ด้วยวันที่ 23-25 พฤศจิกายน 2550 ประเพณีปักธงชัย ประจำปี 2550 ประเพณีท้องถิ่นที่สำคัญของอำเภอนครไทยอีกประเพณีหนึ่ง ในวันขึ้น 13-15 ค่ำ เดือน 12 ของทุกปี ที่ได้ปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณถึงปัจจุบัน ผู้เขียนต้องลงพื้นที่ สำคัญที่เดียว จะขาดไม่ได้
งานพิธีนี้ท่านผู้ว่าราชการจังหวัด นายสมบูรณ์ ศรีพัฒนาวัฒน์ ผู้ว่าราชการจังหวัดคนใหม่ของจังหวัดพิษณุโลก เป็นประธานในพิธี นี้ นับว่าเป็นผู้ว่าคนเดียวและคนแรกทีเดียว(จากการบอกเล่าของผู้นำในท้องถิ่น) ท่านเป็นประธานในการจัดงาน ตลอดงาน โดยงานจัดขึ้น 4 แห่ง คือ บริเวณสนามหน้าที่ว่าการอำเภอนครไทย บริเวณวัดกลาง บริเวณเขาช้างล้วง และบริเวณโรงเรียนนครไทยวิทยาคม มีวัตถุประสงค์เพื่อเทิดพระเกียรติพ่อขุนบางกลางท่าว อนุรักษ์สืบสานประเพณีปักธงชัย ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ ผลงานของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ
ประเพณีปักธงชัยเป็นประเพณีเอกลักษณ์ของชาวนครไทย ซึ่งจัดขึ้นในช่วง เพื่อสืบสานประเพณี อนุรักษ์ และเพื่อ ส่งเสริมการท่องเที่ยว ที่สำคัญของชาวนครไทย จากการที่ผู้เขียนสัมภาษณ์ คุณยายอุ๋น แก้วมงคล อายุ 80 ปี เล่าว่าเมื่อพ่อขุนบางกลางท่าว ที่ได้ชัยชนะจากการสู้รบกับศัตรู จึงนำผ้าคาดเอวของท่านผูกปลายไม้ปักที่ยอดเขาช้างล้วงแสดงถึงชัยชนะ ชาวบ้านจึงสืบทอดประเพณีเทิดพระเกียรติให้ท่าน ตลอดมา โดย ถ้าปีใดไม่มีการนำธงขึ้นไปปักไว้บนยอดเขาช้างล้วงจะเกิดภัยพิบัติ หรือเกิดเหตุเภทภัยต่างๆ แก่ชาวบ้าน ยายเล่าว่าเมื่อปี พศ. 2484 ขณะนั้นคุณยายอายุได้ 18 ปี กำลังตั้งท้องลูกชายคนโต ชาวบ้านต้องเสียชีวิตอย่างไม่มีสาเหตุ คราวละหลายคน ทั้ง 3 หมู่บ้าน จึงต้องสืบสานประเพณีนี้มาตลอดไม่ให้ขาดทุกปี ยายเล่าอีกว่า เมื่อใกล้เทศกาลปักธงชัย ชาวอำเภอนคร ไทยในหมู่บ้านใกล้วัดเหนือ วัดกลาง และ วัดหัวร้อง จะช่วยนำฝ้าย มาฝั่นเป็นด้ายช่วยกันทอธงผ้าขาวขนาดกว้าง 90 เซนติเมตร ยาว ประมาณ 4 เมตร จำนวน 3 ผืน จาก 3 หมู่บ้าน และทอเป็นลวดลายบริเวณชายธงอย่าง สวยงาม วันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 15 พิธีบวงสรวงพ่อขุนบางกลางหาวที่อนุสาวรีย์พ่อขุนบางกลางหาว วัดกลาง ด้านหลังอนุสาวรีย์ คือต้นจำปาขาวที่มีอายุร่วม 700 ปี
และวันรุ่งขึ้น 15 ค่ำเดือน 12 วานนี้ ชาวอำเภอนครไทย ได้นำอาหารหวานคาว และนิมนต์พระภิกษุขึ้นไปยังเทือกเขา ช้างล้วง ถวายภัตตาหารเพลที่เขาฉันเพล ผู้นำชาวบ้าน จะกล่าวคำถวายธงผ้าขาวต่อพระภิกษุด้วยภาษาบาลี พระสงฆ์ สวดชัยมงคลคาถา ชาวบ้านจะนำธงผ้าขาวมาผูกติดกับด้ามไม้ไผ่ นำไปปักบนร่องหินธรรมชาติ ณ ยอดเขา ฉันเพล ยอดเขายั่นไฮ และยอดเขาช้างล้วงและที่สำคัญต้อง โดยเชื่อกันว่าเป็นพิธีกรรมที่ศักดิ์สิทธิ์ และเป็นสิริมงคลแก่ผู้ร่วมงาน (ระยะทางการเดิน 3เขานี้ ไป-กลับในระยะทางจำนวน 7 กิโลเมตร) ภายในงานประกอบด้วยกิจกรรม ที่น่าสนใจมากมาย ประกอบด้วย การประกวดขบวนแห่ฯ การแสดงละครอิงประวัติศาสตร์พ่อขุนบางกลางหาว(ข้อมูลนี้เป็นภาพนิ่งและวิดีทัศน์ ซึ่งวิดีทัศน์ พี่คนอง กำลังตัด-ต่อให้ผู้เขียน สมบูรณ์เมื่อไรก็จะนำเป็น ออนดิมานด์ ทั้งหมด ไว้ที่เว็บไซต์ของสำนักหอสมุด ต่อไป)
ภาพประกอบ : พิธีปักธงชัย
คุณยายอุ๋น แก้วมงคล อายุ 80 ปี ผู้ให้ข้อมูลแก่ผู้เขียน และยายจะเป็นผู้ที่จัดเตรียม ประกอบพิธีปักธงชัยมาร่วม 20 ปีแล้ว ผู้เขียนต้องขอขอบคุณคุณยายอุ๋น อย่างสูงที่เล่าประวัติศาสตร์ความเป็นมาของ อ.นครไทยที่มีอดีตกาลยาวนานถึง ร่วม 700 ปี คือคุณยายอุ๋น จะได้รับการบอกเล่ามาจากญาติผู้ใหญ่ที่เล่าให้ลูกหลานฟังสืบต่อกันมา และคุณยายยังได้บันทึกการเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ อ.นครไทยเป็นลายลักษณ์อักษรไว้ด้วย
ค่ะ สุดท้าย แผ่นนี้เลยค่ะ คณะกรรมการจัดงาน จะให้บัตร เพื่อรายงานตัวทั้ง 3 จุด คือจุดเขาฉันเพล เขาย่านไฮ เขาช้างล้วง จึงจะได้ใบเกียรติบัตร รวมเบ็ดเสร็จ แล้ว 2 วันกับ อีกหนึ่งคืน ทีเดียว กับพิธีปักธงชัย ที่ อ.นครไทย แห่งนี้
แก่น พี่ชวนไม่ยอมไปด้วย การไปร่วมพิธีนี้สุดยอดของพิธีเลย ขบวนแห่ประดับประดาสวยงามมาก เทียบเท่างานระดับชาติได้ทีเดียว
เคยทำงานที่อำเภอนครไทย และได้ขึ้นเขาช้างล้วง เหนื่อยมากเห็นวิวบนเขา หายเหนื่อยเลย
พี่ปองเห็นหัวข้อนึกว่าเป็นเรื่องของอำเภอปักธงชัย ที่โคราช ซะอีก ใบประกาศน่ารักดี
พี่ค่ะมีรูปประเพณีปักธงชัยอีกมั้ยค่ะ ช่วยส่งไฟล์รูปมาให้หน่อยได้มั้ยค่ะ ที่อีเมลล์[email protected] จะขอขอบคุณมากๆๆๆเลยและจะไม่ลืมน้ำใจครั้งนี้เลย รบกวนหน่อยน่ะค่ะ
จะเอาไปทำรายงานค่ะส่งอาจารย์ค่ะทำเกี่ยวกับประเพณีท้องถิ่นก็เลยเลือกประเพณีปักธงชัยเพื่อนบางคนก็ไม่รู้จักก็เลยอยากจะเสนอประเพณีนี้ เอาไปใช้เพื่อการศึกษาและเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยวของอำเอนครไทยด้วย พี่ค่ะจะขอรบกวนว่ามีvdoเทปบันทึกมั้ยค่ะ คืออยากจะนำเสนออย่างเต็มที่และสมบูณ์แบบค่ะ จะให้หนูเอาflash driveไปsaveหรือพี่อยากจะถามอะไรอีก พี่ก็โทรมาที่เบอร์086-5588760หรือจะยิงมาให้หนูโทรกลับก้ได้เลยน่ะค่ะ ขอบคุณมากๆๆๆๆๆเลยน่ะค่ะ
หนูดีใจมากๆๆๆๆเลยที่พี่ตอบกลับมาค่ะ
เด็กหัวนาครับ
ดีมากเลยที่พี่นำ ประเพณีปักธงชัยมาบอกกล่าวให้ทั่วประเทศได้รู้
สวัสดีคะ..
ดีใจจัง และขอขอบคุณ..พี่นิด นำเรื่องนี้มาเผยแพร่ น่าเสียดายจังที่ไม่ได้ไปเที่ยวงานนี้ เพราะติดภารกิจ (ตนเองก็เป็นคนนครไทยโดยกำเนิด)อยากบอกว่า..วิวสุดยอดเลย..ที่สำคัญยังมี "ภาษาภิ่น(ภาษาพ่อขุนบางกลางท้าว)" ของชาวนครไทย และเป็นเอกลักษณ์ ที่พูดได้เฉพาะอำเภอนครไทย และอำเภอชาติตระการบางส่วน..
ขอบคุณคะ
รักษาสุขภาพนะคะ
เด็กนครไทย หัวนา ปีนี้กลับมาเที่ยวงานปักธงชัยกันหรือปล่าว
น้องแสดงเดือนด้วยความยินดี ลองเขียนคำภาษาภาษาพ่อขุนบางกลางท้าว บ้างนะคะ พี่ขอติดตามค่ะ ขอบคุณนะคะ
ผมมีโอกาสไปปีนี้ แต่น่าเสียดายไปก่อนหนึ่งวัน จึงไม่เห็นภาพสมบูรณ์ แบบของอาจารย์ครับ
ขอบคุณค่ะอาจารย์ที่เข้ามาเยี่ยมชมเป็นการตั้งใจไปเก็บข้อมูลโดยเฉพาะค่ะ อาจารย์เดินขึ้นเขาเก่งกันทุกคนเลยนะคะ วันนั้นสนุกมากค่ะเดินไม่เหนื่อยเพราะเด็กนักเรียนเล็กๆมากมายวิ่งกันหาข้อมูลผู้ใหญ่อย่างเราสุขใจที่เห็นเยาวชนรักที่จะสืบทอดประเพณีของชาวนคนไทยไว้ชั่วลูกชั่วหลานค่ะ
พี่ค่ะอยากได้ cd การแสดงละครแสงสีเสียงอ่ะค่ะพร้อมรูปถ่ายขบวนแห่และกิจกรรมต่างๆมนงานด้วยอ่ะค่ะ
คือนู๋จะเอาไปทำรายงานและฟรีเซ้นงานอ่ะค่ะพอดีนู๋กำลังเรียนเรื่องพ่อขุนบางอยู่พอดีก้อเลยอยากจะนำมาเสนอ
ถ้าพี่มีบกวนส่งมาที่เมลนี้ได้เลยนะค่ะ [email protected] ขอบคุณล่วงหน้านะค่ะได้รึไม่ได้ยังไงบอกด้วยนะค่ะ
ภายในอาทดนี้ก้อดีค่ะนู๋จะได้รีบเอามาทำค่ะ ขอบคุณมากนะค่ะ
ครับผมก็ประทับใจประเพณีที่นครไทยเป็นอย่างมาเห็นครั้งแรกชาวบ้านทำใมให้ความร่วมมือกันดีมากและขบวนแต่ละขบวนแสดงถึงวิถีชีวิตได้อย่างตรงไปตรงมาและทุกส่วนของภาครัฐช่วยกันดีเหลือเกินและการละเล่น ขบวนของชาวบ้านสนุกดีและยิ่งประทับใจมากที่สุดการแสดงแสงสีเสียงตำนานพ่อขุนบางกลางท่าวของโรงเรียนนครไทยยิ่งดีขี้นไปเรื่อย ๆๆๆทึ่ง ประทับใจสวยงามตระการตาดีนักเรียนรำสวยมากปีทุกชุดเลย ขขบวนเสด็จก็สวยงามมากครับ