งานใบตองภูมิปัญญาไทยสร้างเงินสร้างงานอย่างทรงคุณค่าที่ร้อยเอ็ด
งานใบตองภูมิปัญญาไทยสร้างเงินสร้างงานอย่างทรงคุณค่าที่ร้อยเอ็ด
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นแผ่นดินแห่งวัฒนธรรมเพราะมีงานบุญงานประเพณี 12 เดือนหรือที่เรียกตามภาษาอีสาน “ฮีตสิบสอง คองสิบสี่” โดยจะประกอบไปด้วยพิธีทางพุทธศาสนา พิธีพราหมณ์ ควบคุกับไปด้วย รวมทั้งงานมงคลต่างเริ่มตั้งแต่งานมงคลสมรส งานสู่ขวัญบายศรี รับขวัญลูกหลาน ส่งขวัญเพื่อเข้ารับราชการ งานผูกเสี่ยว งานบวงสรวงเทพ เทวดา ล้วนเป็นงานที่เกี่ยวข้องกับ “ใบตองกล้วย” งานง่ายแต่ประณีตและทรงคุณค่า สามารถนำมาทำเงินได้อย่างต่อเนื่อง 12 เดือน วันนี้ทีมงานพาท่านไปพบกับคุณไชยา อุ่นเจริญ หรือคุณ “ตองต้อย” ผู้เพียรพับจับกีบใบตองสู่การสร้างเงิน สร้างงานคุณไชยา อุ่นเจริญ หรือ “คุณตองต้อง” อายุ 39 ปี บ้านเลขที่ 19 หมู่ที่ 5 บ้านหนองจิก ต.ดงลาน อ.เมืองร้อยเอ็ด จ.ร้อยเอ็ด เปิดเผยว่า ช่องทางอาชีพมีมากมายหากค้นค้นหาเงินตราวิ่งมาหาทุกวัน ขอให้มีความขยันอย่างฉลาด พร้อมเล่าให้ฟังว่า ตนเองจบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปี่ที่ 6 จาก ร.ร.ธวัชบุรีวิทยาคม จังหวัดร้อยเอ็ด หลังจบการศึกษาเข้าร่วมกิจกรรมเยาวชนไวยาจักร วัดหนองจิกโคกสูง พบการทำงานของผู้สูงอายุกับงานใบตองกล้วย ทั้งการทำพาน ทำขันหมากเบ็งเพื่อประกอบพิธีสงฆ์ พิธีพราหมณ์ งานแต่งาน เซ่นไหว้บวงสรวงเทพเทวดา หรืองานมงคลต่าง เป็นงานง่ายๆแต่ต้องมีใจรัก ตนเองฝึกทักษะทั้งจากคุณยาย พระอาจารย์ถาวร วัดบึงพระลานชัย จากตำราบ้าง รวมทั้งการสังเกตแบบครูพักลักจำ การพับการจับกีบใบตอง จนเป็นงานบายศรีที่ทรงคุณค่าคุณไชยา อุ่นเจริญ กล่าวว่า ตนเองทำงานที่ร้าน @POST
หน้าตลาดทุ่งเจริญ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองร้อยเอ็ด เป็นงานหน้าร้านรับส่งหนังสือ วัสดุไปรษณีย์จำหน่ายหนังสือพิมพ์ ทั้งขายสินค้าไปด้วย พอมีเวลาว่างมีงานพับจับกีบใบตองทำพานบายศรีสู่ขวัญ จากใบตองกล้วยพับวางลวดลาย มีงานทุวันเพราะประเพณีงานบุญของภาคอีสานมี 12 เดือน 12 อย่าง หมุนเวียนกันไปพานบายศรีทำเป็นชั้นตามนามเรียกขานเพื่อความเป็นสิริมงคล 3 ชั้น ฐานล่างคือชั้นฐานพญานาคราช ชั้นที่สองเป็นโลกมนุษย์ ชั้นที่สามเป็นที่อยู่ของทวยเทพทั้งหลาย จนถึงยอดสูงสุดคือเขาพระสุเมรุ หรือหากเป็น 5 ชั้น 7 ชั้น 9 ชั้น แบ่งตามความสำคัญเช่นเดียวกัน วางพับจับกีบเป็นชั้นแต่ละชั้นในตองที่พับจับกีบจะลงด้วยเลขคี่ รายรอบจนถึงปลายสุด รูปกรวยปลายแหลมหัวกลับ ปลายแหลมไว้เสียบดอกไม้ ทั้งดอกรัก บานไม่รู้โรย รายรอบด้วยดาวเรือง มีริบบิ้ลติดีเพื่อความสวยงาม หรือตามความต้องการของเจ้าภาพคุณไชยา อุ่นเจริญหรือคุณตองต้อย กล่าวอีกว่า งานใบตองที่ตนเองรับทำมีกลุ่มเยาวชนบ้านหนองจิกโคกสูง ตำบลดงลานอำเภอเมืองร้อยเอ็ด รับทำพานบายศรีขนาด 3 ชั้น ราคา 999 บาท 5 ชั้น 1399 บาท 5 ชั้นขึ้นไป 1599 บาท ราคาที่เคยทำสูงสุด 10,000 บาท ใบตองกล้วย ราคามัดละ 60 บาท(มัดละ 10 กก.) งานใบตองเป็นงานอย่างต่อเนื่องคือทำวันนี้ใช้วันพรุ่งนี้ แต่ตนเองมีกรรมวิธีเก็บรักษาให้ใช้ได้นานคือนำใบตองที่พับจับกีบเสร็จ ลงแช่ในน้ำผสมสารส้ม 8 ชั่วโมง จากนั้นนำมาตกแต่งเป็นพานบายศรี ฉีดพ่นด้วยน้ำมันมะกอกผสมน้ำเกิดความมันวาวใบตองเขียวสด สวยงาม เก็บรักษานาน 5-8 วัน งานใบตองเพียงวัสดุอุปกรณ์ประกอบด้วย ใบตอง พาน โฟมหรือต้นกล้วย ลวด ไม้เสียบลูกชิ้น หรือไม้จิ้มฟันดอกดาวเรือง กุหลาบ บานไม่รู้โรยดอกรัก ดอกคุด ดอกบัว หรือดอกไม้ให้เข้ากับงานที่รับมา ตกแต่งเป็นพานบายศรีสวยงาม งานแต่ง งานไหว้ครู ครอบครู บายศรีพระพรหม บายศรีเทพ บายศรีนาคราช บายศรีปากชาม บวงสรวงเทพสถิต บายศรีเทพนิมิต คุณตองต้อยบอกว่าทำได้ พร้อมยินดีรับสอนให้เยาวชน นักเรียนนักศึกษา ครับคุณไชยา อุ่นเจริญ กล่าวต่อไปอีกว่า ตนเองเป็นกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ร.ร.บ้านหนองจิกโคกสูงประธานประชาสัมคมหมู่บ้าน ประธานที่ปรึกษาเยาวชนบ้านหนองจิก ไวยจักรวัดบ้านหนองจิกโคกสูง นอกจากนั้นตนเองยังรับงานพวงมาลัยเจ้าบ่าว เจ้าสาว คู่ละ 500-800 บาท กรวยสักการะในงานต่างๆราคา 200-500 บาท งานตกแต่งซุ้มงานแต่ง เวที ราคา 1,300 บาท เมรุ-ดอกไม้หลังหีบศพ ราคาตั้งแต่ 1,500 บาทขึ้นไป งานใบตองเป็นงานง่ายสามารถสร้างเงินได้ แต่ต้องมีความขยัน อดทน ช่างสังเกต มีงานมีเงินครับ แรงงานส่วนใหญ่เป็นแรงงานในครอบครัว หรือเยาวชนที่สนใจร่วมกันทำงานหักเป็นค่าแรงผู้ทำงานและหักรายไดเข้ากลุ่มเพื่อสวัสดิการ ครู-อาจารย์นำนักเรียนเข้ามาศึกษาหรือเป็นอาจารย์พิเศษ งานศิลปหัตถกรรมหรือภูมิปัญญาไทย ส่วนใหญ่จะสูญหายไปกับเจ้าของผลงานตนเองต้องการ “รักษาภูมิปัญญาอันทรงคุณค่า”
ด้วยการให้เกิดรายได้ด้วยเป็นอาชีพ
เพราะหากขาดการสืบสานงานใบตองจะหมดไปแน่นอนเพราะคนทำพานบายศรีสู่ขวัญส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุ
สนใจติดต่อได้ที่ ร้าน @POST หน้าตลาดทุ่งเจริญ
ตำบลในเมือง อำเภอเมืองร้อยเอ็ด โทร.0-9575-7132 หรือโทร. 0-4351-6154
หรือที่บ้านหนองจิก – โคกสูงตำบลดงลาน
อำเภอเมืองร้อยเอ็ด ครับ
วัชรินทร์ เขจรวงศ์
