แมลงวัน

การควบคุมแมลงวันโดยวิธีกล วิธีนี้ไม่ได้ลดประชากรของแมลงวันในธรรมชาติ แต่เป็นการป้องกันแมลงวันไม่ให้เล็ดลอดเข้ามาในอาคาร หรือกำจัดแมลงวันที่เล็ดลอดเข้ามาได้จำนวนน้อย ได้แก่ การใช้มุ้งลวด การใช้ไม้ตีแมลงวัน การใช้กรงดักแมลงวัน เป็นต้น
ตัวอย่างกล่องดักแมลงวัน

- การวางเหยื่อพิษสำเร็จรูป (Bait) จะดำเนินการวางสารเคมีเหยื่อภายในกล่องดักแมลงวัน (Bait Station) ซึ่งมีลักษณะดังนี้คือ เป็นกล่องลักษณะสี่เหลี่ยม มีฝาปิดใสสองชั้น ซึ่งเมื่อแมลงวันบินเข้าไปกินเหยื่อสดที่อยู่ในกล่อง ทันทีที่กินเสร็จแมลงวันจะบินขึ้น และจะติดอยู่ที่ฝาชั้นที่สอง ส่วนของตัวกล่องนั้นมี มีรูอยู่โดยรอบกล่อง เพื่อให้แมลงวันสามารถบินผ่านเข้าไปได้ หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่จะนำกล่อง และแมลงวันภายในกล่องไปกำจัดต่อไป โดยการวางกล่องเหยื่อนั้น จะวางตามจุดที่กำหนด และความเหมาะสมของสถานที่ สำหรับการวางกล่องเหยื่อ คือ วาง ณ แหล่งหากินของแมลงวัน โดยดูจากสภาพแวดล้อมที่เหมาะสำหรับการหากิน เช่น ห้องอาหาร ห้องครัว ส่วนผลิต จุดพักขยะ เป็นต้น ซึ่งหากจุดที่ดำเนินการวางกล่องดัก อยู่ใกล้แหล่งบริเวณที่มีอาหารของแมลงวัน การวางสารเคมีเหยื่อ อาจต้องใช้เหยื่ออาหารสดคลุกปนกับสารเคมีเหยื่อ เพื่อเป็นการดึงดูดมากขึ้น แต่วางสารเคมีเหยื่อนั้นต้องคำนึงถึงความปลอดภัยและการปนเปื้อนด้วย ดังนั้นหากจุดที่วางเป็นบริเวณภายในส่วนการผลิต อาจจะใส่เหยื่ออาหารสดในกล่องอย่างเดียว เพื่อเลี่ยงต่อการปนเปื้อนในอาหาร การใส่สารเคมีเหยื่อที่วางในกล่องดักแมลงวันนั้น ช่วยป้องกันสัตว์อื่นไปกิน ไม่ควรวางสารเคมีบนพื้น หรือโยนทั่วไป ทั้งนี้สารเคมีจะเสื่อมสภาพ และอาจปนเปื้อนในอาหาร หรือสัตว์อาจไปกินเกิดอันตรายได้

การควบคุมแมลงวันโดยวิธีกายภาพ ไม่ค่อยมีประสิทธิภาพดีนักสำหรับแมลงวัน แต่ก็มีใช้กันมากตามศูนย์อาหารในห้างสรรพสินค้า โรงอาหาร โรงพยาบาล เช่น กับดักไฟฟ้า เป็นต้น

การควบคุมแมลงวันโดยชีววิธี ใช้สิ่งมีชีวิตในธรรมชาติมาช่วยทำลายแมลงวัน ทั้งระยะไข่ ตัวอ่อน ดักแด้ และตัวเต็มวัย ได้แก่

- ตัวห้ำ (predators) เป็นสัตว์ที่กินแมลงวันเป็นอาหาร เช่น แมงมุม แมลงหางหนีบ ตั๊กแตนตำข้าว มด จิ้งจก กบ คางคก และนก นอกจากนี้ไรบางชนิดกินไข่ และตัวอ่อนแมลงวันเป็นอาหารด้วย
- ตัวเบียน (parasitoids) เป็นสัตว์ที่มีตัวอ่อนเข้าไปอาศัยอยู่ในตัวอ่อนของแมลงวัน ทำให้ระยะตัวอ่อนของแมลงวันตาย เช่น แตนเบียน แมลงวันก้นขน และด้วงก้นกระดก
- ใช้จุลินทรีย์ ได้แก่ เชื้อแบคทีเรีย Bacillus thuringiensis และเชื้อรา Entomopthora sp.
- การใช้เหยื่อสด ใส่ลงในกล่องดักแมลงวัน ซึ่งมีลักษณะดังนี้คือ เป็นกล่องลักษณะสี่เหลี่ยม มีฝาปิดใสสองชั้น ซึ่งเมื่อแมลงวันบินเข้าไปกินเหยื่อสดที่อยู่ในกล่อง ทันทีที่กินเสร็จแมลงวันจะบินขึ้น และจะติดอยู่ที่ฝาชั้นที่สอง ส่วนของตัวกล่องนั้นมี มีรูอยู่โดยรอบกล่อง เพื่อให้แมลงวันสามารถบินผ่านเข้าไปได้ หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่จะนำกล่อง และแมลงวันภายในกล่องไปกำจัดต่อไป โดยการวางกล่องเหยื่อนั้น จะวางตามจุดที่กำหนด และความเหมาะสมของสถานที่ สำหรับการวางกล่องเหยื่อ คือ วาง ณ แหล่งหากินของแมลงวัน โดยดูจากสภาพแวดล้อมที่เหมาะสำหรับการหากิน เช่น ห้องครัว ส่วนผลิต จุดพักขยะ

นางสาวปริฉัตร  พฤกษะวัน ปี4