ปิดหู...ปิดตา...ปิดปาก...แล้วเปิดใจกันบ้างได้ไหม?

ควรฝึกความอดทน อดกลั้น ฝึกรอคอย ซึ่งข้อดีประการหนึ่งคือ ทำให้อารมณ์โกรธที่ครุกรุ่นเจือจางและเย็นลง ทำให้มองเห็นสิ่งต่าง ๆ สว่างชัดขึ้น

การอยู่รวมกันในสังคม…”มนุษย์” ย่อมหลีกหนีไม่พ้นปัญหาความขัดแย้ง ซึ่งถือเป็นเรื่องปกติของการอยู่รวมกับผู้คนในชนหมู่มาก และเป็นเรื่องธรรมดาหากความขัดแย้งนั้นอยู่ในระดับที่สังคมรับได้ ความขัดแย้งมีระดับความรุนแรงแตกต่างกัน ทั้งในระดับน้อยไปจนถึงระดับมาก ความขัดแย้งในระดับน้อยอาจเริ่มจากการใช้คำพูดด่าทอต่อว่ากัน รุนแรงขึ้นก็ลงไม้ลงมือ ทำร้ายร่างกายกัน กระทั่งหันไปพึ่งเครื่องมืออาวุธเข้าต่อสู้ประหัดประหารกัน ความขัดแย้งไม่ว่าอยู่ในระดับใดย่อมมีที่มาหรือสาเหตุเสมอ

คุณเชื่อไหม?…ปัญหาความขัดแย้งส่วนใหญ่ เกิดจากประสาทสัมผัสของมนุษย์ กล่าวคือเมื่อหู ตา จมูก ปาก ลิ้น กาย และใจ ไปกระทบกับสิ่งที่ไม่พึงปรารถนา ไม่น่าภิรมย์-ยินดี ก็จะส่งผลให้มนุษย์แสดงปฏิกิริยาสนองตอบในทางลบหรือในความเสื่อมต่อตนเองและ ผู้อื่น เช่น แสดงอาการโกรธ เพราะได้ยินได้ฟังเรื่องราวที่กระเทือนใจไม่ปราถนาที่จะรับรู้ แสดงอาการเกลียด เพราะเห็นภาพบาดตาบาดใจ แสดงอาการน้อยใจ เพราะเกิดมีปากเสียงกับเพื่อนรัก การแสดงปฏิกิริยาเหล่านี้มักทำให้ร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และความรู้สึกของเราเศร้าหมอง กินไม่ได้ นอนไม่หลับ และหากปัญหาเหล่านี้เกิดขึ้นกับสมาชิกคนใดคนหนึ่งในครอบครัว ย่อมส่งผลกระทบต่อสมาชิกทั้งหมดในครอบครัว เพราะนี่คือ “ปัญหาครอบครัว”

“ครอบครัว”…เป็นสถาบันแรกในการพัฒนาบุคคลที่มีคุณภาพสู่ชุมชน และสังคม เมื่อนำครอบครัวมาเชื่อมโยงกับประสาทสัมผัส เราผู้เป็นส่วนหนึ่งของสมาชิกครอบครัว เมื่อได้เห็นหรือรับฟังเรื่องราวต่าง ๆ ที่ไม่ดีไม่งามหรือไม่เหมาะไม่ควรของสมาชิกครอบครัว ขั้นแรก ควรฝึกปิดหู ปิดตา และปิดปากให้เป็นก่อน ทำเสมือนว่าไม่มีอะไรเกิดขึ้นไม่รู้ ไม่เห็น และไม่พูด จากนั้น ค่อยเริ่มวิเคราะห์พิจารณาเรื่องราว แต่อย่าเพิ่งด่วนสรุปความตามความเชื่ออย่างงมงายของตน โดยที่ยังไม่ได้ใช้ปัญญาพิจารณาก่อน (กาลามสูตร) กระทั่งอย่าเพิ่งกล่าววาจาที่ไม่สุภาพมาทำร้ายจิตใจกัน เพราะเท่ากับเป็นการเริ่มต้นจุดฉนวนความขัดแย้งให้เพิ่มความรุนแรงขึ้น

เมื่อฝึกปิดหู ปิดตา ปิดปากได้แล้ว ทีนี้ก็เริ่ม “เปิดใจ” ควบคู่กับการรู้จักอดทน อดกลั้น รอคอย และแสวงหาโอกาสหรือจังหวะที่เหมาะสม กล่าวคือเมื่อปัญหาเกิดขึ้นในครอบครัว เราควรฝึกความอดทน อดกลั้น ฝึกรอคอย ซึ่งข้อดีประการหนึ่งคือ ทำให้อารมณ์โกรธที่ครุกรุ่นเจือจางและเย็นลง ทำให้มองเห็นสิ่งต่าง ๆ สว่างชัดขึ้น และเมื่อรู้ว่าตัวปัญหาคืออะไร และแนวโน้มจะพัฒนาไปในทิศทางใดแล้ว ขั้นต่อมาก็ควรเริ่มแสวงหาโอกาสหรือจังหวะที่เหมาะสม เพื่อ “เปิดใจ” พูดคุยกันอย่างเปิดเผย ตรงไปตรงมา ไม่ปกปิดหรือซ่อนเร้น และที่สำคัญต้องมีความจริงใจต่อกัน เพราะแท้ที่จริงแล้ว มนุษย์ทุกผู้ทุกนามล้วนนิยมชมชอบความจริงใจด้วยกันทั้งนั้น และความจริงใจนี่เองที่นำมาซึ่งความเข้าใจกันและกัน

ทั้งนี้ หากปัญหานั้นไม่ได้กระทบกระเทือนกาย-ใจ หรือเป็นปัญหาที่เรารับได้ในระดับหนึ่ง ก็ควรลืม ๆ และทิ้งมันไปเสียบ้าง และสิ่งสำคัญประการหนึ่งหากมีปัญหาใหม่เข้ามา อย่าพยายามนำปัญหาเดิมมาเชื่อมโยงกับปัญหาใหม่ ซึ่งเท่ากับเป็นการต่อยอดเพิ่มปัญหาให้รุนแรงมากยิ่งขึ้น จึงมองว่าจะขาดทุนมากกว่าได้กำไร ฉะนั้น เมื่อเห็นเช่นนี้แล้วก็ควรฝึกปิดหู ปิดตา ปิดปาก และฝึกเปิดใจ รู้จักอดทน รอคอยโอกาสหรือจังหวะที่เหมาะสม เพื่อพูดคุยทำความเข้าใจกัน ซึ่งถือเป็นแนวทางหนึ่งในการป้องกันและแก้ปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวให้ทุเลาเบาบางลง

เขียนใน GotoKnow โดย Vij
ใน family counseling

คำสำคัญ (Tags): #การให้คำปรึกษาครอบครัว#กาลามสูตร#ความขัดแย้งในครอบครัว#ประสาทสัมผัส

หมายเลขบันทึก: 289786เขียนเมื่อ 21 สิงหาคม 2009 17:51 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 21:21 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน