บทบาทของเกษตรหมู่บ้าน

เสียงสะท้อนจากความรู้สึกนึกคิดและแสดงถึงอุดมการณ์ของเกษตรหมู่บ้าน

ผู้เขียนได้มีโอกาสเข้าร่วมประชุมอาสาสมัครเกษตร (เกษตรหมู่บ้าน) ในพื้นที่อำเภอทับสะแก อำเภอบางสะพาน และอำเภอบางสะพานน้อย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ โดยการประชุมครั้งนี้มีความต่างจากที่ผ่านๆ มา คือเป็นการประชุมในลักษณะการรวมกลุ่มระดมความคิด ซึ่งผู้จัดประชุมได้กำหนดหัวข้อไว้ 3 หัวข้อ แล้วสมาชิกในกลุ่มร่วมกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้และนำเสนอในที่ประชุม

จากการดำเนินการครั้งนี้ พบว่าเกษตรหมู่บ้านทุกคนได้ร่วมแสดงความคิดเห็น ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนถึงความรู้สึกนึกคิดและแสดงถึงอุดมการณ์ของการเป็นเกษตรหมู่บ้านอย่างแท้จริง โดยผู้เขียนได้สรุปผลการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากเวที ในลักษณะของแผนที่ความคิดไว้ดังนี้

ประเด็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ใน 3 หัวข้อสรุปได้ดังนี้

ประเด็นที่ 1 บทบาทของเกษตรหมู่บ้าน สรุปว่า

1) เป็นผู้ช่วย/กระบอกเสียงของเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร

2) เป็นผู้นำชุมชนด้านการเกษตร

3) ร่วมสำรวจข้อมูล ทั้งข้อมูลทั่วไปและข้อมูลด้านการเกษตรของหมู่บ้าน

4) จัดทำและรวบรวมข้อมูลด้านการเกษตร

5) หาความต้องการและปัญหาของเกษตรกรในหมู่บ้าน โดยวิธีการประชุมประชาคมหมู่บ้าน การประชุมกลุ่ม ตลอดจนจากการพบปะพูดคุยกับเกษตรกรในพื้นที่

6) ร่วมจัดทำแผนพัฒนาการเกษตรประจำตำบล

7) นำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางการส่งเสริมการเกษตร

8) เป็นผู้ประสานงานระหว่างเกษตรกรกับเจ้าหน้าที่ภาครัฐ

9) เป็นผู้อบรม/ถ่ายทอดความรู้ด้านการเกษตรแก่เกษตรกรในพื้นที่

10) ประชาสัมพันธ์งานด้านการเกษตร

ทุกคนร่วมแสดงความคิดเห็น

ประเด็นที่ 2 สิ่งที่เกษตรกรหมูบ้านต้องการการสนับสนุนจากภาครัฐ

1) เงินเดือนหรือค่าตอบแทน

2) สวัสดิการต่างๆ/ประกันสุขภาพ

3) องค์ความรู้ด้านการเกษตร โดยการได้รับการอบรมความรู้จากเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร หรือจากการทัศนศึกษาดูงานในแหล่งที่ประสบความสำเร็จด้านการเกษตร

4) ข้อมูลข่าวสารด้านการเกษตร

5) เอกสารเผยแพร่ด้านการเกษตร

6) อุปกรณ์ในการตรวจวินิจฉัยพืช หรืออาจจะเรียกว่าเป็น "อุปกรณ์หมอพืช" ก็ได้ ซึ่งได้แก่ เครื่องมือตรวจสอบค่า ph ในดิน ชุดตรวจสอบสารพิษตกค้างฯ แว่นขยาย ฯลฯ

7) สร้างเครือข่ายเกษตรหมู่บ้าน

8) มีกฏหมายรองรับ "เกษตรหมู่บ้าน"

เกษตรหมู่บ้านนำเสนอผลสรุปจากการระดมสมอง

ประเด็นที่ 3 ปัจจัยหรือสิ่งที่จะสนับสนุนให้งานส่งเสริมการเกษตรในพื้นที่ประสบความสำเร็จ

1) ความรู้ด้านการเกษตร โดยการอบรมถ่ายทอดความรู้ การศึกษาดูงาน การจัดทำแปลงสาธิตฯ ตลอดจนการจัดการความรู้ ( KM )

2) ความพร้อมของบุคลากร ซึ่งบุคลากรในที่นี้หมายถึง เจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร เกษตรหมู่บ้าน และเจ้าหน้าที่ส่วนท้องถิ่น

3) การขึ้นทะเบียนเกษตรกร

4) การจัดโซนนิ่งพืช

5) งบประมาณสนับสนุน โดยเฉพาะจากองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น

6) การสนับสนุนปัจจัยการผลิตแก่เกษตรกร เช่น พันธุ์พืช ปุ๋ยชีวภาพ สารชีวภัณฑ์ เป็นต้น

7) การแก้ไขปัญหาด้านการตลาดพืชผลทางการเกษตร เช่น การประกันราคาสินค้าเกษตร

8) การปรับปรุง/พัฒนาปัจจัยพื้นฐาน โดยเฉพาะ แหล่งน้ำ และดิน

9) การรวมกลุ่มอาชีพ

10) การออกเอกสารสิทธิ์ที่ทำกินแก่เกษตรกร

11) สามารตอบสนองความต้องการของเกษตรกรได้

12) มีการติดตามประเมินผลการดำเนินงาน

ผลงานของเกษตรหมู่บ้านล้วนๆ เจ้าหน้าที่เป็นเพียงผู้อำนวยความสะดวกเท่านั้น

และทั้งหมดนี้ก็คือสาระที่ได้จากการระดมสมองและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของเกษตรหมู่บ้าน ผู้ซึ่งมีบทบาทในการทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตรในการพัฒนางานอาชีพเพื่อความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นของเกษตรกรไทย  ซึ่งผู้เขียนหวังว่าผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องในการผลักดันและสนับสนุนการทำงานของเกษตรหมู่บ้านคงนำผลสรุปนี้ร่วมพิจารณาในการกำหนดแผนการดำเนินงานให้ตอบสนองต่อความต้องการของเกษตรหมู่บ้านและเกษตรกรในพื้นที่อย่างจริงจังต่อไป

[เหรียญชัย เหรียญชัย มาวงษ์]

• สวัสดีคุณมุ่ยฮวง
• แวะมาเยี่ยมและให้กำลังใจ

[สิงห์ ป่าสัก]

• แวะมาเยี่ยมเยียนและเรียนรู้
• เยี่ยมมากเลยครับ
• ที่กำแพงเพชรยังไม่ได้จัดครับ
• เห็นทางฝ่ายยุทธฯ บอกว่าคงจะจัดเป็นกลุ่มอำเภอๆ
• เพราะมีค่าใช้จ่ายไม่มาก
• หากได้ไปร่วมเวทีจะนำมาแลกเปลี่ยนนะครับ
• แต่ตอนนี้ขอนำแนวทางของประจวบไปเล่าต่อให้ฝ่ายยุทธฯ ทราบก่อน
• ขอบคุณครับ

[มุ่ยฮวง]

สวัสดีค่ะ คุณเหรียญชัย และ พี่สิงห์ป่าสัก

• ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมและเป็นกำลังใจค่ะ
• พี่สิงห์ป่าสัก ยินดีนะคะ ถ้าจะนำวิธีการนี้ไปเป็นแนวทางที่ กำแพงเพชรค่ะ

[เกษตรยะลา]

สวัสดีครับ

 เพิ่งจะมีโอกาสเข้ามาทักทาย

สบายดี นะรับ

รู้สึกว่าค่อนข้างจะเอาจริงเอาจัง

ยังไง..ช่วยย้ำเจ้าหน้าที่ตำบลอย่างทิ้งเขานะครับ

ขอบคุณมาก

[ชาญวิทย์-นครศรีฯ]

• เยี่ยมมากครับ นครจัดแต่ไม่มีโอกาสเข้าร่วม
• ขอบคุณครับ

[เรวดี]

ดีมากเลยค่ะ พี่มีความสามารถด้านในการทำแผนที่ความรู้

ได้ศึกษาเพื่อนำไปเป็ฯความรู้ต่อไป