วิทยานิพนธ์ปริญญาโท

เดือนมีนาคม 2549 เก็บข้อมูลภาคสนาม (ครั้งที่4)

เก็บข้อมูลที่พื้นที่ภาคสนามอำเภอกุดชุม และตัวจังหวัดยโสธร(ในส่วนของหน่วยงานราชการ)

พบปัญหาที่เกิดขึ้น - การเข้าไม่ถึงตัวผู้ว่าราชการจังหวัดยโสธร อาจเนื่องเพราะหน้าห้องแนะนำให้ไปที่ ท้องถิ่นจังหวัด ซึ่งอยู่ภายในตึกเดียวกันแทน จากนั้น เดินทางไปที่สหกรณ์จังหวัดยโสธร เพื่อสัมภาษณ์เก็บข้อมูล ทั้งนี้ก่อนหน้านี้ได้ขอให้คณะสังคมฯ มช.ออกหนังสือขอความอนุเคราะห์ให้ ทำให้การเก็บข้อมูลเป็นไปด้วยความเรียบร้อยในส่วนของสหกรณ์จังหวัด

ที่อำเภอกุดชุม - นายอำเภอไม่สามารถให้ข้อมูลรายละเอียดได้มากนัก เนื่องเพราะย้ายเข้ามารับราชการตำแหน่งนายอำเภอที่นี่ใหม่ แต่ก็เรียกเกษตรอำเภอระดับหัวหน้ามาให้รายละเอียดลักษณะปฏิสัมพันธ์ระหว่างอำเภอกับโรงสีข้าวฯ ซึ่งได้ข้อมูลใหม่ๆเพิ่มเติมมากขึ้น

ที่โรงพยาบาลอำเภอกุดชุม - ผู้อำนวยการโรงพยาบาล แนะให้คุยสัมภาษณ์กับเภสัชกรระดับ7ของโรงพยาบาลซึ่งดูแลด้านสมุนไพร ทั้งการผลิต การอบ การบรรจุภัณฑ์ ทำให้ทราบลักษณะความสัมพันธ์เกี่ยวกับงานของโรงพยาบาลและเครือข่ายของโรงสีข้าวฯ

การสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วมในชุมชนพบว่า ประเพณีเก่าก่อนโดยเฉพาะในภาคอีสาน ยังคงเป็นตัวยึดเหนี่ยวให้คนเข้ามามีส่วนร่วมกัน การเข้ามามีส่วนร่วมใน"งานบุญ" ทำให้สังเกตได้ชัดว่า เมื่อมีกิจกรรมอะไรก็แล้วแต่เกิดขึ้นภายในชุชนและเป็นสิ่งสร้างสรรค์ ผู้คนจะให้ความสนใจและเข้าร่วมกิจกรรมเป็นอย่างดี เป็นองค์ประกอบหนึ่งของความเข้มแข็งของกิจกรรมโรงสีฯ

การสัมภาษณ์ สหกรณืจังหวัดทำให้ได้ข้อมูลเชิงลึกมากขึ้น ทางสหกรณ์จังหวัดต้องการทราบข้อมูลในส่วนที่เราลงพื้นที่ชุมชนด้วย แต่ข้อมูลบางอย่างบอกสหกรณ์จังหวัดไปอาจมีผลกระทบด้านลบต่อทางโรงสีฯ จึงต้องบอกเพียงบางส่วน ทั้งนี้เพราะข้อมูลเชิงลึกที่พบ ชาวบ้านเล่ามาทั้งหมดแล้วบอกให้เราเก็บเป็นความลับไม่ให้เผยแพร่ก็มี

ด้านความเป็นนโยบายสาธารณะ - - ทางอำเภอกุดชุมเองได้จัดกิจกรรมทางด้านการเกษตรอินทรีย์มาแล้วหลายปีโดยเอากลุ่มโรงสีข้าวชมรมรักษ์ธรรมชาตินี้เป็นกลุ่มนำร่อง สหกรณ์จังหวัดเองก็ให้ความเห็นว่า กลุ่มเครือข่ายและกิจกรรมของทางโรงสีข้าวฯ สร้างให้ชุมชนเข้มแข็ง มีอำนาจต่อรองค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับกลุ่มอื่น หากกำหนดเป็นนโยบายสาธารณะจะเป็นสิ่งที่ดีที่น่านำไปใช้เป็นแบบอย่างกับกลุ่มอื่นๆ

แต่ทั้งนี้...จากการสังเกตเจ้าหน้าที่หน่วยงานราชการบางส่วน(ขณะสัมภาษณ์) มองออกว่าเขาไม่ต้องการให้ชาวบ้านมีอำนาจต่อรองมากนัก การติดยึดกับเจ้ายศเจ้าอย่างคงมีอยู่สูง ซึ่งแสดงออกให้เห็นเล็กน้อย