ปัจจุบันการเรียนการสอนสามารถเข้าเรียนได้ทุกที่ ทุกเวลา
และทุกสถานที่ทั่วโลก
หากสถานที่นั้นสามารถเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตได้
หลังจากเกิดการสื่อสารผ่านอินเทอร์เน็ตที่เชื่อมโยงถึงกันทั่วโลก
จากเดิมที่การสื่อสารผ่านอินเทอร์เน็ตทำได้เพียงส่งข้อความถึงกันเท่านั้น
ซึ่งก็ไม่เพียงพอกับความต้องการของมนุษย์
ผู้พัฒนาเทคโนโลยีหลายรายซึ่งเป็นมนุษย์จึงได้ทำการพัฒนาการส่งข้อมูลให้รวดเร็วมากขึ้น
จนกระทั่งสามารถใช้งานมัลติมีเดียผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้ดังในปัจจุบัน
ในโลกแห่งสังคมไซเบอร์
มนุษยสามารถเลือกชองทางการสื่อสารไดหลากหลายช่องทาง อาทิเช่น
การรับ-ส่งอีเมลล์ การรับชมทีวี การรับชมวีดีโอ การเรียน ฯลฯ
โดยไมมีขอบเขตจํากัดทั้งในเรื่องของเวลา สถานที่
ในการแสวงหาความรูขาวสาร และความบันเทิงที่มีใหเลือก
และตักตวงไดอยางเสรี ผูที่มีความกระตือรือรน ใฝรู
เสาะแสวงหาความรู และรูเทคโนโลยี ยอมไดเปรียบ
และมีโอกาสที่จะครอบครองสารมากกวาใคร โดยเฉพาะสิ่งที่เปนความรู
ขาวสารที่เปนประโยชนที่จะนําไปสูการพัฒนา ตนเอง ใหกาวหนา
แต่สื่อในปจจุบันหาไดเปดเสรีอยางแทจริงไม
ยังคงเปนเสรีภาพในขอบเขตจํากัด อาทิเชน
รายการโทรทัศนที่มีใหเลือกชมไดมากมายหลากหลายสถานี
ทั้งในยานความวีเอชเอฟ (VHF) และยูเอชเอฟ (UHF) ใชสายและไมใชสาย
มีรายการหลากหลายใหเลือกดู
หากไมชอบดูชองนี้ก็เปลี่ยนไปดูชองอื่นที่ประสงค
การเลือกจึงอยูภายใตเงื่อนไขที่จํากัดวา สถานีเปนผูเลือกสาร (TV
on Supply) ทําใหผูดูจําตองดูรายการที่อาจไมประสงคจะดู
ทั้งนี้เปนเพราะไมมีทางเลือกอื่นที่ดีกวา นี้
หนทางสูการเลือกที่เสรีนั้นมาจากการพัฒนาเทคโนโลยีที่กวางขวางขึ้น
โดยเฉพาะการพัฒนาอยางรวดเร็วของเทคโนโลยี
คอมพิวเตอรไดนําไปสูการเปดทางเลือกที่ดียิ่งขึ้น
เปดโอกาสใหผูชมเลือกชมเลือกไดตามประสงค ในทางการศึกษาผูเรียนอาจ
เลือกเรียนอยูที่บานหรือที่ไหน เวลาใด วิธีใดก็ได
จะไมถูกบีบบังคับใหอยูในหองสี่เหลี่ยมที่มีนักเรียน
นักศึกษาอยูเต็ม หอง เรียน สิ่งเดียวกัน ทําสิ่งเดียวกัน
ในเวลาเดียวกัน ปแลวปเลา อาจจะเรียกไดวานั้นคือ
การศึกษาตามประสงค (Education on Demand)
การจัดการศึกษาตามประสงคจะตองนําเทคโนโลยีเขามาชวยจัดจึงจะไดผลดี
เทคโนโลยีหนึ่งซึ่งใชไดผล เทคโนโลยี หนึ่ง ซึ่งใชไดผลดี คือ
คอมพิวเตอรและวีดิทัศน
จากความสามารถในการจัดเก็บและสงขอมูลของระบบเครือขายคอมพิวเตอร
ใหสามารถจัดเก็บ และสงขอมูลวีดิทัศนตามคํารองขอได
ระบบการสื่อสารในรูปแบบนี้ เรียกวา
วีดิทัศนตามประสงค (Video on
Demand)
ในทางการศึกษาไดมีการนําเอาระบบวีดิทัศนตามประสงคมาใชกับการศึกษาทางไกล(
Long Distance Education) การบริการสื่อเพื่อการศึกษาดวยตนเอง
ระบบวีดิทัศนตามประสงคนั้นจะตองจัดเก็บรวบรวมสาระความรูทางการศึกษา
ไมวา จะเปนสาระความรูที่ซื้อมา หรือสถานศึกษาผลิตขึ้นเอง
หรือถายทําจากการเรียนการสอนในชั้นเรียน ปกติ หรือจากระบบ
การเรียนการสอนทางไกลทางโทรทัศน
หรือระบบการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม จะตองนําเก็บไวในระบบ
การจัดเก็บวีดิทัศน (Video Server) หรือระบบการจัดเก็บขอมูล (File
Server) ที่สมรรถนะในการเก็บวีดิทัศน และขอมูลจํานวนมาก
แลวโอกาสใหผูเรียนเรียกศึกษาหาความรูไดดวยตนเองผานระบบสื่อสารอินเทอร์เน็ต
เพื่อเปนการศึกษา หาความรูใหมสําหรับ
ผูที่ยังไมเคยเรียนมากอนเลย
หรือพลาดการเขาชั้นเรียนปกติในบางครั้ง
หรือตองการทบทวนความรูที่เคยเรียนมาแลว แตยังไมเขาใจดีพอ
ระบบนี้ยังใชไดดีสําหรับการใหความรูดวยวิธีการศึกษาดวยตนเอง
นอกจากการนําเอาวีดีทัศน์ตามประสงค์มาใชทางการเรียนการสอนโดยตรงแลว
ยังสามารถนํามาใช้กับระบบการฝก อบรมดวยตนเองอีกด้วย เรียกวา
การฝกอบรมตามประสงค (Training on Demand) ซึ่งจะชวยใหองคกรตาง ๆ
สามารถ พัฒนาศักยภาพของบุคลากร โดยนําสิ่งที่ไดอบรมแลวมาทบทวน
หรือเปนการฝกอบรมดวยตนเอง โดยไมทําใหการทํางานตอง หยุดชะงัก
ฝกอบรมที่ไหนเมื่อไรก็ได ในวงการธุรกิจการบริหารตาง ๆ
ยังใชระบบสําหรับเก็บรวบรวมขอมูลธุรกิจการบริหาร
การจัดการ ซึ่งสามารถเรียกใชไดตามประสงค
วีดิทัศนตามประสงค มีการพัฒนามาจากการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศ
จากระบบอนาล็อก (Analog) มาเปนระบบ ดิจิตอล (Digital)
ทําใหสามารถแปลงสัญญาณจากอนาล็อกใหเปนดิจิตอล
ทําใหมนุษยมีขีดความสามารถในการสื่อสารกวาง ไกล อยางไมมีขอบเขต
การแปลงสัญญาณจากอนาล็อกเปนดิจิตอล ดวยการบีบอัดสัญญาณ (Signal
Compression) ใหมีขนาด
เล็ก ทําใหสามารถจัดเก็บ และสงสัญญาณใหเปนจํานวนมาก
สัญญาณขอมูลเสียง ภาพนิ่ง ภาพเคลื่อนไหว จะสิ้นเปลืองหนวย
ความจําในการจัดเก็บ และสงสัญญาณมากนอยแตกตางกัน
โดยเฉพาะภาพเคลื่อนไหว จะใชหนวยความจํามากที่สุด สัญญาณ
วีดิทัศนจึงตองใชเทคโนโลยีการบีบอัดสัญญาณ MPEG (Moving Picture
Experts Group) ซึ่งเปนกลุมทํางานที่คิดคนวิธีบีบ
อัดขอมูลภาพเคลื่อนไหว
ซึ่งสามารถบีบอัดสัญญาณขอมูลไดในอัตราสวนตั้งแต 50:1 ถึง 200 : 1
ขึ้นอยูกับลักษณะขอมูล มีตั้งแต MPEG 1 - MPEG 4 MPAG-
1สําหรับใชกับการสงขอมูลในอัตราประมาณ 1.5 Mbps (Mbit / sec)
หรือการจัดเก็บขอ มูลบนแผนซีดีรอม (CD-ROM) MPEG - 2
ใช้สําหรับการสงขอมูลความเร็วประมาณ 4-6 Mbpsหรือใชกับโทรทัศนระบบ
HDTV (High Definition Television) หรือสงสัญญาณผานดาวเทียมดิจิตอล
สวน MPEG -3 ไมมีการพัฒนาตอเนื่องจาก MPEG - 2ใหคุณภาพดีอยูแลว
MPEG - 4 เปนมาตราฐานที่มีประสิทธิภาพสูงสุด
ใชสําหรับการประชุมทางไกลผานจอภาพ (Video Conferencing)
ในระดับการจัดสงขอมูลที่ต่ำมากเปนกิโลบิทตอวินาที (Kilobit /
second) เปนการประชุมทางไกลผาน จอภาพแบบบนโตะ (Desktop Video
Conferencing) หรือโทรศัพทแบบจอภาพ (Video Phone)
การแปลงสัญญาณภาพเคลื่อนไหวไวในระบบดิจิตอลทําใหสามารถเรียกไปใชงานกับระบบคอมพิวเตอร
และสามารถ ใชงานรวมกับโปรแกรมคอมพิวเตอรอื่นๆได
การจัดเก็บขอมูลภาพเคลื่อนไหว จะเก็บไวในคลังจัดเก็บขอมูลวีดิทัศน
(Video Server) ซึ่งสามารถจัดเก็บขอมูลได้มากมาย
ตามขนาดของฮารดดิสคที่ใชบรรจุ ภาพเคลื่อนไหว
ก็คือภาพนิ่งที่มีการเปลี่ยน แปลงอยางตอเนื่อง
จนดูเหมือนการเคลื่อนไหวจริง
ระบบโทรทัศนในประเทศไทยมีอัตราความเร็วในการเปลี่ยนภาพอยางตอ
เนื่องประมาณ 25 ภาพ/วินาที
ระบบคอมพิวเตอรที่จะมารองรับจะสามารถถายทอดขอมูลภาพ
และเสียงใหไดสมบูรณที่สุด
เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพระบบคลังจัดเก็บขอมูลวีดิทัศนก็ตองมีความเร็วในการอาน
และสงขอมูลสูง เพื่อสงออกไปยังระบบเครือ ขายอินเทอร์เน็ต
หรืออาจเปนคอมพิวเตอรของผูเรียน หรือหองเรียนทางไกล (Remote
Classroom) ที่เรียกขอมูลเขามา ขอมูล
จํานวนมหาศาลก็จะถูกสงไปในระบบเครือขายอินเทอร์เน็ตที่จุดหมายปลายทาง
การสงขอมูลจะเปนแบบคอยๆ ทยอยสง ไปเรื่อยๆ (Streaming)
ผูรับที่ปลายทางก็สามารถประมวลผลไดทันทีโดยไมตองรอสงขอมูลใหหมดเสียกอน
สถานศึกษาที่มีระบบเครือขายคอมพิวเตอรก็อาจออกแบบระบบใหมีคลังขอมูลวีดิทัศน
เพื่อใชบริการวีดิทัศนตาม ประสงคได แตสิ่งสําคัญที่ตองคํานึงถึง
คือ ระบบทางดวนของขาวสารขอมูลใหผลดีควรเปนระบบ ATM (Asynchronous
Transfer Mode) แต่ปัจจุบันเทคโนโลยีระบบ ATM ได้เลือนหายไป
ซึ่งสามารถนำระบบ
เครือข่ายแบบอีเทอร์เน็ตมาใช้งานได้ซึ่งจะทำให้งบประมาณด้านระบบเครือข่ายไม่สูงมากนัก