เมื่อวานครูวุฒิยกทีมครู และชาวบ้านมาเยี่ยมนาผมตอนเย็นๆ หลังจากไปแวะมาหลายจุดตามรายทาง ก็เลยได้มีโอกาสคุยกันในแปลงนา
และตอนทานข้าวเย็น
เรื่อง ความน่าจะเป็นของการทำหลักสูตรท้องถิ่น ที่ควรทำงานให้ครบสามเส้า ที่เป็นระบบการเรียนรู้ ๓ ส่วน
คือ
<p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· หลักสูตรท้องถิ่น เป็นฐานในการเรียนการสอนที่เชื่อมโยงกับภูมิปัญญาท้องถิ่น การแก้ปัญหาท้องถิ่น และการเรียนรู้เพื่อความภาคภูมิใจของนักเรียน ผู้ปกครอง และครู</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· วิจัยในชุมชน ที่สามารถวิเคราะห์ ค้นหาประเด็นที่เป็นสาระสำคัญในการพัฒนาท้องถิ่นที่จะทำให้ครูมีความรู้มากพอที่จะสอนและพัฒนาความรู้ต่อเนื่องไปพร้อมๆ กับการพัฒนาภูมิปัญญาและการพัฒนาชุมชน และ</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ศูนย์เรียนรู้ ที่เป็นแหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งเพื่อสนับสนุนหลักสูตรท้องถิ่น และสนับสนุนการพัฒนาภูมิปัญญาพื้นบ้านให้มีชีวิต พัฒนาได้อย่างต่อเนื่อง และสามารถเป็นตัวอย่างให้กับสถาบันการศึกษาและชุมชนอื่นๆ ได้ ทั้งในระดับพื้นที่ ระดับภาค และระดับประเทศ</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">การพัฒนา ทั้งสามส่วนนี้จะได้ผลที่ทำให้เกิดผลต่อเนื่องในการ</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· หนุนช่วยซึ่งกันและกัน (integrative learning processes)</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ทำให้เกิดการเข้าใจกัน ระหว่าง ครู ชุมชน ผู้ปกครอง และนักเรียน (participatory learning)</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· เกิดการเรียนรู้ทางวิชาการที่เริ่มจากสภาพท้องถิ่น (local or area based knowledge development)</p><blockquote><p> · ลูกอาจเรียนไปพร้อมๆกับพ่อแม่ (learning family) </p></blockquote><p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ผู้นำเรียนรู้ไปพร้อมๆกับชุมชน (learning community)</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ครูเรียนรู้ภูมิปัญญาและวิชาการไปพร้อมๆกับนักเรียน (science technology and wisdom integration) และ</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· เกิดสังคมและชุมชนแห่งการเรียนรู้ (COP- community of practice)</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">ที่น่าจะทำให้หลักสูตรท้องถิ่นมีเนื้อหาสาระเชิงการเรียนรู้ ที่สามารถตอบสนองวัตถุประสงค์และนโยบายการพัฒนา</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· การศึกษา</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· การเรียนการสอน</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· การวิจัย</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· การพัฒนาชนบท</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· การพัฒนาคุณภาพชีวิต</p><blockquote><p> · การพัฒนาชุมชนเข้มแข็งดี </p></blockquote><p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นในรูปแบบนี้ จะเห็นว่า</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ครูต้องเรียนรู้จึงจะผูกใจผู้ปกครองได้ </p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ชุมชนพัฒนาภูมิปัญญาและชุดความรู้ได้</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ผู้ปกครองมีความผูกพันกับโรงเรียน</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· นักเรียนมีความภาคภูมิใจในภูมิปัญญาท้องถิ่นและบ้านเกิดของตนเอง</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· ระบบการศึกษามีการพัฒนาที่สอดคล้องกับชีวิตจริง และ</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 49.85pt; text-indent: -18pt; tab-stops: 36.0pt list 49.85pt" class="MsoNormal">· สามารถเป็นต้นแบบในการพัฒนาได้อย่างถูกต้องและครบถ้วน</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">เพื่อจะแก้ไขปัญหาการเชิญชาวบ้านมาช่วยสอน ที่ทำให้ผู้ปกครองอึดอัด</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">ที่เป็นเหตุให้ครูที่จัดทำหลักสูตรท้องถิ่นก็ไม่มีทางเลือก และทำงานการสอนแบบออกนอกเรื่อง ให้ผู้ปกครองสบายใจ(เพราะผู้ปกครองไม่รู้เรื่องว่าครูสอนอะไร แต่รู้ว่าเป็นเรื่องใหม่)</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">และเป็นที่มาของ “หลักสูตร” แบบบ้าๆบอๆ ท่องมาสอน ท่องไปสอบ จบแบบไม่รู้เรื่อง</p> <p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">ผมจึงคิดว่า การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นแบบบูรณาการดังกล่าว น่าจะเป็นวิธีการที่ดี แต่เราต้องมีต้นแบบให้คนอื่นเห็น</p><p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0.9pt 0pt 13.85pt; tab-stops: 36.0pt" class="MsoNormal">และผมเชื่อว่า ครูวุฒิ และทีมงาน จะสามารถเป็นครูและโรงเรียนต้นแบบให้กับกระทรวงศึกษาธิการได้</p> ครูวุฒิ ว่าอย่างไรครับ? <p> </p>
สวัสดีค่ะ
ขออภัยอาจารย์ค่ะ ตอนนี้ อาจารย์ พูดถึง หลักสูตรท้องถิ่น เป็นฐานในการเรียนการสอนที่เชื่อมโยงกับภูมิปัญญาท้องถิ่น การแก้ปัญหาท้องถิ่น และการเรียนรู้เพื่อความภาคภูมิใจของนักเรียน ผู้ปกครอง และครู
ขอนอกเรื่องหน่อยค่ะ
เป้าหมาย ที่อยากให้เกษตรกรเราทำคือ การสามารถดำรงชีวิตได้เป็นอย่างดี อยู่ติดกับที่ดินทำกิน ด้วยสมมติฐานที่ว่า "ขนาดเล็กนั้นงดงาม (small is beautiful)" ใช่ไหมคะ คือเราไม่อยากให้เป็นscaleใหญ่ ใช่ไหมคะ
ครับ
คงไม่ใช่อย่างนั้นครับ
แต่เป็นการเน้นการพัฒนาความรู้เพื่อพัฒนางานของทั้ง
จะเล็กใหญ่ ขึ้นอยู่กับความสามารถของแต่ละคนครับ
สำหรับประสบการณ์ส่วนตัวที่เคยดูแลชาวไร่บ้าง
ในเฉพาะเรื่อง scale ไม่ค่อยอยากให้เป็น scale ใหญ่ เพราะดิฉันเคยทำcontract farming มา เกษตรกรที่ไปได้ดี ในช่วงต้น ให้ทำพอสมตัว ดีที่สุด
กลยุทธ์ แนวทางระบบเศรษฐกิจพอเพียง ดีที่สุดค่ะ
ส่วนเรื่อง ชุมชนเข้มแข็ง จะพบว่า "ทุน" สำคัญที่สุดของพวกเขาไม่ใช่ดิน ไม่ใช่ป่าหรือทรัพยากรต่างๆ ไม่ใช่แรงงาน ไม่ใช่เงิน แต่เป็นความรู้ และปัญญาอย่างที่อาจารย์บอก
สิ่งที่สำคัญมากคือ การพึ่งตนเอง การเป็นตัวของตัวเองในการคิด การตัดสินใจ การจัดการชีวิต จัดการทรัพยากร นะคะ
ถ้าเน้นปัญญาแล้ว อย่างอื่นจะเล็กไปเอง
ครูบาสุทธินันท์ ตอนนี้ก็กว่า ๗๐๐ ไร่
ครูบาคำเดื่องก็ เกือบ ๔๐๐ ไร่
ที่เริ่มจากเล้กไปใหญ่ มันเป็นไปเอง ไม่เดือดร้อน
ขอให้มีความรู้พอใช้ เป็นใช้ได้ครับ
ผมจึงชอบคิดถึงคำพูดของขงเบ้ง ที่พูดกับเล่าปี่ว่า
ท่านมีใจแค่ไหน เรามีแผนแค่นั้น
ที่สะท้อนถึงความรู้ ความคิด แผนงาน และการจัดการทรัพยากรต้องสอดคล้องกัน
ใหญ่เล้ก ไม่สำคัญ
และ ยุทธศาสตร์ของพระเจ้าตากสิน ที่
ทำจากเล็กไปใหญ่ ก็พิสูจน์มาแล้วว่า
"กู้กรุงศรี" ได้จริง
ขอบพระคุณมากครับ
หลักสูตรท้องถิ่น น่าจะเป็นอย่างไร
เห็นชื่อหัวข้อบทความแล้วผมรู้สึกว่าใกล้ตัวมาก จึงคลิกเข้ามาทันที ไม่ผิดหวังเลยครับอาจารย์ เจอชุดความรู้ของหลักสูตรท้องถิ่นว่ามันต้องมีเพื่อนอย่างวิจัยชุมชนและศูนย์เรียนรู้อยู่ด้วย เป็นเกลอกันสามเกลอ ที่เรียกว่าสามเส้า ทำให้เปิดสมองผมไปได้อีกพอสมควร
มันต้องวิเคราะห์วิจัยเพื่อให้เกิดการพัฒนาขึ้นจริงในชุมชน เมื่อเกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้นจริง จึงจะพบภูมิปัญญา องค์ความรู้ ตามมา จึงนำสิ่งเหล่านั้นเอามาทำหลักสูตร
สถานศึกษาพัฒนาสิ่งเหล่านั้นขึ้นเป็นหลักสูตรท้องถิ่น
พัฒนาเครื่องมือศูนย์เรียนรู้ ขึ้นมาเป็นเครื่องมืออีกตัวหนึ่งเพื่อเร่งปฏิกิริยาให้การเกิดการพัฒนาและแลกเปลี่ยน เพื่อการใช้ผลการวิจัย ตั้งโจทย์ใหม่ แสวงหาคำตอบร่วมกันใหม่ เพื่อจัดทำหลักสูตรใหม่ ฯสลฯ
ได้ความรู้จากอาจารจย์ไปอีกแล้วครับ ทีหลังถ้าใครพูดถึงหลักสูตรท้องถิ่น ผมจะละไว้ในฐานที่เข้าใจว่าพ่วงเข้าไปอีกสองประการตามที่ทอาจารย์ว่าเป็นอย่างน้อยครับ
ขอบคุณมากๆครับ
เกษตรทิ้งถิ่นเกือบจะหมดแล้ว
หลักสูตรท้องถิ่น ยังง่องแง่งอยู่เลย
นี่แหละการศึกษาไทย
ใครพูดถึงก็โกรธอีกนะ ยิ่งไปว่าโง่ก็ยั๊วะอีกแน๊ะ
ห้ามพูดความจริง
ต้องอุ้มชูกันไปจนไม่มีท้องถิ่นให้ทิ้ง
ได้เลยครับครูบา
ผมจองเวลาไว้แล้วครับ ๒๑ พย ทั้งวันนะครับ
เข้าใจว่าเป็นวิทยาเขตในเมืองใช่ไหมครับ
ครับ
ก็เป็นแนวทางเบื้องต้นนะครับ
เมื่อสี่ปีก่อนผมได้วางแนวทางไว้ ตั้งแต่ ครม ชุด ทักษิณ ๑ อนุมัติโครงการ ๔๑๓ ล้าน แต่มีปัญหาภายใน ล่าช้ามาจนซึนามิถล่มภาคใต้ โครงการเลยพับไป
ผมมาดำเนินการกับกลุ่มครูทางอุบลก็ได้ผลดี ทำให้เกิดทั้ง
อย่างมากมาย
ถ้าไม่โดนอันธพาลก่อกวน ต่อรองผลประโยชน์ป่านนี้คงเดินหน้าไปได้ไกลทีเดียว
ผมถอยกลับมาทำที่ขอนแก่น
ผมจึงมั่นใจในโมเดลการทำงานนี้ครับ
สวัสดีครับท่าน ดร.แสวง และคุณพี่อัมพร
เกิดการผิดพลาดทางเทคนิคนิดหน่อย ระบบจัดเก็บความคิดเห็นทำงานเอง โดยไม่ได้ตั้งใจสั่งงาน ขออนุญาตต่อครับ
ปุ่มเว้นวรรค กลายเป็นปุ่มสั่งบันทึกครับ เดี๋ยวจะลองใหม่ครับ
1) แก้ปัญหา "การทำนาด้วยต้นทุนที่สูง ขาดทุน ได้ข้าวไม่พอกิน การอพยพแรงงาน การละ/การทิ้งครอบครัว ครอบครัวแตกแยก การสูญเสียที่ทำกิน "
2) การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค การปฏิบัติกิจกรรมทางศาสนา ประเพณี วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ อย่างมีเหตุผล และเหมาะควร
3) การพัฒนาตนเอง ชุมชน สังคม ทั้งทางด้านเศรษฐกิจและความเป็นอยู่ ด้วยวัฒนธรรมประชาธิปไตยเนื้อแท้อย่างสร้างสรรค์
ฯลฯ
น่าจะมีความเป็นไปได้ในระดับหนึ่งแล้วใช่ไหมเนี่ย... และครูวุฒิเดินมาถูกทาง ถูกที่ ถูกอาจารย์แล้วใช่ไหมครับ?
เอ๊ะ.... ครูวุฒิฝันไกลมากไปหรือเปล่าเนี่ย....
(ปล. ครูวุฒิจำเป็นต้องฝันไกล เพราะไม่อยากสอนเด็กครึ่งคน ที่เกิดมาจากความไม่ตั้งใจของคนเป็นพ่อแม่ และถูกเลี้ยงมาอย่างทิ้งๆขว้างๆ อย่างที่เห็นและเป็นอยู่ส่วนใหญ่ในปัจจุบัน....น่ะครับ...)
ครับ
ผมว่าเรามีแสงส่องทางและเข็มทิศพร้อมขนาดนี้ ไม่น่าจะมาผิดทาง
มากกว่านั้น
เรายังมียานพาหนะ (เทคนิค วิธีการ) ที่แข็งแรง เชื่อถือได้ ผ่านสนามทดสอบมาแล้ว
คนขับเราก็พร้อม ฝึกหัดมาดีแล้ว
ผมจึงมั่นใจ ๑๐๐% ในกระบวนของเราครับ
ครูบาเห็นด้วยไหมครับ
ครับ
มันเป็ฯโศกนาฏกรรมทางการศึกษาครับ ที่ผู้แสดงเป็นครูตามหน้าที่นั้น ไม่แสดงบท "ครู" ที่ดี
กลับเอาส่วนที่ไม่เหมาะสมมาแสดง อาจเนื่องด้วยอัตตา หรือการขาดความรู้ หรือทั้งสองอย่าง
จึงทำให้คุณออด เกิด bad impression กับการปลูกผักที่ผ่านมา
แต่ผมว่าดีนะที่ทำให้มาชอบผ้าทอ ไม่งั้นอาจจะยังปลูกผักขายอยู่ก็ได้ครับ
ครับ
ผมว่าเรายังอยู่ในระบบครับ และน่าจะคุยกันมากกว่านี้นะ
เห็นด้วยครับ อนิจจัง ๆ
น่าสนใจครับอาจารย์