ทัศนวิพากษ์

สมัยเมื่อยังเด็ก...(ความรู้)

เป็นการตอบคำถามอาจารย์แบบต้องแย้ง...ย้อนมองดูความคิด ความรู้มันไม่สิ้นสุดจริงๆ จนกว่าจะสิ้นลมหายใจ วัลลอฮฺอะลัม

อ่านแล้ว...คิดเห็นยังไงครับ

ทัศนวิพากษ์

(Critical Thinking)

 

1.  ระบบประชาธิปไตย

     ตอบ

ข้อดี	ข้อเสีย
1.  เป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนฝ่ายข้างมากในการ   ปกครองประเทศ	1.  มีความล่าช้าในการตัดสินใจ
2.  ทุกคนมีสิทธิเสรีภาพเท่าเทียมกัน	2.  เสียค่าใช้จ่ายในการดำเนินการปกครอง
3.  ใช้กฎหมายเป็นมาตรฐานในการปกครองประชาชนทุกคน	3.  อาจนำไปสู่ความสับสนวุ่นวาย
4.  ระงับความขัดแย้งโดยสันติวิธี

 

ตารางเปรียบเทียบระบบประชาธิปไตยกับเผด็จการ

หัวข้อ	ประชาธิปไตย	เผด็จการ
1.  อำนาจอธิปไตย	เป็นของประชาชน	เป็นของผู้นำหรือกลุ่มบุคคล
2.  การมีส่วนร่วม	ให้สิทธิเสรีภาพทางการเมือง	ปิดกั้นสิทธิเสรีภาพทางการเมือง
3.  ลักษณะการปกครอง	ยึดเสียงข้างมาก	ยึดแนวคิดของผู้ปกครอง
4.  พรรคการเมือง	มีพรรคการเมืองหลายพรรค	มีพรรคการเมืองพรรคเดียว
5.  ระบบเศรษฐกิจ	ใช้แนวทุนนิยม	ใช้แนวสังคมนิยม

 

                  การที่ใครหลายคนมองว่าการปกครองระบบประชาธิปไตยเป็นระบบการปกครองที่ดีที่สุดนั้น  เราอย่าคิดอย่างนั้นเสมอไป  เราต้องพิจารณาข้อดี-ข้อเสีย ก่อนว่าระบบการปกครองแบบประชาธิปไตยดีจริงหรือไม่ ดังหลักการที่ว่า “ข้ออ้างด่วนสรุปแบบล้มกระดาน...ต้องวิพากษ์ อาจไม่ต้องล้มกระดานก็ได้”

                การปกครองระบบประชาธิปไตยเป็นระบบการปกครองที่เปิดโอกาสให้แก่ทุกคนอย่างเต็มที่  ทุกคนมีสิทธิเสรีภาพเท่าเทียมกันไม่มีใครเหนือกว่าใครเพราะทุกคนต้องอยู่ภายใต้กฎหมาย  หากมองผ่านแล้วจะเห็นว่าระบบการปกครองแบบประชาธิปไตยค่อนข้างที่จะสมบูรณ์แบบ  แต่เราอย่าเพิ่งด่วนสรุปเพราะอย่าลืมว่าบนโลกใบนี้ไม่มีอะไรแน่นอนและไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบเสมอไประบบการปกครองแบบประชาธิปไตยก็เหมือนกันเพราะในความสมบูรณ์แบบของระบบนี้มันก็มีข้อบกพร่องหรือข้อเสียเช่นเดียวกัน กล่าวคือ ระบบนี้จะทำให้เกิดการล่าช้าในการตัดสินใจในการที่จะทำอย่างใดอย่างหนึ่งและยังเป็นระบบที่ยังต้องใช้ค่าใช้จ่ายในการดำเนินการค่อนข้างมาก เมื่อเปรียบเทียบกับระบบอื่น  เพราะฉะนั้น  ผมคิดว่าระบบประชาธิปไตยก็ใช่ว่าเป็นระบบที่ดีที่สุด แต่ถ้าเทียบกับระบบอื่นแล้วเราก็ต้องยอมรับว่าระบบนี้ค่อนข้างที่จะสมบูรณ์แบบมากที่สุดแล้วเมื่อพิจารณาในหลายๆด้าน

 

2.  ระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียง

      ตอบ

ข้อดี-ข้อเสียระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียง

ข้อดี

ข้อเสีย

เศรษฐกิจพอเพียงเป็นเศรษฐกิจที่พอเพียงกับตัวเอง ทำให้อยู่ได้ ไม่ต้องเดือดร้อน มีสิ่งจำเป็นที่ทำได้โดยตัวเองไม่ต้องแข่งขันกับใคร และมีเหลือเพื่อช่วยเหลือผู้ที่ไม่มี อันนำไปสู่การแลกเปลี่ยนในชุมชน และขยายไปจนสามารถที่จะเป็นสินค้าส่งออก เศรษฐกิจพอเพียงเป็นเศรษฐกิจระบบเปิดที่เริ่มจากตนเองและความร่วมมือ วิธีการเช่นนี้จะดึงศักยภาพของ ประชากรออกมาสร้างความเข้มแข็งของครอบครัว ซึ่งมีความผูกพันกับ “จิตวิญญาณ” คือ “คุณค่า” มากกว่า “มูลค่า”

เป็นระบบเศรษฐกิจที่จะต้องใช้เวลาในการพัฒนาค่อนข้างนานพอสมควรถึงจะพัฒนาได้อย่างสมบูรณ์แบบเพื่อให้กลายเป็นระบบที่ทุกคนยอมรับและปฏิบัติตามกันทุกคน

ประการที่สำคัญของเศรษฐกิจพอเพียง

1. พอมีพอกิน ปลูกพืชสวนครัวไว้กินเองบ้าง ปลูกไม้ผลไว้หลังบ้าน 2-3 ต้น พอที่จะมีไว้กินเองในครัวเรือน เหลือจึงขาไป                                                                                                                                                   

2. พออยู่พอใช้ ทำให้บ้านน่าอยู่ ปราศจากสารเคมี กลิ่นเหม็น ใช้แต่ของที่เป็นธรรมชาติ (ใช้จุลินทรีย์ผสมน้ำถูพื้นบ้าน จะสะอาดกว่าใช้น้ำยาเคมี) รายจ่ายลดลง สุขภาพจะดีขึ้น (ประหยัดค่ารักษาพยาบาล)
 3. พออกพอใจ เราต้องรู้จักพอ รู้จักประมาณตน ไม่ใคร่อยากใคร่มีเช่นผู้อื่น เพราะเราจะหลงติดกับวัตถุ ปัญญาจะไม่เกิด

                เมื่อพิจารณาระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียงแล้วจะด่วนสรุปไปว่ามันเป็นระบบเศรษฐกิจที่ดีที่สุดซะทีเดียวมันก็ไม่ได้เราต้องมองดูข้อดี-ข้อเสีย  ของระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียงเสียก่อนจึงจะด่วนสรุป  เพราะอย่าลืมว่าไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบเสมอไปเราต้องหาเหตุผลที่ดีที่สุดเพื่อพิจารณาประกอบการตัดสินใจหรือด่วนสรุปว่าสิ่งนั้นดีหรือไม่  ดังหลักการที่ว่า “ข้ออ้างด่วนสรุปแบบล้มกระดาน...ต้องวิพากษ์ อาจไม่ต้องล้มกระดานก็ได้”

                เมื่อเรานำระบบเศรษฐกิจมาเปรียบเทียบกันดูว่าระบบเศรษฐกิจแบบใดเป็นระบบที่ดีที่สุดเราจะพบว่า...แต่ละระบบจะมีข้อดี-ข้อเสีย อยู่ของแต่ละระบบไม่ว่าจะเป็นทุนนิยม  สังคมนิยม ฯลฯ  หากจะหาระบบเศรษฐกิจที่สมบูรณ์แบบคงจะยากเพราะไม่มีอะไรสมบูรณ์แบบเสมอไป  แต่ถ้ามองในสังคมปัจจุบันแล้ว  การที่จะอยู่บนโลกใบนี้ให้มีความสุขไร้ความทุกข์ก็คงต้องยึดระบบที่ในหลวงของเราได้ประทานให้คือ “ระบบเศรษฐกิจแบบพอเพียง”

 เห็นจะเป็นดีที่สุด  แม้มันอาจจะเป็นระบบที่ต้องใช้เวลาค่อนข้างนานในการพัฒนา  เพราะเป็นระบบที่เน้นให้พึ่งตนเองเป็นหลัก  ซึ่งจะสอดคล้องกับสังคมปัจจุบันที่เราต้องพึ่งตนเองให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้  เพราะมีเพียงตัวเราเท่านั้นที่จะทำให้เรายืนหยัดอยู่ได้บนโลกใบนี้  เช่น  มีอะไรกินก็กินอันนั้น ไม่ใช่อยากกินแต่อาหารฝรั่งซึ่งมันต้องใช้ทุนในการซื้อหามารับประทานค่อนข้างสูง

               

                                " การจะเป็นเสือนั้นมันไม่สำคัญ สำคัญอยู่ที่เราพออยู่พอกิน และมีเศรษฐกิจการเป็นอยู่แบบพอมีพอกิน แบบพอมีพอกิน หมายความว่า อุ้มชูตัวเองได้ ให้มีพอเพียงกับตัวเอง "

 

3.  เสรีภาพทำให้คนมีความสุข  การบังคับทำให้คนมีความทุกข์

     ตอบ

                จากคำกล่าวที่ว่า “เสรีภาพทำให้คนมีความสุข  การบังคับทำให้คนมีความทุกข์”ผมคิดว่ามันอาจไม่จริงเสมอไป จริงอยู่ว่าการมีเสรีภาพเป็นสิ่งที่ใครๆต้องการเพราะมันย่อมดีกว่าการถูกบีบบังคับอยู่แล้ว แต่ผมคิดว่าบางครั้งมันไม่จริงเสมอไปเพราะถ้าเราลองมองอีกมุมหนึ่งดูคำกล่าวนี้อาจไม่จริงก็ได้  เพราะบางครั้งการให้สิทธิเสรีภาพมากเกินไปมันก็ก่อให้เกิดความวุ่นวายตามมาได้เหมือนกัน  เช่น  การให้สิทธิเสรีภาพในการที่คนเราจะแสดงความคิดเห็นต่อส่งใดๆที่เกิดขึ้นและเป็นอยู่ (กรณีของคุณสนธิกับนายกทักษิณ)  มันสื่อให้เห็นถึงปัญหาต่างๆมากมาย  นี่ก็เป็นปัญหาหนึ่งที่เกิดขึ้นเพราะเสรีภาพ ผมจึงมองว่าบางครั้ง  เสรีภาพอาจก่อให้เกิดความทุกข์กับใครบางคนก็เป็นได้  อีกมุมหนึ่งบางครั้งการบังคับให้คนอื่นทำอย่างที่ตนต้องการอาจนำมาซึ่งความสุขของคนผู้นั้นก็เป็นได้  เช่น  การบังคับให้เพื่อนทำในสิ่งที่เราต้องการให้แก่เรา  เพราะฉะนั้นผมคิดว่าบางครั้ง  การบังคับทำให้คนมีความสุข  เสรีภาพทำให้คนมีความทุกข์  ก็เป็นได้ดังเหตุผลและตัวอย่างที่กล่าวมาแล้วข้างต้น  มันอาจไม่จริงเสมอไปที่กล่าวว่า  เสรีภาพทำให้คนมีความสุข  การบังคับทำให้คนมีความทุกข์

                สรุป...  ไม่มีอะไรแน่นอน  ไม่มีอะไรเป็นจริงเสมอไป  ทุกอย่างล้วนขึ้นอยู่กับวิจารณญาณและเหตุผลของแต่ละบุคคลในการตัดสินว่ามันจริงหรือไม่จริง  อย่าเชื่ออะไรง่ายๆ

 

4.  ผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า  ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง

      ตอบ

                จากคำกล่าวที่ว่า “ผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า  ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง”เป็นอีกคำกล่าวหนึ่งที่ผมคิดว่ามันอาจไม่จริงเสมอไป  จริงอยู่ที่ว่าผู้ชายมีความเป็นผู้นำมากกว่าผู้หญิง  มีความหนักแน่น  กล้าตัดสินใจมากกว่าผู้หญิง  ผู้หญิงมีความอ่อนไหวง่ายกว่าผู้ชาย บอบบาง  แต่อย่าลืมว่าในความหนักแน่นบางครั้งถ้ามันมากเกินไปโดยไม่โอนอ่อนผ่อนตามบ้างมันอาจนำมาซึ่งความไม่เข้าใจกันก็เป็นได้  หากมองในอดีตจริงอยู่ที่ว่า “ผู้ชายเป็นช้างเท้าหน้า  ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหลัง”  แต่ถ้ามองในสังคมปัจจุบันแล้วบางครั้ง  เราอาจต้องกล่าวว่า  “ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหน้า  ผู้ชายเป็นช้างเท้าหลัง”  เพราะสังคมปัจจุบันผู้หญิงเข้ามามีบทบาทค่อนข้างมาก  เช่น  การให้ผู้หญิงเป็นผู้นำประเทศในบางประเทศ (อดีตผู้นำของอินโดนีเซีย/ผู้นำประเทศของฟิลิปปินส์คนปัจจุบัน/ผู้นำประเทศของปากีสถานคนปัจจุบัน) เป็นต้น

                เพราะฉะนั้นผมมองว่าถ้าเรานำความเป็นผู้หญิงอยู่ในตัวบุคคลมาปรับประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมมันอาจก่อประโยชน์ขึ้นได้  เพราะอย่าลืมว่าเพราะความรอบคอบและละเอียดอ่อนของผู้หญิงจึงทำให้การงานทุกอย่างสำเร็จลุล่วงได้ด้วยดี  ยกตัวอย่างผู้นำประเทศของเรา (นายกทักษิณ) เราอาจมองว่าท่านเป็นผู้นำที่ค่อนข้างมีความเป็นผู้นำสูงแต่ถ้าหากเราศึกษาดีๆแล้วจะพบว่าเบื้องหลังความสำเร็จทั้งหมดของผู้นำประเทศของเราคือ คุณหญิงพจมาน  ซึ่งก็เป็นผู้หญิงคนหนึ่งที่ต้องยกให้เป็นผู้หญิงหมายเลขหนึ่งของเมืองไทย  ดังนั้นถ้าจะกล่าวว่า  “ผู้หญิงเป็นช้างเท้าหน้า  ผู้ชายเป็นช้างเท้าหลัง”  ดูบ้างมันก็คงไม่ใช่เรื่องแปลก

                สรุป... บางครั้งสิ่งที่เราว่าใช่มันอาจไม่ใช่  และบางครั้งสิ่งที่จริงดังที่เขาได้กล่าวๆมามันอาจไม่จริงเสมอไปก็เป็นได้เพราะอย่าลืมว่าสังคมปัจจุบันมันได้เปลี่ยนไปแล้ว  ลองใช้หลักการเทคนิคสลับที่ดูบ้างมันอาจได้คำตอบดีๆแก่เราก็เป็นได้

 

เอกสารอ้างอิง

                เอกสารประกอบการเรียนวิชาทัศนวิพากษ์.2548.การคิดเชิงวิพากษ์.คณะมนุษยศาสตร์และ                                                             สังคมศาสตร์:มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.

                เอกสารประกอบการเรียนวิชาสังคมมนุษยวิทยา.2548.การเมืองการปกครอง.คณะมนุษยศาสตร์และ                                              สังคมศาสตร์:มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี.

 

[Ibm ครูปอเนาะ ڬوروفوندق]

السلام عليكم

พอดีว่างๆ อยากพูดด้วยคนนะครับ

สิ่งที่อาจารย์เสนอมา ดีมากๆเลยครับ แต่สิ่งหนึ่งที่พวกเราไม่เคยนำมาเทียบ คือ อิสลาม เช่น การปกครอง เราจะเอา ประชาธิปไตย์ เผด็จการ อาจจะมีอื่นๆอีก แต่ไม่เคยมีคนพูดถึงระบอบอิสลาม

ผมศึกษาเรื่องการศึกษา ไม่เคยได้เจอความเห็นของอิสลามทั้งๆที่ความคิดของ นักการศึกษาสมัยใหม่มีพื้นฐานจากอิสลามทั้งนั้น

ผมอ่านข้อดี ข้อเสีย และตารางเปรียบเทียบรู้สึก บางครั้งระบอบอิสลามมันจะไปๆมาๆระหว่างนั้น

อย่างเช่น อำนาจสูงสุด อิสลาม ไม่ใช่ประชาชน แต่เป็นคำสอนในคัมภีร์ แล้วผู้ปกครองต้องทำตามมากที่สุดและเขามีอำนาจในการตัดสินใจ แต่ถ้าเขาสั่งในสิ่งผิดคำสอนเรา(ประชาชน)ก็ต้องละเว้น

หลังจาก ท่านนบีเสีย คนเป็นผู้นำหลังจากนั้นก็มีการประชุม หาคนที่เหมาะสมที่สุด สุดท้ายมี อัฮลิชูรอ มาตัดสิน และหลังจากนั้นมีการแต่งตั้งโดยสืบทอดทายาท ก็มีคนสงสัยว่าได้หรือ ก็มีอุลามาอฺตอบว่าตราบใดที่เขายุติธรรม ไม่ว่าใครได้ทั้นนั้น

เรื่องนี้ค่อนข้างยาว ผมไม่ขอต่อจะรู้สึกสับสนเหมือนกัน

والسلام

[เสียงเล็กๆ فؤاد]

ขอบคุณ อาจารย์

1. Ibm ครูปอเนาะ มากครับ ที่เข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพราะที่ผมไม่นำเสนอระบอบอิสลามเพราะว่า ผมอยากให้ผู้รู้เข้ามาแลกเปลี่ยนกันมากกว่า เพราะผมไม่มีข้อมูลมากพอ ก็อัลฮัมดุลลิลละฮฺครับ สำหรับความรู้อีกขั้นหนึ่ง

[ameen]

assalaa mualaikum tuan guru pundok

saya ameen

ไม่ค่อยมีเวลานะครับ แต่อยากขอ ให้อาจารย์ช่วยถ่ายทอด เรื่อง กราปกครองในแบบของอิสลาม เพราะจะมีประโยชย์ เนื่องด้วยต้องการรjazakallahukhoiron