาเขียนรายชื่อคนทุกคน ที่อยู่อาศัยจริงในหมู่บ้าน พร้อมทั้งจัดทำผังเครือญาติ โดยแบ่งประชาชนออกเป็น 4 ประเภทคือ หนึ่งประชาชนสุขภาพดี ประชาชนที่มีความเสี่ยง ประชาชนที่เจ็บป่วย ประชาชนที่เจ็บป่วยหนัก โดยประชาชนที่เจ็บป่วยหนัก นั้นหมอประจำหมู่บ้านจะเป็นผู้ดูแลโดยตรง ในผังเครือญาตินั้นจะมีรายละเอียดพิเศษเพิ่มเติม ในแต่ละคนว่าจำเป็นต้องดูแลสุขภาพอย่างไร สำหรับคนป่วยแต่ละคนจะมี แผนการดูแลสุขภาพโดยละเอียดแจกให้ อสม. และผู้ป่วยเก็บไว้ใช้เป็นข้อมูลในการดูแลตนเอง

การส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคของบ้านศรีสุข จะเน้นให้คนทุกคนมาออกกำลังกายร่วมกันตอนเช้าจะเป็น กลุ่มวิ่ง ส่วนตอนเย็นจะเป็นกลุ่มเต้นแอโรบิก นอกจากนี้ จะมีการชักชวนผู้ที่ติดเหล้า และติดบุหรี่ มาเข้าโครงการเลิกเหล้า เลิกบุหรี่เป็นประจำอยู่อีกด้วย ในปี พ.ศ. 2551 นี้ บ้านศรีสุข ได้รับการสนับสนุนงบประมาณ จาก สสส. ในการดำเนินโครงการป้องกันโรคเบาหวาน โดยจะเน้นในคนอ้วน คนที่ครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน หรือมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง มาวิ่งออกกำลังกาย ลดอาหารที่มีไขมัน และลดน้ำหนัก

การดำเนินงานด้านสุขภาพ ของบ้านศรีสุข ไม่ได้อยู่อย่างโดดเดี่ยว เนื่องจากบ้านศรีสุขได้เป็นสมาชิกเครือข่าย อสม.พันธุ์ใหม่ อำเภออุบลรัตน์ ซึ่งประกอบด้วยหมู่บ้านต่างๆ ดังต่อไปนี้ บ้านหนองแต้ บ้านศรีสุข บ้านหนองไหล บ้านท่าพระยาณรงค์ บ้านโนนราศรี และบ้านพระพุทธบาท เครือข่าย อสม.พันธุ์ใหม่จะมีโครงการที่ทำร่วมกันต่างๆ มากมายได้แก่ โครงการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน โครงการป้องกันโรคเบาหวาน โครงการส่งเสริมกลุ่มออกกำลังกาย โครงการเยี่ยมบ้านผู้ป่วย โครงการคัดกรองโรคเต็มร้อย โครงการเลิกเหล้า-เลิกบุหรี่ โครงการเฝ้าระวังภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ โครงการวิจัยและพัฒนาท้องถิ่นให้พ้นจากความยากจน ฯลฯ การทำงานของเครือข่าย อสม.พันธุ์ใหม่จะมีการประชุมกันทุกเดือน เพื่อวางแนการทำงานร่วมกัน อีกทั้งยังมีการทำกิจกรรมสุนทรีสาธก โดยให้ อสม.แต่ละคน เล่าเรื่องงานที่ตนภาคภูมิใจ ที่ได้ทำงานเพื่อประชาชน ซึ่งสมาชิกทุกคนต้องตั้งใจฟัง เรื่องเล่าของแต่ละคน และชื่นชม ผลงาน ของ อสม.พันธุ์ทุกคน อย่างจริงใจ ซึ่งส่งผลอย่างมากมายมหาศาล ต่อขวัญและกำลังใจในการทำงาน ของ อสม.พันธุ์ใหม่

นอกจากนี้ อสม.แต่ละคน ยังเรียนรู้เทคนิคการทำงานของกันและกันได้เป็นอย่างดี ด้วยการพูดคุยกันอย่างไม่เป็นทางการ ยกตัวอย่างเช่น บ้านหนองแต้ จะเก่งเรื่องการส่งเสริมการออกกำลังกาย ส่วนบ้านศรีสุขจะเก่งเรื่องการเยี่ยมบ้านผู้ป่วย อสม.ของสองหมู่บ้านจะพูดคุยแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งกันละกัน ปัจจุบัน ทั้งบ้านศรีสุขและบ้านหนองแต้ ต่างก็มีความเชี่ยวชาญในการเยี่ยมบ้านผู้ป่วย และส่งเสริมการออกกำลังกายไปพร้อมๆ กัน

การเยี่ยมบ้านผู้ป่วย ถือว่าเป็นกิจกรรมที่ได้ผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจมากเนื่องจากส่งผลให้ อสม. มีทัศนคติที่ดีในการทำงานด้านสุขภาพ โดย อสม.จะได้รับการฝึกสอน เรื่องการเยี่ยมบ้านผู้ป่วยจากหมอประจำหมู่บ้าน มีการเรียนรู้ภาคทฤษฎี ด้วยการฟังบรรยาย และทำแบบฝึกหัด ส่วนภาคปฏิบัติ อสม. จะร่วมกับหมอประจำหมู่บ้าน ออกเยี่ยมบ้านผู้ป่วยไปพร้อมๆ กันในช่วงแรก และบางครั้งที่มี เคสที่น่าสนใจจะเรียนรู้ร่วมกัน การเยี่ยมบ้านผู้ป่วยมีหลักการดังนี้ ในช่วงแรกของการเยี่ยมบ้านเป็นการไปสร้างความคุ้นเคยสนิทสนม ระหว่างอสม.กับผู้ป่วยให้ดีขึ้น ขั้นต่อมา อสม.จึงค่อยๆ เก็บข้อมูลต่างเกี่ยวกับผู้ป่วยให้มากที่สุด โดย อสม.ต้องพยายามเข้าอกเข้าใจผู้ป่วยในฐานะ มนุษย์คนหนึ่งโดยเครื่องมือที่ใช้ในขั้นนี้ก็คือ การเก็บประวัติชีวิต และกิจวัตรประจำวันของผู้ป่วย ในขั้นตอนนี้ บางครั้ง อสม. อาจสังเกตเห็นความผิดปกติบางอย่างของผู้ป่วยซึ่งสามารถโทรปรึกษาหมอประจำหมู่บ้านได้ ซึ่งขั้นตอนนี้เองทำให้อสม.ค้นพบปัญหาใหม่ๆ ของผู้ป่วยมากมาย ซึ่งปัญหาบางอย่างโรงพยาบาลไม่เคยรู้มาก่อน เช่นผู้ป่วยบางรายไม่ยอมกินยาเลย แต่จะเอายาไปซ่อนไว้ ผู้ป่วยบางคนปัสสาวะบ่อยๆ แต่ไม่คิดว่าผิดปกติ ก็เลยไม่ไปโรงพยาบาลเสียที แท้จริงแล้วผู้ป่วยเป็นเบาหวาน ผู้ป่วยบางรายกินยาแก้ปวดหัวบ่อยๆ แท้จริงแล้วเป็นความดันโลหิตสูง

ผลลัพธ์ที่สำคัญที่สุดของการเยี่ยมบ้านผู้ป่วย ก็คือ ชาวบ้านให้การยอมรับ อสม.มากขึ้น เนื่องจาก เห็นความจริงใจและทุ่มเท ของอสม.ในการเยี่ยมผู้ป่วยถึงบ้านอย่างเอาใจใส่

เขียนใน GotoKnow โดย นาย ศุภรักษ์ ศุภเอม
ใน งานปฐมภูมิ

คำสำคัญ (Tags): #km#งานปฐมภูมิ#เภสัชกร

หมายเลขบันทึก: 299273เขียนเมื่อ 20 กันยายน 2009 20:29 น. ()แก้ไขเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2012 09:35 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน