เพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ ตอนที่ 9 "กาลเวลาสอนคน"

 

เพลงอีแซว

สายเลือดสุพรรณฯ

 บนถนนสายวัฒนธรรม

ตอนที่ 9 “กาลเวลาสอนคน”

ชำเลือง  มณีวงษ์ 

          ยังมีน้ำใจของท่านผู้ชมที่ไม่มีวันแห้งแล้ง ให้โอกาสเยาวชนได้ไปแสดงความสามารถในการร้องด้นสด แหล่สด เพลงอีแซว ทำขวัญนาคอีกหลายสถานที่ เป็นอีกมุมมองหนึ่งของผู้ที่ชื่นชมในความสามารถของเยาวชน แผ่นดินนี้ไม่สิ้นคนดี ก็เพราะไม่ไร้ซึ่งน้ำใจศรัทธา จริง ๆ

           เมื่อแรกเริ่มที่คนเราเกิดมา ได้ลืมตาดูโลก เราก็เริ่มนับอายุขัย เป็นวินาที เป็นนาที เป็นวันเดือนปีต่อเนื่องกันไปจนถึงวันสุดท้ายของชีวิตวันที่หมดลมหายใจเข้าออก เวลามีเครื่องจับได้แก่ นาฬิกาบอกเวลา นอกจากนั้นยังมีตารางช่วยเตือนความจำ บอกวันที่เดือนปี เรียกว่าปฏิทิน แบบแขวน แบบตั้งโต๊ะ แบบพกพา ฯลฯ เวลาเดินหน้าไปเสมอ ไม่มีนับถอยหลัง ทุกวินาที เราจึงมีแต่ความสูญเสีย เสียเวลาไปอย่างน่าคิด น่าเสียดาย

           กว่าที่คนเราจะได้รับการเรียนรู้ ได้รับประสบการณ์มาใส่ตน ต้องใช้เวลาเป็นจำนวนมากในการศึกษาหาความรู้อ่านตำรา รับรู้เรื่องราวที่เป็นประโยชน์  มีปฏิสัมพันธ์ หรือได้มีการปะทะสังสรรค์กับผู้อื่น ได้รับความรู้ ได้ให้ความรู้ หรือได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กับผู้อื่น ไม่ว่าจะเป็นการให้หรือการรับ เมื่อใดที่เราได้รับความรู้จากเพื่อน จะทำให้เรามีประสบการณ์ที่เพิ่มขึ้น และเมื่อใดที่เราให้ความรู้แก่เพื่อนเราก็มีประสบการณ์ที่เพิ่มขึ้นเช่นเดียวกัน ความรู้เป็นสิ่งที่ให้เท่าไรก็ไม่มีวันหมด ไม่เหมือนสิ่งของอย่างอื่น

         

          น่าเสียดายเวลาที่หมดไปในแต่ละนาที วินาที ที่บางคนไม่ยอมแม้แต่จะรับรู้ประสบการณ์มาใส่ตน ทั้งที่ไม่ต้องค้นหา ไม่ต้องค้นคว้าอย่างแต่ก่อน วันนี้ความรู้มีมาให้ถึงตัวเราจนมนุษย์สามารถ ที่จะเรียนรู้ได้ด้วยตนเองในทุก ๆ สถานที่ ทุกเวลา เรียนรู้ด้วยตนเองโดยเรียนอยู่กับบ้าน เรียนรู้นอกสถานศึกษา โดยมีหน่วยงาน องค์ต่าง ๆ เปิดสอนความรู้ในหลากหลายสาขา หรือจะเรียนรู้ในโรงเรียน ในสถานศึกษาที่เปิดทำการสอนตั้งแต่ระดับก่อนชั้นประถมศึกษาไปจนถึงระดับสูงสุดปริญญาเอกหรือสูงกว่าก็มี  แต่ไม่ว่าจะเรียนรู้โดยระบบใด การเรียนรู้ที่ได้มา หากไม่ได้นำเอามาใช้ก็เหมือนกับของมีคมที่ไม่คม การที่จะรักษาความคมเอาไว้ได้ จะต้องหมั่นลับหมายถึงจะต้องนำเอาความรู้มาใช้ เล่ห์เหลี่ยม แง่มุมมีหลากหลายมากมายเกินกว่าที่เราจะตามทัน มนุษย์คิดในสิ่งที่จะตอบสนองตนเองได้ในทุกวิถีทาง  ไม่เหมือนกับวิถีชีวิตของคนในสมัยก่อนที่ดำเนินไปตามแนว ทางของชีวิตที่เรียบง่ายและไม่โลดโผนอย่างในยุคปัจจุบัน

          ความเจริญ ความทันสมัยให้สิ่งใหม่ ๆ แก่มนุษย์มากมายมิใช่น้อย คนบางคนรู้สึกว่าโชคดี ที่เขาได้เกิดมาทันในยุคนี้ ยุคที่มีคอมพิวเตอร์ มีโทรศัพท์มือถือ มีรถยนต์ส่วนตัวใช้  แต่บางคนรู้สึกว่า เขาเกิดมาในยุคที่มีความฟุ้งเฟ้อ เห่อเหิม ทะเยอทะยาน แก่งแย่งชิงดีชิงเด่นจนเกินไป จากอดีตมาจนถึงปัจจุบันเวลาที่ผ่านไปนับพันปี (สองพันห้าร้อยห้าสิบปี) วันนี้ใกล้ที่จะสิ้นปี 2550 แล้ว และเหลืออีกไม่กี่วันเดือนธันวาคม 2550 ก็จะหมดวันที่จะให้เรานับ ต้องขึ้นวันใหม่ ปีใหม่อีกแล้ว

          คนที่มุ่งหน้าไปโดยไม่ยอมหันมาแลหลัง เป็นคนทันสมัย มีอาชีพสูงส่ง มีเงินมีทอง มีรายได้มากมายมหาศาล  คนที่สงบเสงี่ยมเจียมตน รักษาตัวอยู่ในสังคมด้วยความระมัดระวัง พอมี พอกิน พออยู่ได้อย่างคับแค้นแต่ก็ไม่เคยเบียดเบียนใครให้เดือดร้อน แถมยังสร้างสรรค์ความสุข ความบันเทิงด้วยลีลาความสามารถที่อ่อนหวาน อ่อนไหวไปตามเอกลักษณ์ ลักษณะเด่นของตน จนในที่สุดได้รับการยอมรับว่า เขาเหล่านั้นคือ นักแสดง แต่เป็นนักแสดงพื้นบ้าน เล่นแบบชาวบ้าน

           นักเพลงพื้นบ้านเหล่านั้น ยังคงมีหลงเหลืออยู่ในสังคม ในชุมชน ในท้องถิ่น แม่แต่ในสถานศึกษาก็มี หากแต่เพียงว่า ไม่ได้รับความสนใจจากเยาวชน ไม่ได้รับความสนใจจากผู้คนที่จะไปเรียนรู้ ฝึกฝนหรือรับการถ่ายทอดวิชาความรู้มาใส่ตน อาจจะมองว่าเป็นเรื่องที่ยากที่จะปฏิบัติได้ ในข้อนี้ผมก็เห็นด้วย แต่ก็ไม่ยากเกินเรียน คนเราสามารถที่จะฝึกหัดกันได้ หากมีความมุ่งมั่นมีใจรัก มีความสนใจจริง ๆ สิ่งที่เราปรารถนาย่อมจะมาเป็นของเราได้ในสักวันหนึ่ง เหมือนอย่างกับที่เด็ก ๆ หลายกลุ่มในจังหวัดสุพรรณบุรี เขาเข้ามาฝึกหัดเล่นเพลงพื้นบ้านกันจนมีชื่อเสียง เป็นที่ยอมรับในวงวิชาการ วิชาชีพว่า เด็ก ๆ เหล่านั้น เป็นคนเก่ง เป็นนักเพลงระดับมืออาชีพ แต่กว่าที่พวกเขาจะมายืนอยู่แถวหน้าให้ผู้อื่นยอมรับได้ บางคนจบชีวิตไปเสียนานแล้วจึงจะมีคนเห็นคุณค่าของท่าน  กว่าที่จะมีคนกล่าวถึง ถามถึง เดินทางไปหา เขาผู้นั้นต้องจากโลกนี้ไปเสียนานแล้ว  กว่าที่จะมีคนเห็นความสำคัญว่า เขาผู้นั้นคือของแท้ก็ไม่มีของจริงที่จะให้ได้ดูแบบ ได้ศึกษาเสียแล้ว

         

          กาลเวลาสอนคน สอนให้คนมีความอดทน สอนให้คนมีความใฝ่ฝัน  อยากที่จะเป็นอย่างบุคคลต้นแบบ (มีทั้งคนดีและไม่ดี) อยากที่จะเป็นในสิ่งที่เขาถนัด ที่เขาทำได้ เป็นไปในสิ่งที่เขาถูกสร้างให้ติดตัวมา  บางคนมีความสามารถสูง บางคนมีน้ำเสียงดี  บางคนมีลีลาโดดเด่น  บางคนมีความสุภาพนุ่มนวล บางคนมีความรักเมตตา  บางคนชอบที่จะช่วยเหลือสังคม  บางคนทำงานเพื่อประโยชน์ของส่วนรวม  บางคนสร้างสรรค์ความเจริญ  บางคนรักและหวงแหนแผ่นดินถิ่นเกิด เฝ้ารักษาเอกลักษณ์ของท้องถิ่นอย่างเหนียวแน่น ไม่ละวาง ไม่เลิกลา ไม่เปลี่ยนแปลง แต่กาลเวลากำลังจะพรากพวกเขาเหล่านั้นไปทีละคน ทีละคน จนอีกไม่นานคนประเภทนี้จะหมดจากแผ่นดินที่เรายืนอยู่อย่างแน่นอน  แล้วจะไปตามหาตัวอย่างที่ไหนดูได้ 

         เอ้ย..ตัวอย่างดีดีมีไหม  ใคร่อยากรู้

      จะได้ยกย่องเชิดชู         ผู้ยิ่งใหญ่ 

      เป็นลูกที่ดี ของพ่อแม่    อีรังแต่ จะครุ่นคิด

      เป็นเยาวชน คนสุจริต    ไม่คิดเบียด เบียนใคร

      เป็นผู้ใหญ่ ใจดี            โอบอ้อมอารี ต่อสังคม 

      ตั้งแต่ชั้น โคลนตม       สูงสุด  ฟ้าใส

      เป็นผู้นำ ของชาวบ้าน   ของ ชุมชน 

      ช่วยเหลือ คนจน          ที่ ต่ำใต้ 

      ได้ลืมตา อ้าปาก   แล้วขอฝาก ศีลธรรม (เอย) ฝากศีลธรรม     

      จะได้รู้สูง รู้ต่ำ             เป็นผู้นำ จิตใจ (เอย) นำจิตใจ  

         

          วัฒนธรรมย่อมมีการเปลี่ยนแปลง ทั้งที่เรารู้แล้วว่า เราคงไม่สามารถที่จะรักษาของเดิมเอาไว้ได้  เพียงแต่จะทำอย่างไร ที่จะยื้อเวลาการสูญเสีย การสูญสิ้น ถ่วงเอาไว้ให้คงอยู่ได้ยาวนานที่สุดก็เพียงพอแล้ว  การที่คน ๆ หนึ่ง หรือมีคนกลุ่มหนึ่งหรืออาจมีหลายกลุ่มด้วย ที่พวกเขาสู้อุตส่าห์สร้างสรรค์ผลงานศิลปะการแสดงเพลงพื้นบ้าน โดยมีการพัฒนาอย่างช้า ๆ เห็นได้จากความจริงเท่านั้น จากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่งจนถึงระดับที่เป็นมืออาชีพมายาวนาน ได้แก่

   1.   ฝึกเด็ก ๆ จนร้องเป็นเล่นได้อย่างถูกต้องตามที่ครูเพลงต้นฉบับสอนเขามา

   2.   เผยแพร่ผลงาน ออกไปรับใช้สังคมในท้องถิ่นจนถึงระดับสูงได้อย่างมืออาชีพ

   3.    มีความสามารถพิเศษน่าพิศวงเกินกว่าที่นักการศึกษา นักวิชาการจะทำตามได้ทัน                     

       (ด้นกลอนสดอย่างฉับพลัน)

         แต่คำยกย่องของท่านผู้รู้บางคน (ส่วนน้อยมาก) ให้ได้แค่เพียงคำพูดว่า “ไม่มีอะไรโดดเด่น ไม่สามารถที่จะตอบคำถามตามที่ตั้งเป้าหมายเอาไว้ได้”  เขากล้าที่จะแสดงความเห็นสวนทางกับความเป็นจริงที่ปรากฏต่อหน้า  เขากล้าที่จะชี้นำของจริงว่า ไม่ใช่ (นี่มันเกิดอะไรขึ้น) แล้วอย่างนี้ จะให้สิ่งที่กลุ่มคนต้องเสียสละเวลา ลงทุนลงแรงทำมาตลอดชีวิต ไม่มีจุดจบได้อย่างไร  ความสูญเสีย ความเสียหายที่เกิดขึ้นครั้งแล้วครั้งเล่า เกิดจากการไม่รักษาหรือการทำลาย “ใครคือผู้ที่ทำลายเวลาไปอย่างไม่มีความคิด”  

ชำเลือง มณีวงษ์. เพลงอีแซว สายเลือดสุพรรณฯ บนถนนสายวัฒนธรรม  ตอนกาลเวลาสอนคน 

 

[ทนัน ภิวงศ์งาม]

กาลเวลาผ่านแล้ว	เลยไป
กาลผ่านคนเราใย	ผ่านด้วย
เพราะกาลเลื่อนวัยไหล	ควรใคร่ แลนา
กาลหนึ่งอายุด้วย	ช่วยซ้ำ กรรมผล
คนจึงควรมั่นไว้	กรรมดี
วันผ่านเดือนเป็นปี	ร่นท้น
ควรรีบสั่งสมดี	เร็วรี่ แลนา
เกิดก่อบุญมากล้น	ส่งพ้น สงสาร

[ชำเลือง]

ตอบขอบคุณ อาจารย์หนัน ภิวงศ์งาม (จ.เชียงใหม่)

ณ แดนดินถิ่นนี้      ยืนมานาน

ทำกุศล  ผลทาน    ฉันให้

กระทำแต่ความดี    มาตลอด

ขอเพียงแค่พยุงด้วย   ช่วยให้  มีแรง

         คนทำดี  มีไม่น้อย       เลยนา

         คนทำไม่ดีมา              แอบแฝง

         เพียงคนเดียว              ก็ยุ่งยากนัก

         สุดที่จะหักห้าม            หลีกพ้น  ทางเดิน

"ขอบคุณท่านอาจารย์มากครับที่เข้ามาเยี่ยมคนเล่นเพลงโบราณอย่างผม"

[นาย บรรเจิด พุ่มพันธ์สน โรงเรียนบรรหารแจ่มใสวิทยา ๑]

ระยะทางพิสูจน์ม้า  กาลเวลาพิสูจน์คน

เปลี่ยนอุปสรรค์ ให้เป็นโอกาส

เปลี่ยนความลำบาก  ให้เป็นกำลังใจ

สู้ต่อไปน่ะครับครู

 

จาก    คนชอบเพลง

[ชำเลือง]

แด่คนชอบเพลง (ครูบรรเจิด)

     อยากพิสูจน์  ความยาว  สาวมาวัด

     อยากจะรู้พิกัด   วัดน้ำหนักได้

     ไม่มีทาง  พิสูจน์ใจแท้  แม้เปิดใจ

     ห้วงลึกในใจคน   จนปัญญา

                               (ครูเก่า)

[ขอบคุณครับ]

ขอบคุณอาจารญ์มากๆที่คอยดูแลอบรมสั่งสอนผมถึงจะขอบคุณช้าไปแต่ก็ออกมาจากความรู้สึกที่ลูกศิษย์คนหนึ่งมีให้อาจารย์ที่แสนดีขอให้สิ่งศักสิทธ์ปกป้องคุ้มครองอาจารย์ตลอดไป

[ชำเลือง]

• ขอบใจลูกศิษย์คนดีของครู ไม่ช้าหรอกนะ ถ้าจะขอบคุณใครสักคน
• นั่นหมายถึงเรามีความอิ่มเอมใจและภาคภูมใจในตัวของเราและเขาผู้นั้น
• โปรดจงสร้างสรรค์แต่คุณความดีตลอดไป ให้มนุษย์ในโลกได้มีความสุขอย่างไม่มีวันจบสิ้น