บทเรียนการบริหารนวัตกรรมของโทเร (3)

ฟ้าครับ

สมัยก่อนถ้าบอกว่าสามารถเอากระดาษกรองมากรองน้ำทะเลให้เป็นน้ำจืดได้ก็คงไม่มีใครเชื่อ แต่ปัจจุบันนี้ทำไ้ด้แล้วครับ วิธีหนึ่งคือใช้เยื่อกรองความละเอียดสูงที่เรียกว่า reverse osmosis membrane ความสามารถในการกรอง ส่วนหนึ่งก็ขึ้นอยู่กับขนาดของรูพรุนที่อยู่บนเยื่อกรอง

ผลิตภัณฑ์ชิ้นนี้ทำให้พิสูจน์ได้ชัดเจนว่า size does matter!
เมื่อแรก ๆ ขนาดของรูก็ยังใหญ่อยู่ คือเส้นผ่านศูนย์กลางอยู่ในระดับไมโครเมตรหรือไมครอน (หนึ่งในพันของมิลลิเมตร)

เยื่อกรองขนาดนี้เอาไปใช้ในการกรองเอาเศษละอองขนาดเล็ก เช่น ตะกอนดินเหนียวที่แขวนลอยอยู่ในน้ำ หรือแม้กระทั่งแบคทีเรียก็สามารถกรองออกได้ จึงเอาไปใช้ในการกรองน้ำให้สะอาดได้

แต่บริษัทโทเรไม่ได้หยุดหรือพอใจอยู่แค่นั้น คงมุ่งหน้าวิจัยต่อไป จนผลิตเยื่อกรองที่มีขนาดเล็กระดับ 10 นาโนเมตร ซึ่งระดับนี้สามารถกรองไวรัสได้ ในยามที่โลกกำลังเผชิญกับมหันตภัยจากไข้หวัดนกระบาดใหญ่ เทคโนโลยีนี้น่าจะมีความสำคัญขึ้นมาอีกมาก

นอกจากทำให้ขนาดรูเล็กลงแล้ว ยังมีงานวิจัยที่พยายามควบคุมกระบวนการผลิตเพื่อให้ขนาดของรูสม่ำเสมอ และมีการกระจายตัวที่ดี ซึ่งงานแบบนี้ลำพังองค์กรวิจัยภาครัฐคงไม่ทำ เพราะเป็นแนวที่บริษัทเอกชนถนัด

เมื่อเทคโนโลยีก้าวไปถึงเยื่อกรองระดับใกล้ ๆ 1 นาโนเมตร (หนึ่งในพันของไมครอน) ผนวกกับเทคโนโลยีอื่น ๆ ในกระบวนการผลิตที่พูดถึง ก็ทำให้อิออนของธาตุที่มีขนาดใหญ่ถูกกรองออกไปด้วย

ตรงนี้แหละจึงเกิดการ breakthrough ครั้งใหญ่ เพราะสามารถนำน้ำทะเลมากรองให้เป็นน้ำจืดได้

ผลกระทบเชิงสังคมของงานวิจัยชิ้นนี้มีมหาศาล รัฐบาลญี่ปุ่นเห็นความสำคัญเพราะเป็นเทคโนโลยีที่ช่วยแก้ปัญหาขาดแคลนน้ำจืดในท้องที่กันดาร และนำไปใช้ในโรงงานผลิตน้ำจืดที่จังหวัดโอกินาวา และในต่างประเทศมีที่สิงคโปร์และทรินิแดด

บทเรียนนี้ เราพอจะวิเคราะห์และสรุปได้ไหมครับว่า ด้วยวัฒนธรรมการวิจัยในองค์กรภาครัฐหรือมหาวิทยาลัย ซึ่งที่จริงน่าจะเน้นการช่วยสังคมมากกว่างานวิจัยของบริษัทเอกชน คงไปไม่ถึงจุดนี้ได้ เพราะไม่มีความถนัดในการวิจัยระดับกระบวนการผลิต ซึ่งแท้จริงแล้วสำคัญเหมือน ๆ กัน หรืออาจจะมากกว่า?

ถ้ารัฐหรือมหาวิทยาลัยจะทำ ก็ต้องจับมือกับเอกชนจึงจะทำได้สำเร็จ