เอกสารประวัติศาสตร์ : 1. โมเดลฝูงปลาตะเพียน

KM ที่แข็งแรง ต้องมีการตีความผ่านหลายมุมมอง

เอกสารประวัติศาสตร์ : 1. โมเดลฝูงปลาตะเพียน

 

โมเดลฝูงปลาตะเพียน
วรรณา เลิศวิจิตรจรัส
๒๐ กันยายน ๒๕๔๗
                จากการเข้าร่วมจัดการประชุมเกี่ยวกับการจัดการความรู้ขององค์กรต่างๆ ที่ผ่านมา ทำให้ สคส. ได้เรียนรู้มากขึ้นถึงการนำการจัดการความรู้ไปใช้จริงในบริบทต่างๆ  จึงนำมาสู่การพัฒนาแนวคิดเกี่ยวกับโมเดลการจัดการความรู้  ซึ่งในช่วงที่ผ่านมา สคส. ได้นำเสนอการจัดการความรู้ในรูปแบบของ “โมเดลปลาทู” ที่แบ่งเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนหัวปลาหรือส่วนของเป้าหมาย (Knowledge Vision), ส่วนของตัวปลาหรือส่วนของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ (Knowledge Sharing) และส่วนของหางปลาหรือตัวคลังความรู้ (Knowledge Assets)  โดยปลาทูตัวเดียว ก็เหมือนกับการจัดการความรู้ของหน่วยงานเดียว แล้วถ้าเป็นองค์กรใหญ่ที่ประกอบด้วยหน่วยงานย่อยๆ ภายในองค์กรล่ะ   ก็คงเหมือนกับปลาตัวเล็กหลายๆ ตัวที่แต่ละตัวก็เป็นการจัดการความรู้ของแต่ละหน่วย ที่ต้องเชื่อมโยงและรวมตัวกันเป็นส่วนหนึ่งขององค์กรใหญ่หรือปลาตัวใหญ่ด้วย  คล้ายกับ “โมบายปลาตะเพียน” ของเล่นของเด็กไทยสมัยโบราณที่ผู้ใหญ่สานเอาไว้แขวนเหนือเปลเด็ก   เป็นฝูงปลาที่หันหน้าไปในทิศทางเดียวกัน มีเป้าหมายใหญ่ไปในทิศเดียวกัน  และมีความเพียรที่จะว่ายไปในกระแสน้ำที่เปลี่ยนแปลงได้อยู่ตลอดเวลา  และที่สำคัญปลาแต่ละตัวไม่จำเป็นต้องมีรูปร่างและขนาดเหมือนกันเพราะการจัดการความรู้ของแต่ละที่มีบริบทไม่เหมือนกัน  รูปแบบของการจัดการความรู้ของแต่ละหน่วยงานจึงสามารถสร้างสรรค์ ปรับให้เข้ากับแต่ละที่ได้อย่างเหมาะสม  เราจะได้เห็นปลาที่มีเอกลักษณ์ บางตัวอาจจะท้องใหญ่เพราะต้องมีส่วนของการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มาก  บางตัวอาจเป็นปลาที่หางใหญ่เพราะต้องใช้ส่วนคลังความรู้มาก  แต่ทุกตัวต้องมีตาที่มองเห็นเป้าหมายที่จะไปที่ชัดเจน  และนี่ก็เป็นอีกก้าวหนึ่งของ สคส. ที่ได้จากกระบวนการจัดการความรู้ด้วยเหมือนกันค่ะ