มองต่างมุม "การผลิตพืชปลอดภัย"
ผมทำงานในบทบาทของงานส่งเสริมการเกษตร ซึ่งมักจะตกเป็นจำเลยของสังคมทุกครั้งหากมีปัญหาเกี่ยวกับการผลิตทางการเกษตร แม้ว่าเราจะไม่ได้เป็นผู้กระทำโดยตรง เช่น
* พืชบางชนิดมีผลผลิตล้นตลาด-ขาดตลาด
* สินค้าการเกษตรมีราคาถูก-แพง
* เกษตรกรมีการใช้สารเคมีมาก
* ฯลฯ มากมาย
การที่ถูกตำหนิหรือว่ากล่าวอย่างใด พวกเราก็คงไม่คิดที่จะโต้แย้ง เพราะมันคงไม่เกิดประโยชน์หรือผลดีอะไรขึ้นมา ทั้งๆ ที่รู้อยู่เต็มอกว่าส่วนมากปัญหาเหล่านี้ไม่ได้เกิดจากพวกเราเลยแม้แต่นิดเดียว
ในการผลิตพืชเพื่อให้มีความปลอดภัยต่อผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อมก็เช่นเดียวกัน ปัจจุบันมีหลายหน่วยงานหันมาสนใจ และทำงานเกี่ยวกับการรณรงค์เพื่อให้เกษตรกรลด ละ เลิกใช้สารเคมีกันมาก เหตุผลก็คือเพื่อความปลอดภัยอะไรประมาณนั้น ไม่เว้นแม้แต่หน่วยงานส่งเสริมการเกษตรของพวกเราก็จะมีโครงการต่างๆ มากมายที่เกี่ยวข้องกับการจะทำให้มีการผลิตพืชที่ปลอดภัยและได้มาตรฐาน
ผมคิดว่าสิ่งเหล่านี้ก็เป็นสิ่งที่ดี เป็นวิธีการที่ดี แต่หากจะให้สำเร็จ ส่งผลไปถึงการเลิกใช้สารเคมีของเกษตรกรกันทั้งหมดนั้นน่าจะเป็นไปได้ยาก แม้เราจะทุ่มเททรัพยากรกันหมดทั้งประเทศที่มีอยู่ในขณะนี้เลยก็ตาม เหตุผลก็คือการทำงานปัจจุบัน เราทำงานกันแบบแยกส่วน ทำกับบางกลุ่ม บางหน่วยงานเท่านั้น ต้นตอและสาเหตุที่แท้จริงไม่ได้รับการแก้ไข หากคิดอีกมุมหนึ่ง แบบตรงกันข้าม…มองต่างมุม ก็จะพบเห็นว่าสิ่งที่อยู่นั้นมีจุดอ่อนและสมควรได้รับการแก้ไขในหลายประเด็น
มองปัญหาแต่ด้านของคนปลูกแต่ไม่ได้มองในด้านของคนกิน-คนซื้อเลย
เราจะพบเห็นโดยทั่วไปว่าคนปลูกต้องทำอย่างนั้นอย่างนี้ ใช้สารนี้ดี สารนี้ไม่ดี ฯลฯ แต่เราไม่เคยรณรงค์เพื่อชักจูงให้คนกิน-คนซื้อเลยว่าควรทำอย่างไร เลือกซื้อเฉพาะสินค้าแบบไหน ประเด็นนี้ผมมีข้อมูลยืนยันจากการไปสอบถามคนปลูกผัก และปลูกพืชทั่วไปหลายพื้นที่ว่าพวกเขาไม่อยากใช้กันอยู่แล้วสารเคมี หรือบางคนไม่ใช้แต่กลับพบว่าคนซื้อไม่ซื้อผลผลิตของเขาเพราะใบไม่สวย ไม่อวบ…อิอิ
เราไม่ได้แก้ปัญหาที่ต้นเหตุที่แท้จริง
ประเด็นนี้ผมคิดเองนะครับ (บางทีอาจจะทำไม่ได้) สิ่งที่ผมมองก็คือ ในเมื่อเราก็รู้กันอยู่แล้วว่าสารเคมีบางชนิดไม่ปลอดภัย และสารเคมีเหล่านั้นล้วนนำเข้าจากต่างประเทศ…ทำไมเราไม่งดการนำเข้า เท่านี้ก็จะแก้ปัญหาได้ ระยะแรกอาจมีปัญหาบ้าง แต่เชื่อว่าในระยะยาวเราน่าจะสามารถปรับตัวได้ หรือว่ามันกลืนไม่เข้าคายไม่ออก เหมือนรู้ว่าบุหรี่-เหล้าไม่ดี แต่กลับมีการตั้งโรงงานกันอย่างถูกต้อง แถมบางอย่างรัฐเสียเองเป็นผู้ผลิต-จำหน่าย
แค่ 2 ประเด็นนี้ก็พอจะทุเลาหรือแก้ปัญหาเรื่องเหล่านี้ไปได้ ยังมีอีกหลายช่องทางหากเราเอาจริงเอาจังกับมันแล้วปัญหาเรื่องการผลิตพืชให้มีความปลอดภัยต่อผู้บริโภคและสิ่งแวดล้อมก็คงจะลดลงได้บ้าง
คิดเล่นๆ ครับ เพราะในทุกๆ ปัญหาย่อมจะต้องมีทางออกเสมอ และในการมองทุกสิ่งทุกอย่างเราคงไม่มองแต่เพียงมุมเดียว-ด้านเดียว เพราะจะทำให้เรามองได้ไม่ครอบคลุม และสุดท้ายก็จะแก้ไขอะไรไม่ได้ ผมก็ได้แต่สะท้อนมุมมองเล็กๆ น้อย ตามประสาของคนเล็กคนน้อยในระบบ ที่ได้ประสบพบมาจากการลงพื้นที่ซึ่งมักจะพบว่า เพียงส่วนของเรานั้นแก้ปัญหาเหล่านี้ยากที่จะมำเร็จ ต้องร่วมกันคิด-ทำ 360 องศาจากทุกๆ ฝ่าย
บันทึกมาให้ได้แลกเปลี่ยนกันเท่านั้นจริงๆ ครับ ท่านผู้ผ่านมาจะเพิ่มเติมก็ขอเชิญเลยครับ
วีรยุทธ สมป่าสัก 1 ตุลาคม 2551
ความเห็น (10)
เรียนท่านสิงห๋ป่าสัก เพื่อนรักนักพัฒนา
- ทุกปัญหามีทางออก
- ไม่ใช่ทุกทางออกมีแต่ปัญหา
- เป็นยุค สังคมอุดมปัญญา
- ไม่ใช่สังคมอุดมปัญหา
- คงต้องใช้หลายๆๆวิธี
- หาวิธีที่ปลอดภัยและดีที่สุดครับพี่
- พี่สิงห์สบายดีไหมครับ
- ทุกอย่างอยู่ที่ภาครัฐค่ะ ภาครัฐที่ว่าหมายถึงผู้กำหนดนโบายนะ ไม่ใช่ข้าราชการน้อยๆอย่างพวกเรา
- ดูอย่างทุกวันนี้สิ อยู่ที่ใครเอ่ย??????????
- ไอ้หยา....อาตือ....ทำไมพาคิดเรื่องที่มันปวด หนอ
- คุยเรื่องต้นไม้ใบหญ้าที่กว่า เนอะ
- อย่าเพิ่งน้อยใจไปเลย เดี็ยวนี้เกษตรกร(ชาวนา)เข้ากำลังตื่นตัวเรื่องใช้ปุ็ยกัน เพราะว่าเดี็ยวนี้เที่นาของเขาไม่มีปลา ไม่มีกบ ไม่มีเขียดให้กินอีกแล้ว เขาพูดว่า"เพราะปุ๋ยนั่นแหละ" ถ้าเป็นปลาที่หนองน้ำธรรมชาติพอน้ำแห้งลงหน่อยมันก็เป็นแผลตายกัน หรือไม่ก็กินไม่ได้ หรือก๋ไม่กล้าพอที่จะกิน
- ปีนี้เห็นชาวบ้านบอกว่า กบ เขียด ปลาพอมีให้เห็นบ้าง
- ได้ยินอย่างนี้ก็น่าชื่นใจนะ
- ในวันที่สมเด็จพระบรมราชินีนารถ ท่านตรัสเรื่องการใช้ควายไถนา ดิฉันยังปลื้มจนน้ำตาไหล และท่านยังตรัสถึงปลาที่เมื่อก่อนในแม่น้ำเจ้าพระยามีเยอะแยะ
- เหมือนกับดิฉันเคยเห็นตั้งแต่เล็กๆ
- ท่านก็รณรงค์ต่อสิคะ คุณสิงห์ ป่าสัก
- ทานข้าวก่อนนะคะประเดี่ยวจะมาคุยต่อ
จะปลูกอะไรสักอย่าง กว่าจะได้ผลผลลิต ก็ยากอยู่เหมือนกันนะค่ะ
ฉะนั้น ก้ควรเห็นคุณค่าอย่ากินทิ้งกินขว้าง อิอิ ขอบคุณค่ะ
- เรียนท่าน อ.หมอ JJ 2008
- แม่นแล้วครับท่าน ทุกปัญหามาทางออกเสมอ
- สวัสดีครับ อ.ขจิต
- ผมก็สบายๆ ครับ ทั้งกายและใจ...อิอิ
- บันทึกนี้ไหลไปตามความคิด จากสิ่งที่เกิดขึ้นตามที่ได้เห็นนะครับ
- คงต้องใช้หลายๆ วิธีเหมือนที่อาจารย์ว่าจึงจะสำเร็จ
- ขอบคุณหลายๆ เด้อ
- สวัสดีครับครูอุบล
- ไม่ได้น้อยอกน้อยใจอะไรเลยนะครับ...อิอิ
- เขียนไปตามความเป็นจริงและตามความเข้าใจ (ซึ่งบางครั้งก็พูดแล้วไม่มีใครได้ยิน)
- การแก้ไขคงต้องใช้หลายๆ วิธี และความเอาจริงของรัฐ โดยความร่วมมือจากทุกฝ่าย
- เพราะการแก้ไขนั้นไม่มีสูตรสำเร็จ และบางครั้งก็ลอกแบบกันไม่ได้
- ต้องออกแบบกันอย่างเฉพาะเจาะจง
- แต่ที่เคยพบมามักจะเป็นการกำหนดรูปแบบที่ตายตัว...ฯลฯ
- ส่วนของการทำนาหากเพื่อการบริโภคแล้ว ไม่จำเป็นต้องใช้สารเคมีเลยก็ยังได้ผลผลิตนะครับ(ใช้ของที่มีอยู่แล้วตามธรรมชาติแทน เช่น ฟาง มูลสัตว์ สมุนไพรพื้นบ้าน เป็นต้น)
- มีหลายพื้นที่ครับ ที่กุ้ง หอย ปู ปลา กลับมาแล้ว แม้ไม่เหมือนเดิมเสียทีเดียว ก็เป็นนิมิตหมายที่ดีว่าเรายังพอมีหวังนะครับ
- ขอบคุณมากครับที่แวะมาเยียมเยียนและแลกเปลี่ยนเรียนรู้
- สวัสดีครับน้องกล้วยแขก(หน้าตาดีอีกต่างหาก)
- ใช่เลยครับ ภาคการผลิตทางการเกษตรเป็นอะไรๆ ที่ไม่ง่าย
- เพราะขึ้นอยู่กับอะไรๆ หลายอย่างที่เกี่ยวข้อง
- ซึ่งเกือบจะทั้งหมดเราควบคุมไม่ได้
- ขอบคุณครับที่แวะมาแลกเปลี่ยน
- มาแจ้งข่าวผกากรองออกดอกแล้ว
- แต่ยังไม่มาก
- แต่เบื่อเพี๊ยะสีขาวๆที่ต้นชบาจัง
- ทำอย่างไรไม่ตาย
- ฉีดยาฆ่าแมลงที่ทำจากสารอินทรีย์
- ตายยาก ถึงตายเดี๋ยวก็มีอีก
- ทำไงดีคะ
- แล้วอีกคำถามที่ต้นแคร์ฝรั่ง
- พอหน้าร้อนใบจะหงิกงอ (หน้าฝนไม่มี)
- เพราะมีเพี๊ยะสีดำเต็มต้นทำไงดีคะ
- ปัจจุบันใช้การตัดกิ่งทิ้ง
- สวัสดีครับ อ.มนัญญา
- เพลี้ยสีขาวๆ และดำๆ ไม่ทราบว่าบินได้ไหมครับ
- หากบินก็น่าจะเป็นแมลงหวี่ขาว ส่วนที่ไม่บินก็น่าจะเป็นพวกเพลี้ยหอย
- แมลงหวี่ขาวจำกำจัดยากหน่อยเพราะบินได้ และพ่นยาจะ
โดนขนของมัน - ส่วนเพลี้ยหอยนั้น จะมีมดเป็นตัวนำไปแพร่กระจายเพราะมดจะกินของเสียจากเพลี้ยอีกที
- เพลี้ยหอยก็คงต้องป้องกันมดโดยใช้ผ้าชุบยากันมดพันรอบโคนต้นไม้ และหากมีมากก็อาจใช้สารเคมี(แต่อันตราย)
- ลองใช้น้ำส้มควันไม้น่าจะได้ผลนะครับ แต่อาจจะต้องผสมยาจับใบ(ใช้นำยากล้างจานพอแทนได้)
- หากไม่มากใช้มือกำจัดครับ บางครั้งผมก็ใช้วิธีนี้...อิอิ
- อย่าใช้พวกยากันมด-ปลวก-ยุงที่ขายแบบสำเร็จรูปนะครับ (พวกไบกอน ฯ) เพราะจะทำให้ใบพืชของเราใหม้(หากไม่โดนใบคงไม่เป็นไร)
- ขอให้ปราบปรามให้สำเร็จนะครับ