มหาวิทยาลัยมหิดลเป็น "มหาวิชชาลัย" หรือไม่

"วิทยา" แปลว่า "ความรู้" แต่ "วิชชา" แปลว่า "ปัญญา"

 

มหาวิทยาลัยมหิดลจัดว่าเป็นมหาวิทยาลัยวิจัย แต่มหาวิทยาลัยวิจัยอาจจะไม่ได้เป็น "มหาวิชชาลัย"

คำว่า "มหาวิชชาลัย" นี้นำมาจากพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เรื่อง "พระมหาชนก" ดังความส่วนหนึ่งดังนี้

พระราชาตรัสต่อ : "เมื่อนางมณีเมขลาอุ้มเราขึ้นจากทะเล นางกล่าวว่า : 'ท่านต้องให้สาธุชนได้รับพร แห่งพระโพธิญาณจากโอษฐ์ของท่าน. ถึงกาลอันสมควรท่านจงตั้ง มหาวิชชาลัย.' คราวนั้นเราเศร้าหมองด้วยน้ำเค็มตลอดเจ็ดวันจึงฟังว่า เราสมควร ตั้งชื่อสถาบันตามปูซึ่งชาวสุวรรณภูมิเรียกว่า 'ปูทะเล'. บัดนี้เราลังเลสงสัยว่า ถูกต้องหรือไม่. ท่านอาจารย์ทิศาปาโมกข์จงเผยมนสิการ." พราหมณ์ สนองพระราชโองการว่า : "พระราชอาญามิพ้นเกล้า เทวดาน่าจะได้กล่าวว่า 'โพธิยาลัย' อันเป็นนามของสถาบันฤษีดัดตนที่วัดพระเชตุพน ในเทวมหานคร เมืองสุวรรณภูมิ. แต่หากจะเรียกว่า 'ปูทะเลย์มหาวิชชาลัย' ก็น่าจะเหมาะสมเหมือนกัน." พระราชาตรัสว่า : "เป็นพระคุณของท่านอาจารย์. เราแน่ใจว่าถึง กาลที่จะตั้งสถาบันแล้ว. เป็นสัจจะว่าควรตั้งมานานแล้ว. เหตุการณ์ในวันนี้แสดงความจำเป็น. นับแต่อุปราช จนถึงคนรักษาช้างคนรักษาม้า และนับตั้งแต่ คนรักษาม้าถึงอุปราช และโดยเฉพาะเหล่าอมาตย์ ล้วนจาริกในโมหภูมิทั้งนั้น. พวกนี้ขาดทั้งความรู้วิชาการ ทั้งความรู้ทั่วไป คือความสำนึกธรรมดา : พวกนี้ไม่รู้ แม้แต่ประโยชน์ส่วนตน. พวกนี้ชอบผลมะม่วง แต่ก็ทำลายต้นมะม่วง." พราหมณ์มหาศาลเห็นพ้องกับพระราชดำริและกล่าวว่า : "พระราชาผู้เป็นบัณฑิต ข้าพระองค์ยังมีศิษย์ที่ดีไว้ใจได้ และจะประดิษฐาน 'ปูทะเลย์มหาวิชชาลัย' ได้แน่นอน. มิถิลายังไม่สิ้นคนดี !"

หวังว่ามหาวิทยาลัยมหิดล จะเป็นมหาวิทยาลัยวิจัยที่ไม่เพียงแต่สร้างความรู้ แต่สร้างปัญญาด้วย

[Man In Flame]

ร่วมปฎิวัติการศึกษาเพื่อความเป็นไท

http://gotoknow.org/blog/plays-learns/320506