ลาแสนดื้อ

สอนคุณธรรมอย่างไร

ให้มีความพอเพียง

บทที่ 11ความอดทน          

จุดประสงค์ :   เพื่อรู้ รัก และฝึกจนเคยชิน

นิทานคติ  เรื่อง : ลาแสนดื้อ

         

ชายคนหนึ่งเดินจูงลาลงจากทางภูเขา พวกเขาเดินทางมาไกล ลาแสดงท่าทางหงุดหงินเหมือนมันกำลังโกรธ ที่แท้มันกำลังหิวน้ำอย่างมาก ระหว่างทางมันไม่ได้ดื่มน้ำเลย ทั้งสองเหนื่อยมาก พวกเขาจึงพักระหว่างทาง เจ้าลามองเห็นลงไปที่ตีนเขา มันมองเห็นรางน้ำและคอกสัตว์ มันจึงยิ่งคิดถึงอาหารและน้ำที่จะได้กินและดื่มอย่างเต็มที่ มันตื่นเต้นเป็นอย่างมาก จึงพูดขึ้นว่า

“ข้าหิว ข้ากระหาย ข้าไม่อาจรออีกต่อไปที่จะลงไปยังตีนเขานั่น”           

ระยะทางที่จะลงไปยังตีนเขาดูเหมือนจะสั้น ถ้าเดินลงไปตรงๆ แต่มันมีหน้าผาหลายแห่ง ดังนั้นเมื่อต้องลงจากไปจริง พวกเขาควรต้องเดินไปตามทางที่วนไปวนมา แต่เจ้าลาต้องการลงไปเร็วๆ จึงเดินลงไปตรงๆ มันไต่ลงอย่างเร็วจนเกือบจะตกหน้าผาแห่งหนึ่ง โชคยังดีที่เจ้าของของมันดึงมันไว้ได้ทัน            เจ้าของพยายามเตือนมันว่า

 “ระวังอันตราย เจ้าอาจจะหล่นลงไปและบาดเจ็บได้นะ เราค่อยๆ เดินไปตามทางจะดีกว่า”           

แต่เจ้าลายังคงดื้อรั้น ไม่เชื่อคำแนะนำ มันพยายามเดินลงไปทางหน้าผาอีก เจ้าของร้องห้ามและพยายามดึงหางของมันไว้ แต่เจ้าลาไม่ยอม มันทั้งหิวและกระหาย มันร้องเสียงดังว่า

“ข้าจะทำแต่สิ่งที่ข้าต้องการ อย่าห้ามข้าเลย”

เจ้าลาพยายามที่จะเดินต่อไป เจ้าของดึงมันไว้ไม่ไหว จึงยอมมัน พลางเอ่ยว่า

“แล้วแต่เจ้า เจ้าสัตว์ที่น่าสงสาร เมื่อเจ้าไม่ยอมเชื่อฟัง ข้าก็ไม่อาจช่วยเหลือเจ้าได้อีก”           

 

 เจ้าลาค่อยๆ เดินไปทางริมหน้าผา แต่ว่าขาของมันสั้น มันไต่อย่างลำบาก แล้วเท้าของมันก็ไม่อาจเกี่ยวก้อนหินได้ ไม่นานนักมันก็ลื่น และไถลตกลงไปเรื่อยๆ ไปยังก้นหุบเขา           

เจ้าของลารีบวิ่งตามลงไปตามทาง เมื่อเขาไปถึงร่างของเจ้าลา เขาก็พบว่าตัวของมันเต็มไปด้วยเลือด ขาของมันหัก แน่นอนว่ามันจะต้องนอนเจ็บเป็นเดือนกว่าจะหาย เจ้าของหาทางช่วยและพามันกลับไปบ้าน รักษามัน เจ้าลารู้ตัวว่ามันผิด หลังจากนั้นมันจึงยอมเชื่อฟังคำแนะนำของเจ้าของ และไม่รีบร้อนต่อการได้รับรางวัลอีก            

ช่วยกันขยายความเพื่อสร้างความเข้าใจ           

๑) ให้ช่วยกันหาคติพจน์และสุภาษิตส่งเสริมความอดทน           

 ๒) ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่างๆ ที่กล่าวถึงความอดทน           

ในทั้งสองกรณีให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้ โดยลงวันที่ไว้ด้วย 

ฝึกคุณธรรม            

๑) ฝึกรู้รอบ : เรื่องนี้เหมาะสมสำหรับสอนเรื่องความอดทนหรือไม่ อย่างไร           

๒) ฝึกแข็งขัน : เราจะแสดงความอดทนอย่างเหมาะสมได้อย่างไร  มีความมุ่งมั่นที่จะทำแค่ไหน

 ๓) ฝึกพอเพียง : ความอดทนอย่างไร จึงเรียกว่าทำได้อย่าง พอเพียง                                   

 - อย่างไรเรียกว่าขาด                                   

- อย่างไรเรียกว่าเกิน           

๔) ฝึกความยุติธรรม : ความอดทนที่ดำเนินไปอย่างมีความยุติธรรมเป็นอย่างไร ให้ช่วยกันยกตัวอย่าง 

กิจกรรมสันทนาการ๑.     ให้อาสาสมัครนั่งล้อมวง และอธิบายกฎว่าจะให้ทุกคนนั่งสมาธิเป็นเวลา 90 วินาที นั่นคือนับหนึ่งถึงเก้าสิบ แล้วค่อยลืมตา ใครลืมตาตอน 90 วินาทีพอดีได้รับรางวัล จากนั้นให้อาสาสมัครนั่งสมาธิ คอยจับตามองคนที่ลืมตาก่อน ลืมตาพอดีและลืมตาช้ากว่าเวลา แยกบันทึกจำนวน ไว้ คนที่ลืมตาพอดีเวลาได้รับขนมไป  

เอนก สุวรรณบัณฑิต   ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมาธิการคุณธรรมและจริยธรรม สภานิติบัญญัติแห่งชาติ

เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ

ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition