ผชช.ว.ตาก (7): รู้จักชายแดนพม่าจากหมอพม่าที่มาประชุม

ผมทำงานที่ตาก 12 ปี แต่เข้าไปใกล้ชิดกับงานชายแดนไทย-พม่าแค่ 2 ปี ช่วงที่มาเป็น ผชช.ว. และแทบไม่ได้ศึกษาพื้นที่ของพม่าที่ติดกับจังหวัดตากเลย

           จากการประชุมโรคติดต่อชายแดนไทย-พม่า 2009 ผมก็ได้โอกาสพูดคุยกับนายแพทย์ สสจ.และนายแพทย์สาธารณสุขเขตของจังหวัดเมียวดี รัฐคะหยิ่น ซึ่งผมเคยพบปัญหาว่าเวลามีผู้ป่วยโรคติดต่อชายแดนแล้ว เขาจะบอกว่ามาจากหมู่บ้านนั้น หมู่บ้านนี้ เราเองก็ไม่แน่ใจว่าใช่จริงหรือไม่ และการออกเสียงของชาวกระเหรี่ยงหรือชาวพม่าเองก็อาจจะเพี้ยนไปจากภาษากลางของพม่าก็ได้ กลายเป็นคนละพื้นที่ไป

           พื้นที่จังหวัดตาก ที่มีชายแดนไทย-พม่ายาวกว่า 560 กิโลเมตรนี้ ติดกับรัฐคะหยิ่น (Kayin หรือ Karen state) ที่แบ่งออกเป็น 3 จังหวัด (District) 7 อำเภอ (Township) และ 6 Sub-townshipโดยจังหวัดเมียวดี (Myawaddy) มีอำเภอเดียวคือเมียวดี จังหวัดกอกะเร็ก (Kawkareik) มี 2 อำเภอคือกอกะเร็ก กับ จาอีซีจี (Kyarinnseikkyi) อีกจังหวัดคือจังหวัดผาอันหรือผาอ่าง (Hpa-An) ซึ่งเป็นเมืองหลวงของรัฐคะหยิ่น มี 4 อำเภอคือผาอัน ไล้บ่วย (Hlaing Bwe) ผาบ่อง (Hpa-pon) และตานดาว (Thandoy)

           พื้นที่ 3 จังหวัด 4 อำเภอที่ติดกับตากจากเหนือลงใต้คือผาบ่อง ไล้บ่วย เมียวดีและจาอีซีจี ในส่วนจังหวัดเมียวดี มีโรงพยาบาลเมียวดีขนาด 450 เตียง มีหมอ 12 คน พยาบาล 30 คน กับโรงพยาบาลขนาด 16 เตียงอีกแห่งหนึ่ง มีสถานบริการสุขภาพชนบทหรือสถานีอนามัยชนบท (Rural health center) 3 แห่ง จังหวัดกอกาเร็กมี 8 โรงพยาบาล (ขนาด 100 เตียง ขนาด 25 เตียง ขนาด 16 เตียง (5แห่ง)) และสถานีอนามัยชนบทอีก 13 แห่ง จังหวัดผาอันมี 16 โรงพยาบาลคือขนาด 200 เตียง 1 แห่ง ขนาด 50 เตียง 1 แห่ง ขนาด 25 เตียง 3 แห่ง ขนาด 16 เตียง 11 แห่ง และสถานีอนามัยชนบท 36 แห่ง

           เมื่อคราวมีอหิวาตกโรคระบาดเมื่อปีที่แล้ว แรงงานอพยพบอกว่ามาจากโก๊กโก๋  เราก็เขียนไปว่าเป็นอำเภอโก๊กโก๋ ปรากฎว่าผมถามแล้วเขาบอกว่าเป็นชื่อหมู่บ้านในจังหวัดและอำเภอเมียวดี การสื่อสารที่ยากลำบากจากการออกเสียง ความเข้าใจที่แตกต่างกันและอาจรวมไปถึงการไม่กล้าบอกพื้นเพที่แท้จริง นำความยุ่งยากมาสู่การควบคุมโรคเป็นอย่างมาก