เพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ แสดงที่คุ้มหม่อมไฉไล จ.นครปฐม

เพลงอีแซวเป็นศิลปะพื้นบ้าน ที่สามารถสื่อสารความรู้สู่คุณผู้ชมได้ดี

 

เพลงอีแซว

สายเลือดสุพรรณฯ

แสดงที่คุ้มแม่น้ำท่าจีนหม่อมไฉไล

54 ซอยเปรมฤดี 1

หมู่ที่ 6 ต.คลองนกกระทุง

อ.บางเลน  จ.นครปฐม

           ในช่วงเวลาของเดือนมกราคม 2551 ล่วงเลยปีใหม่เข้ามาหลายวัน สมาชิกในวงเพลงออกไปรับงานพิเศษกันหลายงาน ท็อป-ธีระพงษ์ พูลเกิด ไปร้องเพลงแหล่อวยพรในงานเกษียณอายุราชการนายทหารท่านหนึ่ง ที่ทุ่งนาทอง  บ้านหนองนา  ส่วนน้องอิม-หทัยกาญจน์, ยุ้ย-รัตนา ผัดแสน และลูกหนู-ยุพาภรณ์ สุขเกษม ไปงานร้องเพลงลูกทุ่งและแหล่อวยพร (ด้นสด) ในงานเปิดร้าน ที่วังหว้า อ.ศรีประจันต์  ส่วนผมมีหน้าที่ ที่จะต้องไปฝึกหัดเพลงแหล่ (ด้นสดให้กับศิลปินนักแสดงและนักพูดคนดัง) ที่กรุงเทพฯ  พอสมควรแก่เวลาจึงได้เรียกเด็ก ๆ มาเข้าห้องฝึกซ้อมเพื่อไปแสดงในงานสำคัญซึ่งได้รับความกรุณาจากหน่วยงาน องค์กรเอกชน และราชการ ดังนี้ ครับ

          วันที่ 12 มกราคม 2551 แสดงที่คุ้มแม่น้ำท่าจีนหม่อมไฉไล อ.บางเลน จ.นครปฐม

          วันที่ 13 มกราคม 2551 สาธิตร้องเพลงพื้นบ้านเพลงแหล่ด้นสด ที่ บริษัท พอดีพานิช จำกัด

          วันที่ 19 มกราคม 2551 แสดงและให้สัมภาษณ์คณะนักศึกษา ป.โท จาก ม.ธุรกิจบัณฑิต

          วันที่ 20 มกราคม 2551 แสดงโชว์บนเวทีศิลปวัฒนธรรม งานอนุสรณ์ดอนเจดีย์ 23.00 น.

         

          สำหรับสถานที่แสดง ที่คุ้มแม่น้ำท่าจีนหม่อมไฉไล คณะเพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ  โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา 1 ได้รับความกรุณาจากท่าน 4-5 ครั้งแล้ว ที่ได้มีโอกาสนำผลงานเพลงพื้นบ้านไปแสดง ณ สถานที่ ที่เป็นที่สุดของสถานที่พักผ่อนร่วมสมัย เพราะสถานที่แห่งนี้ หม่อมไฉไล สร้างจากความหลงรักในธรรมชาติและหลงใหลในคุณค่าของวัตถุโบราณที่อยู่ในจิตใจตลอดเวลาเป็นแรงบันดาลใจ ให้หม่อมสร้างคุ้มป่าธรรมชาติแห่งนี้ขึ้นมา บ้านแต่ละหลังจะไม่เหมือนกัน เพราะแต่ละหลังได้ถูกสร้างจากความรู้สึก ในเวลานั้นๆดังนั้น บ้านแต่ละหลังจึงมีเอกลักษณ์ในตัวเอง และได้รับความรู้สึกพิเศษ เมื่อได้เข้าพักถ้าได้มีโอกาสได้มาพักที่คุ้มป่าธรรมชาติแห่งนี้ ท่านจะมีความรู้สึกเสมือนเป็นแขกพิเศษของหม่อมไฉไล ความสะดวกสบาย อากาศสะอาด ยากที่คนอื่นจะลอกเลียนแบบได้

           ที่คุ้มแม่น้ำท่าจีนหม่อมไฉไล เป็นสถานที่ ที่สร้างด้วยใจรักและพร้อมที่ให้ท่านมาสัมผัสประสบการณ์ในชีวิต ด้วยบรรยากาศเงียบสงบ  อากาศสะอาดและสบาย จากผืนนาที่หม่อมไฉไล ซื้อมากว่า 20 ปี ประมาณ 30 ไร่ หม่อมได้มีจินตนาการที่มีสิ่งปลูกสร้าง ที่สามารถอยู่ได้นานให้ลูกหลานได้เห็นได้ชื่นชม และให้เป็นความภูมิใจของชาวศาลายา และชาวบางเลน ได้แก่

        - การยกเรือเวียดนาม มาสร้างเป็นห้องพัก ห้องนั่งดื่มคุยกัน ห้องอาหาร ห้องฟังเพลง

        - บ่อที่ขุดและนำดินขึ้นมาถมที่ให้สูง จนเป็นบึงใหญ่มาก จนเหลือที่ไม่มากเพื่อรถแล่น

        - บ้านเรือนไทยใหญ่หนึ่งหมู่ ชั้นบนมีห้าห้องนอน หนึ่งเรือนประธานไว้เป็นห้องนั่งเล่น ปรึกษาพูดคุยกัน พร้อมห้องอาหาร ชั้นล่างสร้างเป็นห้องประชุม สร้างเรือนไทยร่วมอีก 7 หลัง

        - สระว่ายน้ำที่สวยมากแห่งหนึ่ง อาศัยความที่มีของธรรมชาติ สระน้ำให้ความเพลิดเพลินและเปลี่ยนผิวขาวซีดเป็นผิวสีแทนอ่อนๆสมบูรณ์อารมณ์

        - ล่องเรือไปเที่ยวตลาดน้ำวัดลำพญา ในวันสุดสัปดาห์ อาจร่วมเป็นทีมลอยอวนจับปลากับชาวบ้าน

        - พายเรือเล่นในสระ  ขับขี่รถจักรยานเล่นชมธรรมชาติที่สวยงามยิ่งนัก

        - นวดสมุนไพร เริ่มนวดแผนไทยโบราณ แช่น้ำสมุนไพรขับพิษ ใต้ผิวด้วยการนวดอโรมาน้ำมันกลิ่นสมุนไพรที่ชื่นใจ 

         

         ในวันที่ 12 มกราคม 2551 เป็นอีกครั้งหนึ่งที่ผมจะได้นำคณะนักแสดงไปเผยแพร่ผลงาน ณ ลานแสดง บนหมู่บ้านเรือนไทยหลังใหญ่ ท่ามกลางบรรยากาศที่สดชื่นอบอุ่นไปด้วยกลิ่นไอแห่งธรรมชาติ  การแสดงในแต่ละครั้ง คุณท่านจะให้เวลาเด็ก ๆ ได้นำเสนอผลงาน ประมาณ 2-3 ชั่วโมง  ผมพยายามที่สุดที่จะทำให้การแสดงเป็นไปด้วยความเรียบร้อย ตามเจตนารมณ์ของหม่อม และท่านผู้ชมที่มาเข้าพักยังสถานที่ชั้นสูง อย่างคุ้มแม่น้ำท่าจีนหม่อมไฉไล 

          เด็ก ๆ ในวงเพลงจึงมีการฝึกซ้อมการแสดงติดต่อกันมาตลอดทั้ง 5 วัน  เมื่อเย็นนี้ (11 มกราคม 2551) ได้ยินเสียง ยุ้ย-รัตนา ผัดแสน (หัวหน้าคณะ) ประกาศนัดหมายนักแสดงให้มารายงานตัวที่ห้องเพลงพื้นบ้านก่อนเวลา 12.30 น. เพื่อซักซ้อมคิวการแสดงให้กับน้อง ๆ  และจะออกเดินทางในเวลา 14.00 น. เพื่อไปเตรียมความพร้อม และเวลาในการแสดงจะเริ่มเมื่อเวลา 18.30 น. ครับ 

          งานนี้ถึงแม้ว่าจะต้องปล่อยให้เด็ก ๆ เขาบริหารงานกันไปก่อน เมื่อผมพบว่ามีข้อบกพร่อง ผมจึงจะเข้าไปร่วมคิด  มิฉะนั้น เราจะต้องคอยกำกับตลอดเวลา เด็กจะไม่มีอิสระในการคิดสร้าง สรรค์ผลงาน โดยเฉพาะบทพูด บทเจรจา ที่เด็ก ๆ จะได้แสดงออกในถ้อยคำสำนวนกันอย่างเต็มที่ และในงานนี้มีบทร้องที่จะใช้ในการแสดง โดยเขียนขึ้นมาใหม่ เด็กเพิ่งจะเล่นเป็นงานแรกหลายตับ 

         

          เริ่มต้นการแสดงด้วยบทร้อง (นั่งร้อง) ไหว้ครู บูชาครูเพลงที่ฝึกสอนเพลงอีแซวมาให้จากป้าอ้น จันทร์สว่าง, แม่ครูขวัญจิต  ศรีประจันต์ ครูชำเลือง มณีวงษ์ (ในบทร้องไหว้ครูจะไหว้พระก่อน ตามมาด้วยไหว้บิดา มารดา แล้วจึงไหว้ครู) ณ เวทีแสดงบนหมู่บ้านเรือนไทยหลังใหญ่ ที่คุ้มแม่น้อท่าจีนหม่อมไฉไล อ.บางเลน จ.นครปฐม 

         

          เนื่องจากเป็นช่วงเวลาแห่งการไว้อาลัยในสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ วงเพลงอีแซวของเราจึงมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการแสดงในตอนต้นรายการ ด้วยบทร้อง "ถวายความอาลัยแด่สมเด็จพระพี่นางเธอ" แบบไม่มีจังหวะ ไม่มีรำ ไม่ทำท่าทาง (เป็นเวลา 10 นาที)

         

          มีเพลงหวาน ๆ เข้ามาเล่นแทนเพลงปะทะที่รุนแรงและหนัก ๆ ให้ดูเบาลง แต่ก็ยังคงความเป็นศิลปะพื้นบ้าน ที่สามารถสื่อสารความรู้สู่คุณผู้ชมได้ดีอย่างเดิม ครับ

         

          ในช่วงท้ายของการแสดง ครูผู้ฝึกสอน (ครูชำเลือง  มณีวงษ์) จะออกไปร่วมแสดงโดยร้องด้นสดเพลงพื้นบ้านหลาย ๆ อย่างแบบต่อเนื่องและสัมพันธ์กัน มีนักแสดงร่วมด้นกลอนสดขอบคุณท่านผู้ชม ร้องสลับกับครูด้วย เป็นอย่างนี้ทุกงาน

         

          ขอขอบพระคุณทุกท่านที่มีใจรักในความเป็นวัฒนธรรมไทย ให้การสนับสนุนศิลปะการแสดงประจำท้องถิ่น เพลงอีแซวพื้นบ้านของจังหวัดสุพรรณบุรี จะขอรับใช้ทุกท่าน ทุกงานด้วยการสื่อสารเรื่องราวที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมตลอดไป

ชำเลือง มณีวงษ์. ผู้มีผลงานดีเด่น

         - รางวัลชนะเลิศ ประกวดเพลงอีแซวของจังหวัดสุพรรณบุรี ปี 2525

         - รางวัลราชมงคลสรรเสริญ ด้านการแสดงเพลงพื้นบ้าน    ปี 2547

           - โล่รางวัลความดีคู่แผ่นดิน  จากรายการโทรทัศน์ ช่อง 5  ปี 2549

                             

 

[แผ่นดิน]

• ขอบคุณบันทึกดี ๆ...
• ครูดี ๆ
• เด็กดี ๆ
• พื้นที่สังคมดี ๆ ....
• ที่ยังให้ศิลปะของความเป็นชาติได้โลดแล่นอย่างมีลมหายใจ
• ......
• เป็นกำลังใจให้นะครับ

 

[ชำเลือง]

ขอบคุณ อ.พนัส ปรีวาสนา

• เป็นความกรุณาอย่างสูง ที่แผ่นดินมาช่วยยืดอายุคนทำเพลงพื้นบ้าน ให้ยาวนานออกไปอีกอักโข
• ถ้ามีผู้ดู ผู้ฟัง ผู้อ่านมีความรู้สึกอย่างแผ่นดิน ศิลปะประจำชาติคงยั่งยืนไปอีกยาวนาน
• ผมขอเก็บกำลังใจ จากอาจารย์เอาไว้ในที่สูง และพรุ่งนี้เช้า ผมจะให้เด็ก ๆ เขาได้อ่านความเห็นของแผ่นดินกันทุกคน
• ยังมีพื้นที่ในที่ไกลตาผู้คนอีกหลายสถานที่ ที่เขาไม่อยากเปิดเผยตัวตน แต่เขาเหล่านั้น ให้ความกรุณาต่อนักแสดงมากครับ