จิตตปัญญาศึกษา
ผศ. นพ. ธนา นิลชัยโกวิทย์ ขอให้เขียนคำนิยมหนังสือ ผมจึงนำมาเผยแพร่ใน บล็อก ด้วย
คำนิยม
คู่มือกระบวนกรจิตตปัญญา
ศิลปะการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงแนวจิตตปัญญา
วิจารณ์ พานิช
นายกสภามหาวิทยาลัยมหิดล
ขบวนการจิตตปัญญาศึกษากำลังมาแรง และน่าจะเข้ามาเยียวยาสังคมไทย ให้หลุดพ้นจากสภาพที่รับรู้และเรียนรู้ที่จำกัดเฉพาะจากสิ่งแวดล้อมภายนอก ที่เป็นการเรียนรู้อย่างหยาบ ไปสู่สภาพที่มีดุลยภาพระหว่างการเรียนรู้ภายนอกและการเรียนรู้จากภายใน เรียนรู้ความสัมพันธ์ที่ละเอียดอ่อน เรียนรู้จิตใจของตนเอง และของผู้อื่น เพราะเวลานี้สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) กำลังอยู่ระหว่างการดำเนินการปรึกษาหารือกับภาคีกลุ่มที่ริเริมจิตตปัญญาศึกษา ในการขยายผลให้กลายเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู้ตามปกติในอุดมศึกษา
จึงกล่าวได้ว่า หนังสือ คู่มือกระบวนกรจิตตปัญญา : ศิลปะการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงแนวจิตตปัญญา ที่เขียนโดย ผศ. นพ. ธนา นิลชัยโกวิทย์ และ อ. อดิศร จันทรสุข เล่มนี้ ออกมาเผยแพร่ในจังหวะเวลาที่หมาะสม ที่สังคมกำลังมีความต้องการใช้ เป็นอย่างยิ่ง
หนังสือเล่มนี้เขียนขึ้นจากการวิจัย ที่เป็นการวิจัยแบบลงมือปฏิบัติจริง (Action Research) ร่วมกับการทบทวนหนังสือและเอกสารที่เกี่ยวข้องมากมาย ดังนั้น จึงเป็นหนังสือที่เขียนผสมผสานความรู้ทั้งที่มาจากประสบการณ์ตรง (Tacit Knowledge) ของผู้เขียน และความรู้ที่มาจากตำรา หรือความรู้เชิงทฤษฎี (Explicit Knowledge) เป็นหนังสือคู่มือที่ไม่ใช่เขียนแบบตำราทำอาหาร แต่เขียนอย่างมีทฤษฎีประกอบครบถ้วน คือมีทั้งส่วนที่เป็นทฤษฎีและภาคปฏิบัติ อย่างเหมาะสม
ชื่อหนังสือเล่มนี้ระบุว่า เป็น “คู่มือสำหรับกระบวนกร” แต่เมื่อผมอ่านต้นฉบับแล้ว ผมรู้สึกว่า หนังสือเล่มนี้จะไม่ใช่แค่เป็นประโยชน์ต่อกระบวนกร (Facilitator) เท่านั้น แต่จะเป็นประโยชน์ต่อคนทุกคนที่ต้องการฝึกฝนตนเองด้านจิตตปัญญา หนังสือเล่มนี้ในสายตาของผม จึงเป็น “คู่มือเรียนรู้” ได้ด้วย
สำหรับผม การเรียนรู้จิตตปัญญา เป็นการเรียนรู้ตลอดชีวิต เป็นกระบวนการที่มีการดำเนินชีวิตประจำวันเป็นแบบฝึกหัด เพื่อเรียนรู้ด้านใน เรียนรู้จากสัมผัสตรงของตนเอง เกิดการเรียนรู้ที่งอกงามมาจากภายใน ที่การศึกษาตั้งแต่ชั้นประถม มัธยม และอุดมศึกษา ที่ผมได้รับ ไม่ได้เอาใจใส่เลย แต่ผมโชคดี ที่ได้มีโอกาสลักจำ แอบเรียนรู้จากผู้คนรอบข้าง แล้วนำมาทดลองปฏิบัติในชีวิตจริงของตนเอง แล้วตระหนักว่า คนทุกคนต้องการการเรียนรู้ “วิชาชีวิต” นี้
ผมหวังว่า ในไม่ช้า สังคมไทยจะมี “การศึกษาคู่ขนาน” ที่นักเรียน นักศึกษา และทุกคน เรียนรู้ทั้งวิชาความรู้ ที่เป็นความรู้ภายนอก และเรียนรู้จิตเพื่อการพัฒนาภายในจิตใจ และหนังสือ คู่มือกระบวนกรจิตตปัญญา : ศิลปะการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงแนวจิตตปัญญา โดย ผศ. นพ. ธนา นิลชัยโกวิทย์ และ อ. อดิศร จันทรสุข เล่มนี้ จะเป็นคู่มือสำคัญ สำหรับสร้างทักษะการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงภายใน หรือจิตตปัญญา นี้
ผมขอขอบคุณผู้เขียนทั้งสองแทนสังคมไทย ที่ได้ใช้ความวิริยะ อุตสาหะ และความประณีต เขียนหนังสือเล่มนี้ออกเผยแพร่แก่สังคมไทย ขอให้ท่านทั้งสองมีความสุข มีปิติ จากการทำความดีให้แก่สังคมในครั้งนี้ และขอตั้งความหวังว่า ในอนาคต ท่านจะเขียนเล่าประสบการณ์ตรงของท่านในการดำเนินชีวิตแนวจิตตปัญญา เพื่อแบ่งปันความรู้เชิงทักษะที่ลึกและละเอียดอ่อนยิ่งขึ้น ในเรื่องจิตตปัญญา ให้แก่สังคมไทย
วิจารณ์ พานิช
๖ มิถุนายน ๒๕๕๒
ความเห็น (8)
- ดีใจครับที่จะมีหนังสือดีๆ แบบนี้ขึ้นมา
- ตลอด 4 ปี ที่ผมพัฒนา "นวัตกรรมการเรียนการสอน" ของตัวเองขึ้นมาจาก "ครูพักลักจำ"
- พบการเปลี่ยนแปลงจากข้างในตัวเอง เปลี่ยนแปลงจิตใจ และพบว่า "การสอนแบบไม่สอน" ของผม ก็เป็น "จิตตปัญญาศึกษา" เหมือนกัน..แต่อาจไม่เหมือนทฤษฎี
- เพราะผมจะปรับเปลี่ยนวิธีการไปตามกลุ่มผู้เรียน คือ ใช้วิธีการคล้ายกัน แต่จะไม่เหมือนกัน..
จักรกฤษณ์ จันทะคุณ
เป็นหนังสือที่มีประโยชน์มากต่อการศึกษายุคใหม่ ผมสนใจจิตตปัญญาศึกษาและได้ลองปรับมาใช้จัดการเรียนการสอนลงสู่เด็ก ตอนนี้หนังสือออกวางจำหน่ายหรือยังครับ
ได้ยินคำนี้บ่อยมากเลยค่ะ เพราะที่คณะก็ทำกิจกรรมนี้ขึ้น การรับรู้ตัวตนมากขึ้น ทำให้เราเข้าใจตัวเองและตัวคนอื่นมากขึ้น
ขอบคุณค่ะ
อาจารย์ครับ
หนังสือเล่มนี้ คู่มือกระบวนกรจิตตปัญญา : ศิลปะการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงแนวจิตตปัญญา จะออกเมื่อไหร่ครับ...
อยากอ่านมากครับ
อ่านคำนิยมของท่านอาจารย์หมอแล้ว อยากอ่านหนังสือเล่มนี้มากคะ
สุพรทิพย์ ธนภัทรโชติวัต
รอคอยหนังสือเล่มนี้อยู่ค่ะ เป็นกำลังใจให้ท่านผู้จัดทำทุกๆ ท่าน ค่ะ ที่กำลังสร้างสรรงานที่เป็นประโยชน์ยิ่งเช่นนี้
อนุชาติ พวงสำลี
หนังสืออกแล้วครับ ติดต่อสั่งซื้อได้ที่ศูนย์จิตตปัญญศึกษษ มหาวิทยาลัยมหิดลครับ
Anuchart Poungsomlee
เรียนเชิญเข้าร่วมการประชุมวิชาการจิตตปัญญาศึกษาครั้งที่ 2
ระหว่างวันที่ 2-4 ธค.2552 ณ รร.รามาการ์เดนท์
วิทยากรที่น่าสนใจเพียบ อาทิ คุณหมอประเวศ วะสี ดร.เสกสรรค์ ประเสริฐกุล
อ.ประมวล เพ็งจันทร์ ครูสุรินทร์ กิจนิตย์ชีว์ เป็นต้น
ดูรายละเอียดที่ ce.mahidol.ac.th