(กาย) กรรมโยคะ ประสบการณ์โยคะสองด้านที่พบเจอ By ธำรงดุล

คอลัมน์ ; จดหมายจากเพื่อนครู(เข้าอ่านที่นี่)  เข้าสู่หน้าสารบัญ "โยคะสารัตถะ ฉ.;กรกฎาคม 2552"

เว็บศูนย์รวม "โยคะสารัตถะ

(กาย) กรรมโยคะ ประสบการณ์โยคะสองด้านที่พบเจอ

ธำรงดุล แปลและเรียบเรียง
โยคะสารัตถะ ฉ.;ก.ค.'๕๒

มีประสบการณ์การเรียนโยคะสองแนวมาเล่าให้ฟังครับ

วันก่อนด้วยความซุกซนเห็นร้านนวดไทยแถวข้าวสารใกล้ๆ คลินิกที่ทำงานอยู่ (ห่างไปประมาณสี่ห้อง) ติดป้ายสอนโยคะ และอินเดียแดนซ์ โดยครูจากอินเดีย ตอนบ่ายๆ ก็เลยลองไปดูสถานที่ ก็ดูสะอาดสะอ้าน (น่าจะปลอดภัยจากไข้หวัด2009) เป็นห้องเล็กๆ เรียนได้ไม่เกินแปดคนก็น่าจะดี ตอนขึ้นไปดูเห็นครูเป็นแขกอินเดีย ใส่เสื้อคลุมยาวลายปักระยับ กางเกงพองๆ ทรงแขกโพกผ้าแดงสดกำลังสอนอินเดียแดนซ์อย่างเมามัน แอบคิดในใจว่าจะสอนโยคะเวิร์กไหมนะ แต่อย่าเพิ่งติเรือทั้งโกลน อาจจะมีอะไรดีซ่อนอยู่ภายใน แอบหวังเล็กๆ ว่าเผื่อเจอครูดีตรงแนวแถมใกล้ที่ทำงานด้วย จะทำให้เรามีโอกาสเรียนโยคะมากขึ้น ซึ่งคลาสโยคะจะเริ่มตอนทุ่มครึ่งกะว่าเสร็จงานจะมาเรียน

เมื่อได้เวลาดังกล่าว ก็ขึ้นไปเรียน ครูคนเดิมถอดเสื้อคลุมอลังการตัวนั้นออก ใส่เสื้อยืดสีดำ กางเกงแขก โพกผ้าแดงพร้อมรอยแต้มกลางหน้าผาก ขลังทีเดียว ใจพยายามตัดความช่างติของตัวเองออกไป มองด้วยใจเป็นกลาง เพื่อนร่วมชั้นประกอบไปด้วยเจ้าของร้านนวด แต่งกายด้วยชุดสไตล์เหนือๆ กางเกงพอง กำไลเต็มแขน (ด้วยนิสัยเสียส่วนตัวก็แอบติไปว่าเธอจะไม่รำคาญปวงกำไลของเธอเวลาทำอาสนะเหรอ) ผู้หญิงอีกคนอายุประมาณเดียวกันกับผม ใส่ชุดกีฬาพร้อมพรัก ด้วยความที่ทางร้านคงกลัวว่าห้องจะดูโหรงเหรงเกินไป เจ้าหน้าที่เลยโทรไปตามป้าบรรดาหมอนวดไทยในร้านที่ว่างให้ขึ้นมาเรียนให้เต็มๆ ไว้รวมทั้งหมดหกคน คงกลัวลูกค้าหน้าใหม่อย่างผมจะฝ่อไปก่อน ผมรู้สึกว่าคงเป็นผมคนเดียวที่เป็นหน่วยกล้าตายวอล์กอินเข้าไปเรียน (แบบเสียตังค์อ่ะนะ) "เอาวะ เป็นไงเป็นกันมาถึงที่แล้วนี่" ผมบอกกับตัวเอง

เริ่มคลาสด้วยการนั่งสมาธิและเปล่งเสียงโอม เพิ่มความขลังของคลาส (ในใจผมเต็มไปด้วยวิจิกิจฉา กังวลสังสัยว่าจะเกิดอะไรต่อ) แล้วก็ต่อด้วยท่า (ขอเรียกว่า ท่า เพราะครูสอนว่าอันไหนไม่ได้มีกล่าวไว้ในตำรา HP หรือ GhS ไม่อาจเรียกว่าอาสนะ) การทรงตัวด้วยขาเดียว ครูไม่ได้แนะนำวิธีการเข้าท่าอะไรมาก ให้ทำแล้วก็นับ one two three.... ten แล้วนับกลับ ten nine .... one แล้วก็ทำท่าทรงตัวด้วยขาเดียวเพิ่มแวริเอชันกันไปเรื่อยๆ ทั้งๆ ที่รู้ต้องอยู่กับตัวเอง แต่จิตเราก็อดสัดส่ายไปมองป้าน้าร่วมคลาสไม่ได้ หลายคนเริ่มโอนเอน ทรงตัวไม่อยู่ ครูก็เดินผ่านไป ครูไม่ได้แนะนำอะไรในการทำท่าเลย นอกจากนับให้เราคงท่าอยู่จากนับ 1-10 แล้วก็ 10-1 (หรือภาษาอังกฤษครูมีจำกัดนะ) เปลี่ยนท่าไปมาเหมือนมาทำกายกรรม

ผมพยายามนึกถึงหลักอาสนะทั้งสี่ข้อที่เคยร่ำเรียนมา พบว่าตัวเองเริ่มรักษาไว้ไม่ได้ทีละข้อ เริ่ม"นิ่ง" ไม่ได้ เพราะครูแกล้งนับนาน ความไม่ "สบาย" ก็ตามมา เริ่มไม่ได้ใช้ "แรงแต่น้อย" เพราะพยายามทรงท่าให้ได้ตามที่ครูนับ สิ่งเดียวที่ผมทำก็คือพยายามอยู่กับความรู้สึกของตนเอง ออกจากคลาสด้วยความรู้สึกมึนๆ แอบก่นด่า (ในใจ) "นี่มาสเตอร์อินเดีย หรือแขกไก่กาแถวพาหุรัดกันนะ" (ขออนุญาตปากเสีย ผิดแนวทางสถาบัน อิอิ) แต่ก็คิดบวกไปว่า ภูมิความรู้ศาสตร์โยคะผมคงมีจำกัด จึงไม่สามารถได้ดวงตาเห็นธรรมจากการเรียนครั้งนี้

จากตอนแรกคิดว่าไม่ได้อะไรจากการฝึกท่ากายกรรมโยคะ อย่างน้อยวันนี้ก็ยังได้รับรู้กายใจของตนเอง ได้ข้อสุดท้าย "มีสติ" ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นสิ่งนั้นย่อมดีเสมอ สบายใจเสียตังค์ไป 100 บาท (จริงๆราคา 99 บาท แต่ที่ร้านขอทิปบาทนึง)

จากนั้นอีกสองสามวันต่อมาผมมีนัดไปฝึกอาสนะแลกเปลี่ยนประสบการณ์โยคะกับคนไข้พระกิตติพโลภิกขุ หรือพระเอ็ดดี้ (เป็นพระฝรั่งที่เคยบวชวัดป่าแถวภาคอิสานนานหลายปี) แต่ตอนนี้ท่านสึกแล้ว ท่านมีประสบการณ์ฝึกอาสนะมานาน เรียนและใช้ชีวิตที่เมืองฤาษีเกษ อินเดียอยู่เนืองๆ เราคุยกันถึงโยคะอยู่เนืองๆ (เคยเรียนกับครูหนูเหมือนกันด้วย)

ผมเคยเล่าถึงข้ออ้างของตัวเองที่ไม่มีเวลาฝึกเท่าไหร่ ส่วนท่านก็พูดถึงตัวท่านว่าเวลาอยู่ที่อินเดียท่านเรียนโยคะแปดชั่วโมงต่อวัน ท่านว่านั่นก็มากเกินไป เราต้องเดินสายกลาง เราสรุปกันว่าอย่างนั้น

ผมไปพบท่านกับพี่หมออีกคนที่คอนโดของเพื่อนท่านริมหาดจอมเทียน พัทยา ห้องของเพื่อนท่านอยู่ที่ชั้น 39 ขนาดใหญ่ทั้งฟลอร์ คะเนว่าไม่ต่ำกว่า 200 ตารางเมตร หันหน้าออกทะเล ตกแต่งแบบ oriental ลมพัดตึงโปร่งสบาย เราพบกับท่านและเพื่อนอีกสองคน ซึ่งปฏิบัติและสอนโยคะเช่นกัน

เราคุยกันว่าท่านจะแนะนำและช่วยดูว่าท่าอาสนะที่เราทำๆ อยู่ ต้องมีการจัดปรับอย่างไรให้เข้ากับตัวเรา ท่านนำอาสนะโดยเริ่มจากการเปิดขยายทรวงอกจากการนอนในท่าศพแต่ใช้บล็อกช่วยหนุนที่หลังส่วนบนบริเวณสะบัก และใช้หมอนรองศีรษะไว้ ผ่อนคลายและรับรู้ความรู้สึกตัวเอง

จากนั้นนั่งสมาธิโดยใช้บล็อกรองก้นเพื่อให้เรานั่งได้ตัวตรงมากขึ้นรับรู้ถึงลมหายใจที่ผ่านเข้าออก เราวอร์มอัพด้วยท่าเด็ก ท่าสุนัขแลลง downward facing dog จากนั้นฝึกในท่ายืนหมวดตรีโกณอาสนะ ซึ่งมีการจัดปรับให้เหมาะกับแต่ละคน เอาใจใส่กับตำแหน่งต่างๆ ในร่างกาย จากนั้นท่านนำฝึกในท่าชานุศีรษะอาสนะ โดยเน้นที่ให้มีการเหยียดตรงของหลังขณะที่พาตัวเองก้มลงมาหาเข่า

เป้าหมายในการทำไม่ได้อยู่ที่เราเอาศีรษะมาแตะเข่าได้ แต่ความรู้สึกขณะที่พาร่างกายลงมาต่างหากที่สำคัญกว่า ขณะนั้นใกล้เวลาพระอาทิตย์ตกดินพอดี ครูชวนเรามาจัดปรับท่าริมระเบียงเพื่อดื่มด่ำบรรยากาศพระอาทิตย์อัสดงไปด้วย (ไฮโซ!ซะ) เราได้รับการจัดปรับท่าโดยใช้เท้ายันไว้ที่ผนังแล้วค่อยๆ พาตัวเองลงมาเรื่อยขณะที่หลังยังคงเหยียดตรงอยู่ แล้วต่อด้วยท่าปัศจิโมตตานาสนะ

ด้วยหลักการเดียวกัน ปิดท้ายด้วยการผ่อนคลายอย่างลึก คล้ายคลึงกับแนวทางสถาบัน แต่มีการปรับให้เราเปิดอกขึ้นขณะนอนอยู่ในท่าศพ เพื่อเปิดทรวงอกและหายใจด้วยอก จบการฝึกด้วยความรู้สึกอิ่มเอมกันทั่วหน้า ในใจฟูพองด้วยความรู้สึกขอบคุณ ท่านบอกว่าบางทีก็ควรปฏิบัติโยคะร่วมกับคนอื่นเพื่อให้ช่วยดู จัดปรับท่าให้กับเรา เป็น"กรรมโยคะ" ที่ท่านมอบให้โดยปราศจากผลประโยชน์มาเกี่ยวข้องเลย เป็นการแบ่งปันประสบการณ์ให้แก่กันที่น่าประทับใจ น่าเสียดายที่วีซ่าท่านจะหมดอาทิตย์หน้าและก็คงจะเดินทางต่อไปแคนาดาบ้านท่านและไปอินเดียเพื่อปฏิบัติโยคะต่อ

ผมกลับมานั่งมองตัวเองถึงกายกรรมโยคะ และกรรมโยคะที่ได้เจอมา สิ่งใดที่เราเปิดใจยอมรับตั้งแต่เริ่มต้นเราสามารถซึบซับสิ่งนั้นได้ไม่ยาก ยิ่งสิ่งนั้นตรงจริตเราด้วยแล้วเรายิ่งสามารถทำมันได้อย่างดีที่สุด แต่บางทีเมื่อเราเริ่มทำอะไรด้วยใจที่ปิดเหมือนตอนที่เข้าไปเรียนกายกรรมโยคะ เราอาจจะคิดว่าไม่ได้อะไร แต่อย่างน้อยเราก็ได้อยู่กับกายใจของเราตั้งหนึ่งชั่วโมง จริงๆ แล้วทุกสิ่งทุกอย่างล้วนมีคุณค่าในตัวเอง เพียงแต่เราจะเห็นมันอย่างไรเท่านั้นเอง

คิดถึงเพื่อนๆ ทุกคนครับ

---

มูลนิธิหมอชาวบ้าน
2220/101 ซอยรามคำแหง 36/1  ถนนรามคำแหง  แขวงหัวหมาก  เขตบางกะปิ  กรุงเทพฯ  10240  
โทรศัพท์  02-732-2016 - 17, โทรสาร 02-732-2811 มือถือ 081-401-7744 ; 
E-mail: [email protected] ; www.thaiyogainstitute.com

[Kukiat KM]

มีโอกาสจะขอความรู้ด้านโยคะครับ

[แตงไทย]

สวัสดีค่ะ อ.กู้เกียรติ

ขอบพระคุณมากนะคะที่แวะเข้ามาทักทาย
ยินดีมากค่ะ ที่จะร่วมกันแบ่งปันความรู้นะคะ

หรือไม่เชิญ อ.กู้เกียรติ
ที่กระดานสนทนาของ "เว็บไซด์หลักสถาบันโยคะวิชาการ" (เข้าที่นี่ค่ะ)

ขอบพระคุณอีกครั้งค่ะ

[nobita]

ผมสนใจการเรียนโยคะด้วยครับ อยากได้สถานที่ที่ใกล้ที่ทำงานและใช้เวลาตอนเที่ยงหรือเย็น ๆ หลังเลิกงานไม่มากนัก เพราะต้องรีบกลับบ้าน ไม่รู้ว่าจะมีข้อมูลแนะนำให้บ้างไหมครับ (ผมทำงานตรงถนนราชดำเนินครับ)

[แตงไทย]

สวัสดีค่ะ คุณ nobita

ขอบพระคุณมากนะคะที่แวะเข้ามาทักทาย

แหะ...แหะ...พี่ก็ไม่ค่อยทราบนะคะว่าละแวกนั้นมีเปิดสอนที่ไหนบ้าง
รู้ว่าแถวๆ "เซ็นทรัล ปิ่นเกล้า" ก็มีสถานที่เปิดสอนอยู่บ้างนะคะ

หรือไม่พี่ขอแนะนำให้คุณเข้าอ่านบันทึก โยคะ การฝึกทำทุกวัน(เข้าที่นี่ค่ะ)
และลองปฏิบัติเองนะคะ เพราะเป็นการปฏิบัติโยคะอาสนะ ด้วยท่าง่ายๆ

และพี่แนะนำ CD ปฏิบัติโยคะอาสนะ 14 ท่าพื้นฐานของสถาบันโยคะวิชาการ
ติดต่อสั่งซื้อที่สถาบันโยคะวิชการโดยตรงค่ะ ติดต่อน้องบอมนะคะ

ลองเข้าไปดูตัวอย่าง CD ที่เว็บไซด์หลักของสถาบันฯ นะคะ

เข้าสู่หน้าผลิตภัณฑ์สถาบันฯ (เข้าที่นี่ค่ะ)

[คนชอบเที่ยว]

ฝึกโยคะมาประมาณ 2 ปี เห็นว่ามีประโยชน์มากค่ะ และค้นพบตัวเองแล้วว่ากีฬาที่เหมาะสมกับตัวเองมากที่สุด คือ โยคะ ได้ฝึกสมาธิ (หากครองสติไม่ดี บางท่าไม่สามารถทำได้) ฝึกกำลัง ฝึกจิตใจ สรุปแล้วดีมากค่ะ

[แตงไทย]

สวัสดีค่ะ คุณชอบเที่ยว

ขอบพระคุณมากนะคะที่แวะเข้ามาแลกเปลี่ยน
คุณชอบเที่ยว ให้ข้อสรุปดีมากเลยค่ะ
เป็นกำลังใจให้ฝึกต่อไปนะคะ

[สา]

สนใจอยากเรียนโยคะค่ะ เพื่อช่วยให้ร่างกายแข็งแรงและลดความอ้วนด้วย

ช่วยแนะนำที่เรียนด้วยค่ะ อยู่แถวคลองถม วรจักร์ เรียนไม่แพง สอนเข้าใจง่ายนะค่ะ