หลังจากกระทรวงศึกษาธิการประกาศใช้หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 โดยจะมีการทดลองนำร่องการใช้หลักสูตรในโรงเรียนจำนวนหนึ่งในปีการศึกษา2552 ซึ่งในเรื่องนี้ ประมาณกลางเดือนธันวาคม 2551 ผมได้เขียนบันทึกเรื่อง ทำอย่างไรให้เกิดการขับเคลื่อนหลักสูตร 2551 แบบมีพลัง ที่ http://gotoknow.org/blog/sup001/230316 ในวันนี้จะขอพูดอีกมิติหนึ่ง แต่ก็เป็นการเสนอแนวคิดเพื่อให้เกิดการใช้หลักสูตรอย่างมีพลัง เช่นกัน หากแต่เน้นการเสนอแนะเพื่อให้มีการวิจัยและพัฒนาการใช้หลักสูตรอย่างเป็นระบบ จริงจัง
หากพิจารณาหลักสูตร 2551 จะพบว่า หลักสูตรนี้ นอกจากการเรียนในเนื้อหาสาระ 8 กลุ่มสาระ และกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน แล้ว หลักสูตรได้ประกาศ เน้น ความเป็นคนดี อย่างน้อย 8 ประการ คือ 1) รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์ 2) ซื่อสัตย์สุจริต 3) มีวินัย 4) ใฝ่เรียนรู้ 5) อยู่อย่างพอเพียง 6) มุ่งมั่นในการทำงาน 7) รักความเป็นไทย และ 8) มีจิตสาธารณะ และ เน้น การเป็นคนเก่ง(สมรรถนะ) 5 ประการ คือ 1) ความสามารถในการสื่อสาร 2) ความสามารถในการคิด 3) ความสามารถในการแก้ปัญหา 4) ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต และ 5) ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
การวิจัยและพัฒนาหลักสูตร ฉบับ พ.ศ.2551 ควรเริ่มตั้งแต่ระยะการทดลองนำร่องการใช้หลักสูตรในปีการศึกษา 2552 ซึ่งมีหลายประเด็นที่ควรทำการวิจัยและพัฒนา อาทิ
1) ในระดับเขตพื้นที่การศึกษา ควรเน้นการวิจัยและพัฒนาในประเด็นต่าง ๆ เช่น การพัฒนากรอบหลักสูตรระดับท้องถิ่น การพัฒนาระบบกำกับติดตามการใช้หลักสูตร การพัฒนาระบบนิเทศภายในเขตของเขตพื้นที่การศึกษาเพื่อการใช้หลักสูตร 2551 การพัฒนาระบบการจัดการความรู้ระดับเขตพื้นที่การศึกษาเพื่อวนับสนุนการใช้หลักสูตร 2551 ระบบประกันคุณภาพหลักสูตรระดับเขตพื้นที่การศึกษา การประเมินความก้าวหน้าในการทดลองใช้หลักสูตร 2551 ระยะครึ่งปี การประเมินผลการทดลองนำร่องการใช้หลักสูตร 2551 ระยะ 1 ปี เป็นต้น
2) ในระดับสถานศึกษา ควรเน้นการวิจัยและพัฒนาในลักษณะต่าง ๆ เช่น
-การวิจัยและพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียน..........
-การพัฒนาสาระการเรียนรู้ท้องถิ่น โรงเรียน........
-รูปแบบการส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ด้านค่านิยมอยู่อย่างพอเพียง(หรือคุณลักษณะอื่น ๆ อีก 7 ตัว)
-รูปแบบการพัฒนาสมรรถนะด้านการแก้ปัญหา สำหรับนักเรียนระดับชั้น.....(หรือสมรรถนะอื่น ๆ อีก 4 ประการ)
-การพัฒนาระบบนิเทศภายในเพื่อรอบรับการใช้หลักสูตร 2551 โรงเรียน..........
-การพัฒนาระบบจัดการความรู้ เพื่อสนับสนุนการใช้หลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียน........
-รูปแบบการจัดกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ สำหรับนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น โรงเรียน....
ฯลฯ
3) ในระดับกลุ่มสาระ
-การพัฒนาระบบนิเทศภายในระดับกลุ่มสาระการเรียนรู้เพื่อรองรับการใช้หลักสูตร 2551 โรงเรียน..........
-การพัฒนาระบบจัดการความรู้ระดับกลุ่มสาระการเรียนรู้ เพื่อสนับสนุนการใช้หลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียน........
-การพัฒนาระบบฐานข้อมูลสนับสนุนการใช้หลักสูตร กลุ่ม
สาระการเรียนรู้.... โรงเรียน.....
4) ระดับผู้สอนรายวิชา
-การพัฒนาหลักสูตร รายวิชา......โรงเรียน
-การพัฒนาเอกสารเสริมความรู้ พัฒนาชุดการสอน พัฒนา
สื่อในลักษณะต่าง ๆ ฯลฯ
-การวิจัยทดลองรูปแบบการสอนแบบต่าง ๆ ควรจัดกิจกรรม
การเรียนรู้ที่บูรณาการคุณลักษณะอันพึงประสงค์ หรือ
สมรรถนะ เข้าไปในกระบวนการจัดการเรียนการสอน
โดยสรุป ประเด็นวิจัยและพัฒนาคงมีมากมาย ที่ไม่สามารถระบุในที่นี้ได้ทั้งหมด รวมทั้งควรมีการวิจัยประเมินผลการทดลองนำร่องการใช้หลักสูตรในทุกโดยโรงเรียน.....ผมเชื่อว่า หากเราคิดพัฒนางานแบบนักวิจัย ในการทดลองใช้หลักสูตร 1 ปีการศึกษา เราจะได้องค์ความรู้และแนวปฏิบัติใหม่ ๆ ที่ดี ที่เหมาะสม(Best Practice) มากมาย จะเป็นประโยชน์ทั้งต่อเราที่เป็นครูหรือบุคลากรทางการศึกษา(ได้ผลงานทางวิชาการ) โรงเรียนของเรา(เพื่อเป็นบทเรียนในปีต่อ ๆ ไป) และโรงเรียนอื่น ๆ ในประเทศ ซึ่งจะเป็นโรงเรียนตามร่องที่ต้องใช้หลักสูตร 2551 กันอย่างถ้วนหน้า ในปีการศึกษา 2553
สวัสดีค่ะอาจารย์
http://www.krukimpbmind.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538707414
สวัสดีค่ะ..อาจารย์
สวัสดีค่ะอาจารย์
จะนำความรู้จากอาจารย์ไปพัฒนาให้บังเกิดประโยชน์ค่ะ
สวัสดีค่ะ อาจารย์ ดิฉันได้มีโอกาศฟังอาจารย์บรรยายที่งานวิจัยของคุรุสภาภาคใต้ปีที่แล้วที่ม.รภ.นครศรีฯ ดีใจมากค่ะที่อาจารย์เปิดประเด็นนี้ขึ้นมาเพราะโรงเรียนดิฉันก็เป็นโรงเรียนต้นแบบการใช้หลักสูตร พุทธศักราช 2551 และดิฉันสนใจการวิจัยด้วยค่ะตั้งใจจะทำวิจัยในระดับกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เกี่ยวกับลีลาการเรียนรู้ ขออนุญาตเป็นลุกศิย์อาจารย์ด้วยนะคะ
จากผู้เข้ารับการพัฒนารองผู้อำนวยการ นครปฐม ที่สถาบันพัฒนา สคบศ มาเยี่ยมชมและศึกษางานครับ
เป็นสิ่งดีนักเรียนเป็นคนดีคนเก่งคุณธรรมนำความรู้