พืชสมุนไพร ตอนที่ 1

ผู้สอน พิศมัย พานโฮม

พืชสมุนไพร
คำชี้แจง
ให้นักเรียนศึกษาเกี่ยวกับพืชสมุนไพรใน blog นี้ให้เข้าใจ แล้วทำชุดฝึกเรื่อง ยาสมุนไพรตรมธรรมชาติ

พืชสมุนไพร สามารถจำแนกได้หลายประเภทดังนี้
oooจำแนกตามลักษณะการใช้ประโยชน์ ได้ดังนี้ooo
     1.1 Essentia oil (น้ำมันหอมระเหย) พืชสมนไพรหลายชิดสามารถนำมาสกัดน้ำมันหอมระเหยได้โดยวิธีการกลั่น ซึ่งจะได้นำมันหอมระเหยมีกลิ่นหอมแตกต่างกันไปตามชนิดของพืชสมุนไพร น้ำมันหอมระเหยมีสารสำคัญที่สกัดออกมาซึ่งจะใช้ประโยชน์ได้ตรงตามวัตถุประสงค์มากกว่า รวมทั้งการใช้ในปริมาณที่น้อยกว่าเมื่อเทียบกับการนำพืชสมุนไพรมาใช้ในรูปอื่น ตัวอย่างของพืชสมุนไพรที่นำมาสกัดน้ำมันหอมระเหย เช่น
      1. น้ำมันตะไคร้หอม ใช้ในอุตสาหกรรมผลิตสบู่ แชมพู น้ำหอม หรือใช้ทำสารไล่แมลง
       2. น้ำมันไพล ใช้ในผลิตภัณฑ์ครีมทาภายนอก ลดอาการอักเสบจากการฟกช้ำ
       3. น้ำมันกระวาน ใช้แต่งกลิ่นเหล้า เครื่องดื่มต่างๆ รวมทั้งใช้ในอุตสาหกรรมน้ำหอม
      4. น้ำมันพลู ใช้ในอุตสาหกรรเครื่องสำอางค์หรือใช้เป็นเจลทาภายนอกแก้คัน

1.2 ยารับประทาน พืชสมุนไพรหลายชนิด สามารถนำมาใช้รับประทานเพื่อรักษาอาการของโรคได้ อาจใช้สมุนไพรชนิดเดียวหรือหลายชนิดรวมกันได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสารสำคัญที่มีอยู่ในพืชสมุนไพรชนิดนั้นๆ ที่ออกฤทธิ์เพื่อการบำบัดรักษา เช่น
       1. แก้ไข : บอระเพ็ด ฟ้าทะลายโจร
       2. แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ : กระเพา ไพล ขิง
       3. ระงับประสาท : ขี้เหล็ก ไมยราพ
     4. ลดไขมันในเส้นเลือด : คำฝอย กระเจี๊ยบแดง กระเทียม
1.3 ยาสำหรับทาภายนอก เป็นพืชสมุนไพรที่สามารถนำมาบำบัดโรคที่เกิดขึ้นตามผิวหนัง แผลที่เกิดขึ้นตามร่างกายรวมทั้งแผลในปาก อาจใช้สมุนไพรชนิดเดียว หรือหลายชนิดรวมกันได้ ลักษณะของการนำ
มาใช้มีหลายลักษณะมีทั้งใช้สด บดเป็นผง ครีม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสารสำคัญที่มีอยู่ในพืชสมุนไพร และความสะดวกในการนำมาใช้ เช่น
     1. รักษาแผลในปาก : บัวบก หว้า โทงเทง
     2. ระงับกลิ่นปาก : ฝรั่ง กานพลู
     3. แก้แพ้ : ผักบุ้งทะเล เสลดพังพอน เท้ายายม่อม ตำลึง
     4.รักษาแผลน้ำร้อนลวก : บัวบก ยาสูบ ว่านหางจระเข้
     5. แก้งูสวัด :ตำลึง พุดตาน ว่านมหากาฬ เสลดพังพอน
1.4 ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและเครื่องดิ่ม พืชสมุนไพรหลายชนิดสามารถนำมาทำเป็นผบิตภัณฑ์จากธรรมชาติ ผู้บริโภคจึงรู้สึกปลอดภัยในการนำมารับประทาน เช่น
   1.เปลี่ยนไขมันเปนพลังงานลดน้ำหนัก : ส้มแขก
   2.เครื่องดื่มบำรุงสุขภาพ : หญ้าหนวดแมว คำฝอย หญ้าหวาน
   3.ดูดจับไขมันจากเส้นเลือด ลดน้ำหนัก :บุก                                                                                                                                          1.5 เครื่องสำอางค์ เป็นการนำสมุนไพรมาใช้อีกลักษณะหนึ่ง การนำพืชสมุนไพรมาใช้เป็นเครื่องสำอางค์มีมานานแล้ว และปัจจุบันมีมากขึ้นเนื่องจากมีความปลอดภัยกว่าการใช้สารสังเคราะห์ทางเคมี ทำให้มีผลิตภัณฑ์ที่ผลิตขึ้นโดยมีส่วนผสมของพืชสมุนไพร เช่น
     แชมพู ครีมนวดผม สบู่ โลชั่น
ตัวอย่างพืชสมุนไพรที่นำมาใช้เป็นเครื่องสำอางค์ เช่น อัญชัน ว่านหางจระเข้ มะคำดีควาย
1.6 ผลิตภัณฑ์ป้องกัน กำจัดศัตรูพืช เป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เบื่อเมาหรือมีรสขม ซึ่งมีสมบัติในการปราบหรือควบคุมปริมาณการระบาดของแมลงศัตรูพืช โดยไม่มีพิษตกค้างในผลผลิต ไม่มีพิษต่อผู้ใช้ และสภาพแวดล้อม
       ตัวอย่างพิชสมุนไพรที่ใช้ป้องกันกำจัดศัตรูพืชที่ใช้ป้องกันกำจัดศัตรูพืช เช่น สะเดา ยาสูบ ตะไคร้หอม ฟ้าทะลายโจร ไพล
      ติดตามพืชสมุนไพรตอนที่ 2 นะจ๊ะนักเรียน