AAR โรงเรียนชาวนาถวายรายงานสมเด็จพระเทพรัตนฯ
กิจกรรมมี 2 ตอนครับ
· ตอนช่วงเช้า 11.30 – 12.50 น. เป็นการถวายรายงานในห้องประชุมซึ่งมีคน 20 กว่าคน ส่วนใหญ่เป็นทีมงานของสมเด็จพระเทพฯ เอง ผมนำเสนอเชิงกล่าวนำประมาณ 15 นาที ดังมีรายละเอียดในบล็อกตอนที่แล้ว (link) แล้วคุณเดชานำเสนอกิจกรรมของโรงเรียนชาวนา เป็นการนำเสนอที่ดีมาก เรียกเสียงเฮฮาได้เป็นระยะ ๆ การนำเสนอเรื่องที่มี “ความรู้ฝังลึก” มาก ๆ เวลานี้ทำได้ไม่ยาก เพราะเราฉายรูปขึ้น PowerPoint ได้สบาย
· ช่วงบ่ายเป็นนิทรรศการ ซึ่งมีอยู่ 5 – 6 นิทรรศการ ในจำนวนนี้เป็นเรื่องข้าว 3 นิทรรศการ โดยนิทรรศการโรงเรียนชาวนาเป็นแห่งแรกที่เสด็จชม เริ่มด้วยคุณอ้อมถวายหนังสือเรื่องการจัดการความรู้จำนวนหนึ่ง แล้วคุณทองเต็ม เอี่ยมสะอาด นักเรียนโรงเรียนชาวนาถวายรายงานเรื่องการทำนา และถวายข้าวหอมมะลิแดงที่ตนเป็นผู้คัดพันธุ์ ถัดมาคุณนคร แก้วพิลา ถวายรายงานเรื่องการคัดพันธุ์โดยคัดเมล็ดข้าวกล้อง และขอให้สมเด็จพระเทพฯ ทดลองคัดเมล็ดข้าวกล้องให้ชาวนาเอาไปเพาะและปลูกเป็นสิริมงคล ทรงพระกรุณาใช้แว่นขยายส่องและใช้ปากคีบเลือกเมล็ดข้าวกล้องอย่างตั้งพระทัย เป็นเวลาประมาณ 10 นาที ถัดมาคุณสุขสรรค์ กันตรี ถวายรายงานเรื่องข้าวที่มีเมล็ดสีแดงครึ่งเมล็ด สีขาวครึ่งเมล็ด ที่ได้จากการผสมลูกผสมระหว่างข้าวเนียงเมา (ข้าวพันธุ์พื้นเมืองจาก จ.สุรินทร์) กับข้าวป่า ผสมกับข้าวหอมมะลิ ทรงทดลองใช้เล็บแกะเปลือกข้าวเปลือกเพื่อดูสีข้างในด้วยพระองค์เองหลายเมล็ด และคุณจิ๋ม (จันทนา หงษา) ผู้จัดการ มขข. ถวายข้าวดังกล่าวพร้อมทั้งกราบบังคมทูลขอพระราชทานชื่อ ทรงมีพระพักตร์งง ๆ คงจะคิดไม่ทัน ผมจึงกราบบังคมทูลว่าจะทำหนังสือกราบบังคมทูลขอพระราชทานชื่อตามไปภายหลัง
ต้องขอปรบมือให้ทีมมูลนิธิข้าวขวัญที่เตรียมการณ์ได้ยอดเยี่ยม พอเหมาะพอดีและนำเสนอสาระได้ยอดเยี่ยม ทำให้เข้าใจทั้งการทำนาแบบไม่ใช้สารเคมีและการดำเนินการ KM ของชาวนา จะทำให้เกิดการเชื่อมเครือข่ายกับอีกหลายทีม ทั้งทีมสถาบันวิจัยโภชนาการ ทีมงานของสมเด็จพระเทพฯ ทีมงานของ ม.เกษตรกำแพงแสน (รศ. ดร. อภิชาต วรรณวิจิตร) และทีมอื่น ๆ อีกหลายทีม เห็นพูดกันว่าจะยกทีมกันไปเยี่ยมโรงเรียนชาวนา
ตอนร่วมโต๊ะเสวยพระกระยาหารกลางวัน มีการพูดคุยเรื่องต่าง ๆ มากมายที่เป็นตอนทรงแสดงความชื่นชมเรื่องโรงเรียนชาวนามี 3 เรื่อง
1. การจดบันทึกของนักเรียนโรงเรียนชาวนา ทรงชมมากว่าเป็นสิ่งมีค่าต่อการเรียนรู้มากและ มขข. เก่งที่ “เอื้ออำนวย” ให้ชาวนาจดบันทึกได้
2. ทรงตรัสว่า “ต้องสร้าง ‘คุณอำนวย’ ให้มาก ๆ”
3. การใช้มิติทางจิตวิญญาณ ความเชื่อ ช่วยในการเปลี่ยนกระบวนทัศน์ของชาวนา การที่ชาวนาทำ KM ประสบผลสำเร็จเป็นที่ยอมรับถึงกับได้รับการคัดเลือกจากสถาบันวิจัยโภชนาการ ม. มหิดล ให้นำผลงานเสนอในที่ประชุมที่จัดถวายสมเด็จพระเทพฯ เป็นเรื่องที่จัดได้ว่า “ไม่เบา” นะครับ ยิ่งเมื่อนำเสนอแล้วได้รับคำชมทั่วหน้าด้วยแล้ว ยิ่งต้องมอบ “โบว์แดง” ให้ มขข. และทีมชาวนา
เมล็ดข้าวที่เรียงกันในมุมล่างขวาได้จากฝีพระหัตถ์ทรงเลือก
ข้าวพันธุ์ลูกผสมมีสีแดงครึ่งเมล็ดที่ มขข. ขอพระราชทานชื่อ
คุณเดชา ศิริภัทร ประธานมูลนิธิข้าวขวัญ บรรยายเรื่องโรงเรียนชาวนา
คุณสุขสรรค์ คุณอ้อม คุณทองเต็ม และคุณนคร
คุณสุขสรรค์ถวายรายงานเรื่องข้าวลูกผสมที่ข้าวสารสีแดงครึ่งเมล็ด
ทรงทดลองแกะเปลือกข้าวสีแดงครึ่งเมล็ด
ทรงร่วมกับคุณนคร นักเรียนโรงเรียนชาวนา คัดเมล็ดพันธุ์ข้าวจากข้าวกล้อง
วิจารณ์ พานิช
16 ส.ค.48