คู่มือ(ป้องกัน)การล่วงละเมิดทางเพศ.....ตอนที่ 2

รู้เท่าเอาไว้ป้องกัน รู้ทันเอาไว้แก้ไข อย่ารอให้ถึงเวลาที่คนรอบข้างคุณกลายเป็นเหยื่อ แล้วค่อยมาวัวหายแล้วล้อมคอก

2.5 แจ้งตำรวจ

กรณีที่ผู้กระทำการล่วงเกินทางเพศต่อเด็กเป็นคนแปลกหน้าให้แจ้งตำรวจทันที โดยนอกรายละเอียดทุกอย่างเท่าที่ทราบ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหากับเด็กอื่นต่อไป

2.6 แจ้งหน่วยงานทางสังคมที่เกี่ยวข้อง

หน่วยงานท่าสังคมที่เกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ เช่น หน่วยงานด้านพิทักษ์สิทธิเด็กหรือหน่วยงานด้านสังคมสงเคราะห์อื่นๆ เพื่อขอรับความช่วยเหลือไม่ว่าในแง่ของ การบำบัดฟื้นฟูสภาพจิตใจและอารมณ์ให้แก่เด็กและครอบครัว การให้ที่พักที่ปลอดภัยเด็ก การขอคำปรึกษาว่าควรจะดำเนินคดีกับผู้กระทำผิดหรือไม่แม้ว่าควรจะฟ้องร้องทุกกรณี ทั้งนี้จะต้องพิจารณาความเสียหายที่จะเกิดแก่จิตใจและอารมณ์ของเด็กที่เป็นผลจากการดำเนินคดีเป็นสำคัญ

การบำบัดและฟื้นฟู

ด้านร่างกาย

ให้แพทย์ตรวจรักษาอย่างต่อเนื่อง เช่น บาดแผล ความเจ็บป่วยหรือการติดโรคจากเพศสัมพันธ์ ได้แก่ ตับอักเสบไวรัสบี เริม หนองใน เอดส์ เป็นต้น

ด้านจิตใจและอารมณ์

ให้จิตแพทย์เด็กหรือนักจิตวิทยา ตรวจรักษาอย่างต่อเนื่องทั้งนี้ต้องประสานงานกับนักสังคมสงเคราะห์และผู้ดูแลเด็กเพื่อจัดกิจกรรมบำบัดฟื้นควบคู่กับการพบจิตแพทย์ด้วย

ด้านครอบครัว

ค้นหาบุคคลในครอบครัวหรือญาติที่มีเจตนาและความพร้อมในการคุ้มครองเลี้ยงดูเด็ก เข้ามาร่วมในกิจกรรมที่นักสังคมสงเคราะห์จัดเพื่อบำบัดฟื้นฟูเด็ก เช่น การเข้าพบและเยี่ยมเด็กตามกำหนด เข้าร่วมค่ายครอบครัวด้วย เป็นต้น

หมายเหตุ

ในกรณีที่เด็กได้รับการบำบัดฟื้นฟูทางร่างกาย จิตใจ อารมณ์จนคืนสูสภาพปกติหรือใกล้เคียงปกติ

o ควรส่งเด็กกลับสู่ครองครับเดิมซึ่งมีญาติที่สามารถให้การคุ้มครองเด็กได้อย่างแท้จริง

o การติดตามเยี่ยมเยียนดูแลเป็นระยะอย่างต่อเนื่องจนกว่าจะเกิดความมั่นใจว่าเด็กคนนั้นจะพ้นภยันตรายอย่างสิ้นเชิง (เด็กสามารถดูแลปกป้องตนเองได้)

ในกรณีที่ไม่สามารถหาบุคคลเข้าร่วมฟื้นฟูได้ ไม่ว่าด้วยสาเหตุใดให้ติดต่อหน่วยงานที่รับเด็กเป็นบุตรบุญธรรมหรือครอบครัวอุปการะเพื่อหาครอบครัวทดแทนให้เด็ก

ในกรณีที่ส่งเด็กเข้าไว้ให้ใน สถานดูแลเด็ก (ทั้งของเอกชนและรัฐ) ให้ตรวจสอบดูว่ากิจกรรมบำบัดฟื้นฟูข้างต้นหรือไม่ หากไม่มีให้เสนอความเห็นต่อผู้มีอำนาจรับผิดชอบของหน่วยงานนั้น แล้วนำเรื่องปรึกษากับจิตแพทย์เด็กนักสังคมสงเคราะห์ นักจิตวิทยาที่ได้ประสานงานกันมาตั้งแต่แรก

การดำเนินการช่วยเหลือด้านกฎหมาย

1. กรณีที่ต้องพาเด็กไปแจ้งความที่สถานีตำรวจ

1.1 ถ้าควรดำเนินคดีอาญาต้องอธิบายรายละเอียดให้เด็กฟังว่าจะไปที่สถานีตำรวจทำไมและเจ้าหน้าที่ตำรวจ (พนักงานสอบสวน) จะซักถามอะไรจากเด็กบ้าง เช่น หนูถูกใครทำอะไร เมื่อไร ที่ไหน อย่างไร ถูกกระทำกี่ครั้ง

1.2 ปลอบเด็กไม่ให้วิตกกังวลหรือหวาดกลัวที่จะตอบคำถามอย่างตรงไปตรงมา ตามความเป็นจริงเพราะจะทำให้การดำเนินการเสร็จอย่างรวดเร็ว ไม่ต้องถูกซักถามในสิ่งที่ไม่ต้องการพูดถึงซ้ำอีก

1.3 แจ้งให้พนักงานสอบสวน (เจ้าหน้าที่ตำรวจที่รับผิดชอบคดี)

o สอบถามเด็กตามลำพังไม่ปะปนกับบุคคลอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งไม่สอบถามต่อหน้าผู้กระทำความผิด หรือผู้ที่เด็กหวาดกลัวเป็นอันขาด

o ควรให้บุคคลที่เด็กไว้วางใจร่วมอยู่ด้วย

o พนักงานสอสวนควรเดินทางไปสอบปากคำเด็กที่สถานพยาบาล หรือสถานบำบัดฟื้นฟู

1.4 กรณีที่เด็กยังไม่มีความพร้อมจะให้การหรือไม่สามารถให้การได้จนจบความ เพราะปัญหาทางอารมณ์และจิตใจ ให้ขอผัดผ่อนและส่งเด็กให้จิตแพทย์เด็กที่โรงพยาบาลรัฐตรวจรักษา หากไม่สามารถพบจิตแพทย์ได้ ให้ส่งเด็กพบนักจิตวิทยาเด็กหรือพยาบาลที่จบด้านจิตวิทยาเด็ก

เมื่อเด็กพร้อมจึงนัดหมายกับพนักงานสอบสวนเพื่อสอบสวนใหม่

1.5 กรณีที่ตำรวจไม่ยอมรับแจ้งความให้แจ้งที่หน่วยงานด้านพิทักษ์สิทธิเด็ก โดยด่วน

2. กรณีที่เด็กต้องให้การต่อศาล

                    2.1 เตรียมความพร้อมของเด็กโดยการอธิบายบทบาทหน้าที่ของพนักงานอัยการ ผู้พิพากษา เสมียน ศาล ทนายจำเลย ทนายโจทก์ (ถ้ามี) พยานโจทก์ และพยานจำเลย ถ้าเป็นไปได้ให้พาเด็กไปร่วมฟังการพิจารณาคดีของศาลในคดีอื่นๆ เพื่อให้เด็กคุ้นเคยกับบรรยากาศในศาล
                    2.2 ปลอบโยน ให้กำลังใจเพื่อให้คลายความกังวลจากบุคคลผู้ทำหน้าที่ในศาล (ผู้พิพากษา พนักงานอัยการ ทนายและพยานโจทก์) ว่าทุกคนมีความเห็นใจ และต้องการช่วยเหลือเด็ก
                    2.3 ประสานงานกับพนักงานอัยการหรือทนายโจทก์ เพื่อยืนคำร้องต่อศาลให้มีการพิจารณาคดีลับหลังจำเลย (ในกรณีที่จำเลยเป็นบุคคลใกล้ชิดเด็ก) โดยยังให้มีทนายจำเลยอยู่
                    2.4 ในกรณีที่เด็กมีปัญหาด้านอารมณ์และจิตใจอย่างรุนแรง ไม่ว่าขณะที่ถูกล่วงเกินทางเพศใหม่ๆ หรือในระหว่างการพิจารณาคดีก็ตามควรประสานงานกับพนักงานอัยการหรือทนายโจทก์เพื่อแถลงให้ศาลทราบถึงสภาพเด็ก ถ้าเป็นไปได้ควรให้แพทย์ผู้ทำการรักษาพยาบาลมาเบิกความในฐานะพยานด้วย

2.5 กรณีที่ศาลมีคำพิพากษาเป็นผลร้ายต่อจำเลยซึ่งเป็นบุพการีหรือผู้ใหญ่ชิดเด็ก ต้องเอาใจใส่ ปลอบโยน และชี้แจงต่อเด็กว่า คำพิพากษานั้นเป็นผลของการกระทำซึ่งจำเลยต้องรับผิดชอบโดยตรง การบอกเล่าให้การตามความจริงของเด็กมิใช่การทำความผิดต่อใครทั้งสิ้น

ในกรณีที่ศาลพิพากษายกฟ้องจำเลยที่เป็นคนแปลกหน้า ต้องพยายามให้เด็กเห็นว่ากระบวนการยุติธรรมยังมีข้อบกพร่อง และให้เด็กรับการบำบัดฟื้นฟู

คุณสามารถช่วยป่องกันเด็กๆ ได้

1. ในฐานะพ่อแม่

1.1 พ่อแม่ควรจะทราบอยู่เสมอว่าขณะนี้ลูกกำลังอยู่กับใคร ที่ไหนและกำลังทำอะไรอยู่
1.2 ให้เวลาลูก ตั้งใจฟังและรับฟังทุกเรื่องที่ลูกเล่า ชวนให้ลูกเล่าเรื่องราวต่างๆ เมื่อมีปัญหาก็ปรึกษา พ่อแม่ได้เสมอเพื่อที่ลูกจะได้ไม่มีความลับต่อพ่อแม่

1.3 พูดคุยและแลกเปลี่ยนความเห็นเกี่ยวกับการล่วงเกินทางเพศกับลูกบ้าง และสอนให้ลูกรู้จักการระวังป้องกันตนเอง

2. ในฐานอาสาสมัครพิทักษ์สิทธิเด็ก หรือพลเมืองดี

2.1 ศึกษาให้รู้สาเหตุ ขอบเขตและผลกระทบของการล่วงเกินทางเพศต่อเด็ก

2.2 ให้ความรู้แก่ผู้ปกครองและเด็กเกี่ยวกับปัญหาการล่วงเกินทางเพศต่อเด็ก และวิธีการป้องกัน

2.3 คอยช่วยสอดส่องและสังเกตเสมอว่า มีปรากฎการณ์อะไรบ้างที่ส่อแววว่าอาจจะมีการล่วงเกินทางเพศต่อเด็กที่คุณรู้จัก

2.4 ปลอบใจ ให้กำลังใจและให้ความช่วยเหลือแก่เด็กที่ถูกละเมิดทางเพศ

2.5 สนับสนุนหน่วยงานหรือโครงการที่ทำงานเกี่ยวกับการป้องกันและช่วยเหลือการล่วงเกินทางเพศต่อเด็ก

การสอนให้เด็กรู้จักป้องกันตนเอง

1. ก่อนจะไปที่ใดควรให้ผู้ใหญ่รับรู้ว่าจะไปไหนกับใคร อย่างไร จะกลับเมื่อไร และอย่าเปลี่ยนจุดหมาย

2. ควรมีเพื่อนไปไหนด้วยเพื่อความปลอดภัย

3. อย่าใจอ่อน ไว้ใจ เชื่อหรือรับของจากคนแปลกหน้า หรือคนที่ไม่น่าไว้วางใจ แม้ผู้นั้นจะแสดงท่าทางเป็นมิตร

4. สอนให้เด็กรู้จักป้องกันตัวเองจากตนแปลกหน้า เมื่อคนแปลกหน้าชวนให้เด็กไปไหนด้วย สอนให้เด็กใช้ “คำถาม 3 ข้อสำหรับคนแปลกหน้า”

4.1 ฉันรู้สึกดีหรือไม่ดี ที่จะไปกับเขา

4.2 พ่อแม่จะรู้หรือไม่ว่าฉันอยู่ที่ไหน

4.3 เมื่อความจำเป็น ฉันจะขอความช่วยเหลือจากใครได้หรือไม่ในที่นั้นถ้ามีคำตอบข้อหนึ่งข้อใดว่า “ไม่” ควรปฏิเสธ แล้วรีบไปหาผู้ใหญ่ที่ไว้ใจทันที

5. สอนให้เด็กป้องกันตัวเองจากบุคคลใกล้ชิด เมื่อบุคคลใกล้ชิดมาสัมผัสร่างกาย และเด็กรู้สึกอึดอัด ให้ใช้หลัก WHY NO GO TELL

WHY :	ทำไมเขาถึงมาสัมผัสร่างกายของเรา
NO :	ปฏิเสธสัมผัส ที่ไม่ชอบหรือทำให้อึดอัดนั้น
GO :	รีบหนีไปหาผู้ใหญ่ที่ไว้ใจได้
TELL :	เล่าเรื่องที่เกิดขึ้นให้ฟังหากผู้ใหญ่ที่ไว้ใจยังไม่เชื่อต้องพยายาม จนกว่าจะพบผู้ใหญ่ที่เชื่องและยอมช่วยเหลือ

รายชื่อหน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือเด็กถูกล่วงเกินทางเพศ

1. ในกรณีที่ต้องการดำเนินการทางกฎหมาย อาจขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานต่างๆ ดังต่อไปนี้

o สภาทนายความ โทร. 281-8308, 281-6463

o สมาคมส่งเสริมสิทธิและเสรีภาพของประชาชน

: กรุงเทพฯ โทร. 275-4231-3
: อุบลราชธานี โทร. (045) 265-112
: เชียงใหม่ โทร. (053) 275-035
: บุรีรัมย์ โทร. (044) 613-284
: นครศรีธรรมราช โทร. (075) 345-568