เครื่องมือประมงประเภททำลายล้าง(1)

เครื่องมือประมงประเภททำลายล้าง

เครื่องมือจับปลากะตักประกอบการปั่นไฟ

      การจับปลากะตักมี 2 แบบหลักคือ ใช้เรือจับปลากะตักกลางวันโดยใช้อวนล้อม และใช้เรือปั่นไฟจับปลากะตักในเวลากลางคืน การจับปลากะตักที่ชาวบ้านเห็นว่าเป็นการประมงแบบทำลายล้างคือ การใช้เรือปั่นไฟจับปลากะตักในเวลากลางคืน ซึ่งพบได้ในทุกจังหวัดทั้งฝั่งอ่าวไทยและฝั่งทะเลอันดามัน มีทั้งเรือในท้องถิ่นและเรือจากภาคกลาง ภาคตะวันออก มีการทำประมงชนิดนี้ตลอดปี โดยเรือท้องถิ่นบางส่วนไม่เคลื่อนย้ายถิ่น เรือขนาดเล็ดอาจหยุดทำการประมงชั่วคราว แต่บางส่วนย้ายไปทำในเขตต่าง ๆ ตามฤดูของลมมรสุม เพื่อหลีกคลื่นลมแรง และหลีกช่วงฤดูปิดอ่าว คือ ช่วงพฤศจิกายน-ธันวาคม (ฤดูลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ) และมีนาคม-พฤษภาคม (ฤดูร้อน) จะทำหนาแน่นทางอ่าวไทยฝั่งตะวันออกและฝั่งอันดามัย พอถึงมิถุนายน-ตุลาคม (ฤดูลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้) จะทำมากแถบอ่าวไทยฝั่งตะวันตก
เรือปั่นไฟปลากะตักจะใช้แสงสว่างล่อปลา ทำให้ปลาเศรษฐกิจชนิดอื่น โดยเฉพาะที่เป็นสัตว์น้ำวัยอ่อนถูกจับไปด้วย ในอัตราส่วนที่สูงมาก
     เรือปั่นไฟปลากะตักแบ่งได้เป็น 3 ชนิดคือ เรือจับปลากะตักปั่นไฟแบบใช้อวนล้อม เรือจับปลากะตักปั่นไฟแบบอวนช้อน (หรืออวนยก) และเรือจับปลากะตักปั่นไฟแบบใช้อวนครอบ (หรืออวนมุ้ง)

เครื่องมือจับปลากะตักประกอบการปั่นไฟแบบใช้อวนล้อม

อุปกรณ์
    เรือประมง ประกอบด้วยเรืออวนหรือเรือแม่ 1 ลำ ยาว 14-24 เมตร และเรือปั่นไฟ 3-5 ลำ ยาว 9-14 เมตร ทำหน้าที่ปั่นไฟล่อปลาใช้กำลังไฟขนาด 15-20 กิโลวัตต์ต่อลำ จำนวนคน 20-30 คน ทุกลำจะมีเครื่องแอคโคซาวเดอร์ หรือโซนาร์สำหรับช่วยค้นหาฝูงปลา
     เครื่องมืออวน เป็นอวนล้อมจับแบบใช้สายมาน ขนาดตาอวน 0.7-0.8 เซนติเมตร ความยาวอวน 250-500 เมตร ลึก 50-80 เมตร ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดของเรือ
     วิธีทำการประมง จะจับปลาในเวลากลางคืน โดยเรืออวนจะใช้เครื่องแอคโคซาวเดอร์ค้นหา จะแล่นค้นหาฝูงปลาในตอนเย็น ให้เรือปั่นไฟ 3-5 ลำแล่นตาม ซึ่งอาจพบปลาหลายฝูง หลายจุด เมื่อพบฝูงปลาจะให้เรือปั่นไฟแยกย้ายกันไปทอดสมออยู่ตามฝูงปลากะตัก และเปิดไฟล่อรอเวลาให้กระแสน้ำนิ่งจึงจะให้เรืออวนมาจับปลาที่ตอมแสงไฟของเรือปั่นไฟทีละลำ โดยให้เรือปั่นไฟถอนสมอขึ้นเรือ แล้วเรืออวนปล่อยอวนล้อมรอบเรือปั่นไฟ เสร็จแล้วเรือปั่นไฟจะแล่นออกจากวงอวนไปทอดสมอปั่นไฟในที่ใหม่ ส่วนเรืออวนก็กว้านสายมานปิดผืนอวนด้านล่างและกู้ขึ้นเรือ ส่วนใหญ่จะใช้คันบูมหน้าเก๋งเรือกับกว้านข้างเรือช่วยกู้อวนจนสามารถตักปลาใส่เรือได้ จากนั้นก็ไปล้อมเรือปั่นไฟต่อไป แต่ละคืนจะวงอวนได้ราว 2-3 ครั้ง
แหล่งทำการประมง บริเวณอ่าวไทยที่ระดับน้ำลึก 20-45 เมตร บริเวณทะเลอันดามัยที่ระดับน้ำลึก 20-80 เมตร ห่างฝั่ง 10-40 ไมล์

จังหวัดที่พบ ชุมพร ระนอง พังงา เป็นต้น
ระยะเวลาทำการประมง ราว 22-23 วันต่อเดือน ในช่วงแรม 5 ค่ำ ถึงขึ้น 12 ค่ำ
ลักษณะการทำลายล้าง
     แสงไฟจะล่อสัตว์น้ำทุกขนาด ประกอบกับตาอวนที่เล็กทำให้สัตว์น้ำวัยอ่อนโตไม่ได้ขนาดถูกจับพร้อมกับปลากะตักเป็นจำนวนมากถึงราว 20-50%

เครื่องมือจับปลากะตักประกอบการปั่นไฟแบบใช้อวนล้อม (อวนยก)
เรือจับปลากะตักปั่นไฟแบบใช้อวนล้อม (อวนยก) เป็นการทำประมงที่ดัดแปลงมาจากอวนช้อนหมึกหรือไดหมึก โดยปรับขนาดตาของอวนให้เล็กลง พร้อมกับปรับไฟและวิธีการหรี่ไฟ (โช้คไฟ) ให้ปลากะตักขึ้นสู่ผิวน้ำดีขึ้น

อุปกรณ์
     เรือประมง ความยาวเรือ 7-16 เมตร โดยส่วนใหญ่ยาว 10-14 เมตร เครื่องยนต์ 24-275 แรงม้า ติดตั้งดวงไฟจำนวน 18-50 ดวง บนราวไม้ไผ่ 4-6 อัน แบ่งเป็นหลอดไฟธรรมดา 12-40 ดวง หลอดไฟสปอตไลท์ขนาดดวงละ 500 วัตต์ 6-12 ดวง ปั่นโดยไดนาโมขนาดลูกละ 5-15 กิโลวัตต์ 1-2 ลูก ส่วนใหญ่มีเครื่องแอคโคซาวเดอร์เพื่อหาฝูงปลาและมีวิทยุสื่อสาร
     เครื่องมืออวน เรียกว่าอวนช้อนปลากะตัก เป็นอวนผืนเดียวรูปสี่เหลี่ยมคางหมู ความยาวอวนด้านบทยาวกว่าด้านล่าง 1-4 เมตร ยาวเท่าขนาดของเรือหรือยาวกว่าเรือ 3-4 เมตร มีทุ่นพยุงอวนด้านบนแต่เรือขนาดเล็กบางลำอาจไม่ใช้ทุ่น คร่าวล่างใส่ตะกั่วขนาดลูกละ 0.12-1.00 กิโลกรัม จำนวนรวมกันผืนละ 2-10 กิโลกรัม กระจายไปตามความยาวคร่าวล่าง ความกว้างหรือความลึกของอวนส่วนมากลึกกว่าเรือ 3-5 เมตร โดยสามารถปรับให้ลึกหรือย่นให้สั้นเข้าได้ตามความลึกของน้ำ บางลำติดทุ่นพยุงอวนด้านข้างด้วยราว 8 ลูก โดยผูกห่างกัน 0.5-1.00 เมตร บางลำใช้ห่วงโลหะขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 5 เซนติเมตร ห่างกัน 1.20 เมตร และมีเชือกร้อยผ่านห่วงสำหรับใช้ดึงขอบอวนด้านข้างทั้ง 2 ข้างให้ตึงเหนือผิวน้ำขณะกู้อวนเนื้ออวนเป็นไนล่อนชนิดไม่มีปมขนาดตา 8.30-9.30 มิลลิเมตร บางรายรวบเนื้ออวนด้านบนเป็นกระจุกไว้ที่กึ่งกลางคร่าวบนเพื่อให้อวนพองออกมากขึ้นขณะทำการช้อน นอกจากนี้มุมอวนด้านล่างทั้งสองมุมยังมีตุ้มน้ำหนักทำด้วยตะกั่วหรือเหล็กขนาดอันละ 5-10 กิโลกรัม จำนวน 2 อันถ่วงอยู่ บางลำเพิ่มตุ้มน้ำหนักตรงกลางอีก 1 จุด แต่ละจุดจะมีเชือกยาว 14-16 เมตรผูกอยู่ด้วยเพื่อใช้ฉุดด้านขอบล่างของผืนอวนเมื่อต้องการกู้
วิธีการทำประมง ใช้คน 3-6 คน ทำการประมงในเวลากลางคืน โดยแล่นเรือค้นหาฝูงปลากะตักด้วยแอคโคซาวเดอร์ เมื่อพบฝูงปลากะตักจะทอดสมอเรือ หรือปล่อยอวนถ่วงหัวเรืออย่างใดอย่างหนึ่ง แล้วเปิดไฟล่อปลากะตักทุกดวง เว้นไฟหรี่ที่เป็นสปอตไลท์ จะเฝ้าดูฝูงปลาจากจอแอคโคซาวเดอร์ตลอดเวลา เมื่อเห็นว่าปลารวมฝูงกันมากแล้วจะดับไฟทุกดวง แล้วเปิดกลุ่มไฟหรี่ที่อยู่กลางลำแทน ขณะเดียวกันก็ให้ลูกขึงอวนไว้ที่ปลายคันไม้ไผ่ จากนั้นจะเริ่มหรี่ไฟโดยปรับรอบเครื่องยนต์ให้ต่ำลง และเร่งไฟให้สว่างขึ้นทันทีที่ปลากะตักบางส่วนขึ้นถึงผิวน้ำ แล้วปรับไฟหรี่สลับกับการเร่งไปอีก 1-5 ครั้ง จนเห็นว่าปลากะตักไม่ขึ้นมามากกว่านี้อีกแล้ว จึงช่วยกันฉุดเชือกผูกมุมอวนขอบล่างขึ้นเรือโดยเร็ว ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้กว้านฉุด แล้วเก็บเนื้ออวนขึ้นเรือจนสามารถตักปลากะตักใส่เรือได้ แต่ละคืนจะย้ายที่จับปลากะตัก 1-4 แห่ง แต่ละแห่งช้อนปลาซ้ำได้ 1-10 ครั้ง
แหล่งทำการประมง ส่วนใหญ่อยู่ในบริเวณน้ำลึก 20-45 เมตร ห่างฝั่ง 5-25 ไมล์
จังหวัดที่พบ พบได้ทั่วไป แหล่งสำคัญของเรือจะมาจากชลบุรี ประจวบคีรีขันธ์ ตระเวณทำการประมงเวลาลมสงบ
ระยะเวลาทำการประมง ส่วนใหญ่ทำในช่วงแรม 4 ค่ำ ถึงขึ้น 12 ค่ำ เดือนละราว 23-24 วัน
ลักษณะการทำลายล้าง
     แสงไฟจะล่อสัตว์น้ำทุกขนาด ประกอบกับตาวนที่เล็กทำให้สัตว์น้ำวัยอ่อน และที่โตไม่ได้ขนาดถูกจับพร้อมกับปลากะตักเป็นจำนวนมาก

เครื่องมือจับปลากะตักประกอบการปั่นไฟแบบใช้อวนครอบ (อวนมุ้ง)
     อวนครอบปลากะตักมักจะพบในเรือไดหมึก เพราะมีลักษณะเหมือนอวนครอบหมึก แต่อวนครอบปลากะตักมีขนาดตาอวนเล็กกว่า บางครั้งจึงอาจเลือกครอบหมึกหรือครอบปลากะตักก็ได้ตามการค้นพบสัตว์เป้าหมาย แต่ละลำจะมีแอคโคซาวเดอร์และวิทยุสื่อสาร
อุปกรณ์
     เรือประมง ความยาว 7-18 เมตร ส่วนใหญ่ 10-14 เมตร เครื่องยนต์ขนาด 24-300 แรงม้า ใช้ไดนาโมขนาด 10-30 กิโลวัตต์ ติดตั้งดวงไฟดวงละ 500 วัตต์จำนวน 20-40 ดวงสำหรับล่อสัตว์น้ำและดวงไฟสปอตไลท์ใช้หรี่ขนาด 500 วัตต์จัดให้รวมกลุ่มเป็นกระจุกจำนวน 5-6 ดวง
     เครื่องมืออวน เรียกว่าอวนครอบหรืออวนมุ้ง เป็นอวนรูปกล่องสี่เหลี่ยมเปิดด้านบนและด้านล่าง ความยาวอวนใกล้เคียงหรือเท่ากับความยาวของเรือ หรือ 7-16 เมตร ด้านกว้างเท่ากับความยาวของคันไม้ที่ใช้ขึงอวน หรือ 7-12 เมตร ด้านลึกของอวน 18-23 เมตร ส่วนคร่าวบนใส่ทุ่น 3 ด้าน เว้นด้านที่ติดกับกราบเรือ ความยาวอวนรอบปากล่างจะมากกว่ารอบปากบนประมาณ 4 เมตร ขอบล่างสุดของผืนอวนมีตะกั่วและห่วงโลหะวงแหวนผูกเป็นระยะโดยรอบ คิดเป็นน้ำหนักรวมกัน 70-120 กิโลกรัม และมีเชือกผูกผ่านทุกห่วง ปลายเชือกที่เหลืออยู่บนเรือราว 30 เมตร มาบรรจบกันที่กึ่งกลางอวนด้านที่แนบกราบเรือใช้สำหรับชักรวบปิดทางออกของสัตว์น้ำด้านล่างสุดของผืนอวน นอกจากนี้ยังเพิ่มตุ้มน้ำหนักขนาดอันละ 4-6 กิโลกรัม ถ่วงที่มุมด้านล่างทั้ง 4 มุมเพื่อให้อวนจมเร็วยิ่งขึ้น
วิธีทำการประมง ใช้แรงคนลำละ 4-6 คน ทำในเวลากลางคืน โดยอาจไม่ใช่คืนเดือนมืดนัก เริ่มจากการแล่นเรือค้นหาฝูงปลากะตักด้วยแอคโคซาวเดอร์ เมื่อพบก็ทอดสมอเรือปั่นไฟล่อทุกดวงราว 1 ชั่วโมง เว้นไว้เฉพาะไฟหรี่ เมื่อเห็นว่าปลารวมฝูงกันมากแล้วก็จะทยอยดับไฟตามลำดับ จนเหลือเฉพาะกลุ่มไฟสปอตไลท์ที่หรี่กลางลำด้านที่มีอวนแล้วหรี่ไฟโดยลดกำลังเครื่องยนต์แล้วเร่งให้สว่างทันทีสลับไปมาประมาณ 2-10 ครั้งในเวลา 1-2 นาที กู้อวนและตักปลาใส่เรือ จากนั้น อาจทำซ้ำใหม่ที่เดิมหรือย้ายแหล่งจับใหม่ แต่ละคืนจะย้ายแหล่งประมาณ 3-6 แห่ง ใช้อวนครอบคืนละ 6-10 ครั้ง
แหล่งทำการประมง ระดับน้ำลึก 5-30 เมตร ระยะห่างฝั่ง 2-30 ไมล์ทั้งฝั่งอ่าวไทยและอันดามัน
จังหวัดที่พบ ชุมพร สงขลา ปัตตานี นราธิวาส ระนอง ภูเก็ต พังงา สตูล ตรัง
ระยะเวลาทำการประมง เดือนละ 22-23 วัน
ลักษณะการทำลายล้าง
     แสงไฟจะล่อสัตว์น้ำทุกขนาด ประกอบกับตาวนที่เล็กทำให้สัตว์น้ำวัยอ่อน โตไม่ได้ขนาดถูกจับพร้อมกับปลากะตักเป็นจำนวนมาก

ที่มา:www.Nicaonline.com