การสอนแบบโครงงาน (Project Approach) รูปแบบ PSM
การจัดการเรียนรู้แบบโครงงาน
Phratamnaksuankulap Mahamongkol : PSM
ธนสาร บัลลังก์ปัทมา
โครงงาน คือ งานวิจัยของนักเรียน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้นักเรียนสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง โดยมีครูคอยแนะนำให้คำปรึกษา
องค์ประกอบของโครงงาน ประกอบด้วยความเป็นมาของปัญหา วัตถุประสงค์ของการศึกษา เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา วิธีดำเนินการศึกษา ผลการศึกษา และสรุปผลการศึกษา ซึ่งอาจเรียบเรียงต่อกันเหมือนวิจัยอย่างง่ายหรือแผ่นเดียวของครู หรืออาจแยกเป็นบท 4-5 บท ตามลักษณะของงานวิจัยทั่วไป โครงงานที่ดี ควรมีการสำรวจ แยกแยะ จัดหมวดหมู่ของข้อมูลให้เป็นระบบ และต้องเป็นผลการศึกษาที่เกิดจากนักเรียนเอง ครูเป็นเพียงผู้ให้คำปรึกษา ชี้แนะ
(ในการประกวดโครงงาน ครูบางส่วนมักเข้าใจผิดว่าคนทำโครงงานคือครู คอยบอกนักเรียน หากเป็นเช่นนี้นักเรียนย่อมไม่เกิดการเรียนรู้ โครงงานนั้นจะกลายเป็นโครงงานครูไม่ใช่โครงงานนักเรียน)
ประเภทของโครงงาน โดยทั่วไปแบ่งเป็น โครงงานเชิงสำรวจ โครงงานเชิงทดลอง โครงงานประดิษฐ์ โครงงานทดสอบสมมติฐานความรู้(มักเป็นนักเรียนมัธยมปลาย)
(ตัวอย่างหัวข้อโครงงาน เลื่อนดูด้านล่าง)
การจัดกระบวนการเรียนรู้ แบบ PSM+PDCA Model
P-Processing กระบวนการ S-Support การสนับสนุน M-Motivation การสร้างแรงจูงใจ เสริมแรง
ผสานกับวงจรคุณภาพ PDCA
P-Plan วางแผน D-Do ทำ ลงมือปฏิบัติ C-Check ตรวจสอบ A-Act ปรับปรุง พัฒนา
กระบวนการติดตามการทำโครงงาน ด้านคุณภาพ
ใช้วงจรคุณภาพ PDCA ในการติดตามผลการทำโครงงาน
P-Plan (วางแผน) เป็นการวางแผนการทำงาน การทำโครงการ
D-Do (ทำ) เป็นการลงมือทำโครงงาน สำรวจ ทดลอง สรุปผลการทดลอง การทำเล่มรายงานโครงงาน
C-Check (ตรวจสอบ) นำเสนอโครงงานให้ครูตรวจสอบ ให้คำแนะนำเพิ่มเติม
A-Act (ปรับปรุง พัฒนา) นำผลที่ได้ไปปรับปรุง พัฒนาให้โครงงานสมบูรณ์แบบ ก่อนสรุปเป็นเล่มรายงาน
PSM+PDCA Model
การจัดการเรียนรู้แบบโครงงาน
P-Process
P-Plan
M -Motivation >>> A-Act D-Do <<< S-Support
C-Check
ด้านผู้เรียน ผลการจัดการเรียนรู้แบบโครงงาน ส่งผลให้นักเรียนได้ฝึกคิดวิเคราะห์ รู้จักแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง มีทักษะความรู้ที่จำเป็นตามหลักสูตร ซึ่งส่งผลให้การประเมินมาตรฐานภายนอก จาก สมศ. ดังนี้
ข้อ 4 ผู้เรียนมีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ คิดสังเคราะห์ มีวิจารณญาณ ได้ระดับคุณภาพ ระดับดีมาก
ข้อ 5 ผู้เรียนมีความรู้และทักษะที่จำเป็นตามหลักสูตร ได้ระดับคุณภาพ ระดับดีมาก
ข้อ 6 ผู้เรียนมีทักษะในการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง รักการเรียนรู้ และพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่อง ได้ระดับคุณภาพ ระดับดีมาก
นอกจากนี้ การจัดการเรียนรู้แบบโครงงาน ยังตอบสนองหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2544 ที่กำหนดเกณฑ์การผ่านช่วงชั้นให้ผู้เรียนต้องผ่านการทำโครงงาน และผู้เรียนได้พัฒนาทักษะการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนสื่อความอีกด้วย
ตัวอย่าง หัวข้อ ประเด็น ที่สามารถนำมาจัดทำโครงงาน แยกตามกลุ่มสาระการเรียนรู้
กลุ่มสาระภาษาไทย
-มาตรตัวสะกด**
-อักษรย่อ**
-ศึกษาคำควบกล้ำจากหนังสือ
-คำควบกล้ำไม่แท้หนังสือพิมพ์
- ศึกษาคำยาก ทำพจนานุกรม
-คำราชาศัพท์จากหนังสือพิมพ์
-พจนานุกรมคำศัพท์ประจำตัว
-ธนาคารคำประจำตัว
-นิทานคำควบกล้ำ(นิทาน พจนานุกรมคำ)
-นิทานสระไทย (เช่น นิทานสระอา)
-ภาษาโฆษณาจากหนังสือพิมพ์
-ทำหนังสือเล่มเล็กเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง*
-นิทานแผ่นเดียวความพอเพียง*
-นิทานคุณธรรม*
-ละครคุณธรรม*
-หมอภาษา
-โดมิโนตัวสะกด
-นิทานเรือใบหรรษา
-คิดท่าทางประกอบร้อยกรอง**
กลุ่มสาระคณิตศาสตร์
-ระยะทางการเคลื่อนที่เรือใบใส่ล้อ ตามชนิดล้อ*
-ออกแบบรูปทรงเรขาคณิตกับเครื่องใช้
-บัญชีรายรับรายจ่ายค่าขนม*
-ทำบัญชีรายรับจ่ายจากการค้าขาย*
-ค้าขายได้ความรู้สู่ความพอเพียง**
-เถ้าแก่น้อย ฝึกค้าขาย ทอนเงิน**
-สูตรคูณมหัศจรรย์ (สูตรคูณใหม่ ๆ)
-โดมิโนการคูณ
-การเดินของมด3ชนิดใน 30 วินาที
-การคำนวณค่าไฟ วิธีประหยัดไฟ
-เปรียบเทียบราคาสินค้าจาก 3 ห้าง
-เปรียบเทียบการซื้อเงินสดเงินผ่อน
วิทยาศาสตร์
-การประดิษฐ์สิ่งของ จากพืช
-ทดลองไล่แมลงวันด้วยวิธีต่าง ๆ**
-การดับกลิ่นเหม็นด้วยสิ่งต่าง ๆ
-การทำน้ำสกัดชีวภาพ
-การทำเรือใบใส่ล้อ ล้อกล่องต่างกัน*
-การแปรรูปอาหาร ผลไม้ โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น*
-การจัดทำแผนที่ทรัพยากร โดยใช้วัสดุเหลือใช้*
ภาษาอังกฤษ
-ป้ายบอกทางในท้องถิ่น, ป้ายจราจร
-แผ่นพับภาษาอังกฤษ, แผนที่ภาษาอังกฤษ
-Dictionary ภาพ/ คำตรงข้าม/ คำยาก
-Little Guide
-การ ใช้วัสดุเหลือใช้ทำภาพนิทาน
-คิด A – Z แบบใหม่เป็นผลไม้/ สัตว์
ศิลปะ ดนตรี นาฎศิลป์
-การวาดภาพตัวละคร
-การคิดท่าฟ้อนรำจากสิ่งใกล้ตัว
-การประดิษฐ์เครื่องตกแต่งตัวละคร
-คิดท่าประกอบเพลง
-ลวดลายศิลปะจากซองขนม
-หุ่นมือนิทานคุณธรรม*
-ละครคุณธรรมความพอเพียง*
สุขศึกษาและพลศึกษา
-โรคและอุบัติเหตุจากหนังสือพิมพ์**
-โรคและอุบัติเหตุในโรงเรียน**
-นักปฐมพยาบาลจิ๋ว หมอน้อย**
-การคิดกีฬาใหม่ ๆ*
-ออกกำลังกายด้วยตาราง (9 ช่อง)
-โดมิโนพาเพลิน
-ศึกษาการกระเด้งของลูกบอล
-การออกกำลังกายประกอบเพลงไทย
-การทำสารฆ่าลูกน้ำ
สังคมศึกษา ศาสนา วัฒนธรรม
-การแต่งกายของคนในชุมชน
-เชื้อชาติ ของคนในชุมชน
-การละเล่นในท้องถิ่น
-ปริศนาคำทายในท้องถิ่น
-นิทานคุณธรรม*
-ละครคุณธรรม*/**
-ประชาธิปไตยในโรงเรียน
-เอกลักษณ์ของท้องถิ่น
-บุคคลที่เป็นแบบอย่างในท้องถิ่น
-สร้างแผนที่ชุมชน แผนที่ท้องถิ่น
-แผ่นพับแนะนำท้องถิ่น จากวัสดุชนิดต่าง ๆ
-มัคคุเทศก์น้อย
การงานอาชีพ เทคโนโลยี
-ประดิษฐ์สิ่งของจากเศษวัสดุ*
-อาชีพในท้องถิ่น*
-ดับกลิ่นเหม็นจากการทอดอาหาร
-การดับกลิ่นเหม็น (ห้องน้ำ รองเท้า)
-เมนูไข่ 108 ชนิด
-เว็บไซต์ยอดนิยม (พร้อมแนะนำจุดเด่น)
-สูตรอาหารใหม่ใส่พืชสมุนไพร
-ศึกษาเรื่องกล้วย ๆ
-ประดิษฐ์เรือใบใส่ล้อแบบใหม่ๆ
-ทำต้นแบบรถประหยัดพลังงาน
-ขนมไทยใส่สมุนไพร
ข้อเสนอแนะนการจัดทำโครงงาน
-ควรมีแบบสอบถาม แบบสำรวจ ข้อมูล ความชอบ ก่อนดำเนินการศึกษา
-ควรมีตารางนำเสนอข้อมูล
-การแสดงข้อมูลจากการสำรวจ
-การนำวัสดุเหลือใช้มาประดิษฐ์เป็นผลงานประกอบโครงงาน
-อาจมีแบบประเมินโครงงาน
ความเห็น (11)
ขอบคุณค่ะ อ่านแล้วได้ความรุ้มากมายก่ายกองเลยค่ะ ง่ายต่อการทำความเข้าใจ จะลองนำความรู้นี้ไปใช้งานจริงนะคะ
thecityedu
ด้วยความยินดีครับ เพราะจากประสบการณ์ที่นำแนวคิดนี้ไปใช้ กำลังใจและการสนับสนุนเป็นสิ่งสำคัญมาก ทำให้นักเรียนประสบความสำเร็จในการประกวดโครงงานสม่ำเสมอ อย่าคิดว่าการประกวดโครงงานต้องเป็นเด็กเก่งแล้วปิดโอกาสเด็กไม่เก่ง เพราะจากการที่เคยส่งเด็กที่สอบได้ที่ 30จาก นักเรียน 40 คน ร่วมทีมประกวด ปรากฎว่าได้ที่ 2 ระดับประเทศ จากการประกวดโครงงานของสถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ ได้ถ้วยรางวัล รมช.ศธ.
ขอบคุณคะได้รับความรู้มากเลยคะ
ขอบคุณสำหรับข้อมูลคะ
ขอบคุณเจ้า
ได้แนวคิดมากมายที่จะนำไปพัฒนาการสอนของตนเองเจ้า
สวัสดีค่ะ
- เพิ่งเข้ามาเรียนรู้..ขอขอบคุณที่ให้ความรู้เรื่องโครงงานไว้มากมาย
ได้ความรู้มากเลย เฮง เฮงนะค่ะ
ลันๆล่า ลันๆล่า ลันๆๆๆล่า
หนุกหนานมากๆความรู้เพียบ
มณีรัตน์
เยี่ยม นำไปใช้ในการจัดการเรียนการสอนได้อย่างสวย ชอบ ขอบคุณจ้า